Trong bối cảnh hiện nay, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, và chính sách pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Một điểm nhấn quan trọng trong giai đoạn này là việc tham mưu cho cấp thẩm quyền ban hành Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Chương trình này nhằm cải thiện điều kiện sống và phát triển kinh tế – xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, góp phần giảm nghèo và tăng cường sự công bằng xã hội.
Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã tham mưu ban hành các nghị định về công tác dân tộc, về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo và các thông tư hướng dẫn để chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025. Những nỗ lực này thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo điều kiện cho sự phát triển của đất nước.
Tuy nhiên, công tác xây dựng pháp luật vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục. Để nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác này. Việc hoàn thiện thể chế phải được coi là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và thường xuyên của Bộ, cơ quan. đặc biệt, cần chuyên nghiệp hóa nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật; tăng cường kiểm tra, giám sát để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của công tác xây dựng thể chế.
Vụ Pháp chế đã tham mưu ban hành Kế hoạch rà soát, hoàn thiện hệ thống, cơ chế, chính sách, pháp luật về lĩnh vực công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Đồng thời, Vụ cũng đã tham mưu ban hành Kế hoạch xây dựng Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng và địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quyết định thành lập Tổ soạn thảo xây dựng dự thảo Đề án Phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Những kế hoạch này sẽ góp phần nâng cao kiến thức pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số, giúp họ hiểu và thực hiện tốt hơn các quy định của pháp luật.
Nhiệm vụ ưu tiên trong năm 2026 là đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết mới về chủ trương, chính sách lớn, các đột phá chiến lược tầm nhìn đến năm 2045 về công tác dân tộc và trình Quốc hội sửa đổi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Đây sẽ là những nỗ lực quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế chính sách về công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và phát triển bền vững.