Ngành bao bì đang đối mặt với thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do yêu cầu từ luật pháp trong nước và tiêu dùng bền vững, cũng như tiêu chuẩn quốc tế. Việc này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thực hiện những thay đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.
Sáu năm qua, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, như thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những trở ngại lớn. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.
Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đề ra chiến lược mới. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ hướng tới thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.
Một số doanh nghiệp tái chế trong nước đã đạt được những thành công ban đầu nhờ áp dụng công nghệ mới. Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân, ví dụ, đã áp dụng công nghệ tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty này đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để mô hình kinh tế tuần hoàn phát triển bền vững, cần sự phối hợp chặt chẽ của các bên liên quan, bao gồm chính sách hỗ trợ từ chính phủ, sự tham gia tích cực của các nhà sản xuất, hiệp hội ngành nghề, khối thu gom phi chính thức, cũng như truyền thông và giáo dục cộng đồng.
Trong thời gian tới, việc tăng cường hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ là chìa khóa để vượt qua những thách thức trong ngành tái chế. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào công nghệ tái chế hiện đại và phát triển hệ thống thu gom rác thải hiệu quả cũng là yếu tố quan trọng. Hơn hết, nâng cao ý thức của cộng đồng về tầm quan trọng của tái chế và phân loại rác tại nguồn sẽ góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Đại diện Pro Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) không chỉ là nghĩa vụ của các doanh nghiệp mà còn là cơ hội để họ thể hiện cam kết với môi trường và cộng đồng. Thông qua việc thực hiện EPR, các doanh nghiệp không chỉ góp phần giảm thiểu rác thải mà còn có thể tiết kiệm chi phí sản xuất và tăng cường uy tín thương hiệu.
Trước những thách thức và cơ hội đan xen, ngành tái chế bao bì của Việt Nam đang đứng trước một tương lai đầy tiềm năng. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan và sự đổi mới trong công nghệ tái chế sẽ là chìa khóa để hiện thực hóa mục tiêu tái chế toàn bộ bao bì và xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn bền vững.