Xu hướng gia đình một con đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt là tại các quốc gia phát triển như Singapore, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tại Singapore, số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ phụ nữ chỉ có một con đã tăng đáng kể từ 17,3% vào năm 2005 lên 25,1% vào năm 2024. Các chuyên gia xã hội học nhận định rằng áp lực thực tế như chi phí sinh hoạt cao, quỹ thời gian hạn hẹp và sự thay đổi trong hệ giá trị là những nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng này.
Nhiều phụ huynh hiện nay chọn chỉ sinh một con để đảm bảo chất lượng cuộc sống và sự quan tâm dành cho con cái. Quyết định này thường xuất phát từ mong muốn cung cấp môi trường sống tốt nhất cho con, bao gồm giáo dục chất lượng cao, chăm sóc sức khỏe toàn diện và sự quan tâm cá nhân hóa. Tuy nhiên, xu hướng gia đình một con cũng đặt ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt là đối với các xã hội đang già hóa như Singapore. Tại đây, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động trên mỗi công dân từ 65 tuổi trở lên đang giảm dần, gây ra những quan ngại về việc duy trì hệ thống an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.
Các chuyên gia lão khoa cho rằng thế hệ trước thường xem con cái như một khoản đầu tư cho tuổi già, một cách để đảm bảo sự hỗ trợ và chăm sóc khi về già. Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, nhiều người đã ý thức rõ rằng họ phải chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời của mình để giảm bớt gánh nặng cho con cái. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch tài chính, xây dựng quỹ hưu trí và tích cực tham gia vào các hoạt động lành mạnh để duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần.
Xu hướng gia đình một con không chỉ phản ánh sự thay đổi trong lối sống và giá trị của các gia đình hiện đại mà còn đặt ra những thách thức và cơ hội mới cho các chính sách xã hội và quản lý đô thị. Để đối phó với những thách thức này, các quốc gia cần tiếp tục theo dõi và phân tích xu hướng dân số, đồng thời triển khai các giải pháp sáng tạo nhằm hỗ trợ các gia đình và đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội.
Như vậy, việc hiểu và can thiệp vào xu hướng gia đình một con không chỉ giúp các gia đình có kế hoạch tốt hơn cho tương lai mà còn góp phần xây dựng một xã hội vững mạnh và thịnh vượng hơn. Thông qua việc nghiên cứu các chính sách và thực tiễn tốt nhất từ các quốc gia khác nhau, các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra những đề xuất hữu ích để cân bằng giữa nhu cầu của các gia đình và mục tiêu phát triển của xã hội.