Trong một diễn biến phức tạp và nhạy cảm, Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang cân nhắc việc sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell. Động thái này không chỉ đặt ra những câu hỏi về quyền hạn của Tổng thống đối với ngân hàng trung ương mà còn làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của Fed và tác động tiềm tàng lên thị trường tài chính cũng như nền kinh tế toàn cầu.
Các chuyên gia pháp lý và chính sách nhận định rằng việc Tổng thống Trump cố gắng sa thải ông Jerome Powell có thể dẫn đến một cuộc chiến pháp lý kéo dài và phức tạp. Ở trung tâm của vấn đề này là câu hỏi liệu Tổng thống Trump có thẩm quyền để thực hiện hành động như vậy hay không. Luật pháp cho thấy rằng Tổng thống có thể sa thải Chủ tịch Fed, nhưng điều này thường yêu cầu “nguyên nhân chính đáng”. Tuy nhiên, việc định nghĩa “nguyên nhân chính đáng” có thể mang tính chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, tạo ra sự không chắc chắn.
Nếu Tổng thống Trump quyết định sa thải ông Powell, có khả năng cao rằng ông Powell sẽ tìm kiếm biện pháp pháp lý. Vụ kiện có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao, nơi đã có những phán quyết trước đây bảo vệ tính độc lập của Fed và hạn chế khả năng can thiệp chính trị vào hoạt động của cơ quan này. Tòa án Tối cao đã khẳng định rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của nó không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện.
Ông Powell có thể tiếp tục giữ vai trò tại Fed thông qua một kênh khác. Cụ thể, ông có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) tiếp tục giữ ông làm Chủ tịch, cho phép ông duy trì ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Điều này có thể thực hiện được vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC thường là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không bị ràng buộc bởi một quy định bắt buộc.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn giảm lãi suất, điều mà ông cho là có thể hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra những câu hỏi về khả năng Fed duy trì tính độc lập trong việc quyết định chính sách tiền tệ, một yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định của thị trường tài chính và kiểm soát lạm phát.
Các chuyên gia cảnh báo rằng việc sa thải ông Powell có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài cho thị trường tài chính và nền kinh tế. Việc sa thải có thể không thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ, nhưng chắc chắn sẽ làm tăng thêm sự không chắc chắn và có khả năng khiến lập trường của họ về lãi suất trở nên cứng rắn hơn.
Chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ rất cao và khó có thể khắc phục. Một sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến những chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, khi lạm phát trở thành một vấn đề nghiêm trọng.
Tóm lại, nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell đặt ra những rủi ro đáng kể không chỉ đối với tính độc lập của Fed mà còn đối với sự ổn định của thị trường tài chính và tăng trưởng kinh tế. Đó là một tình huống phức tạp và nhạy cảm đòi hỏi sự xem xét và điều hướng cẩn thận để đảm bảo rằng những tác động tiêu cực có thể được giảm thiểu.