Thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp để chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe máy điện, phù hợp với Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, quá trình này đang đặt ra nhiều thách thức đối với các nhà sản xuất và ngành công nghiệp xe máy. Việc chuyển đổi quá nhanh có thể gây áp lực nghiêm trọng lên toàn bộ ngành công nghiệp, từ khâu sản xuất, phân phối đến dịch vụ hậu mãi.

Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho rằng, việc chuyển đổi đột ngột sang xe điện sẽ gây lãng phí lớn các nguồn lực đã bỏ ra và làm suy giảm hiệu quả thực thi các chính sách môi trường. Đồng thời, hệ thống gần 2.000 đại lý xe máy xăng hiện nay có nguy cơ bị tê liệt do doanh thu sụt giảm đột ngột. VAMM cũng nhấn mạnh rằng, khoảng 200 nhà cung ứng linh kiện, chủ yếu phục vụ động cơ đốt trong, sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp, kéo theo nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng. Tác động lan tỏa sẽ ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn lao động, đe dọa sinh kế và tạo áp lực lớn lên an sinh xã hội.

Các chuyên gia cho rằng, lãnh đạo thành phố cần nhìn nhận thẳng thắn những thách thức về hạ tầng, quản lý, an sinh xã hội cũng như căn cứ khoa học cho từng bước thực hiện. Việc thực hiện cần có một lộ trình hợp lý với thời gian chuẩn bị dài hơn từ 3-4 năm. Việc chuyển đổi phương tiện không nên chỉ coi là bài toán kỹ thuật hay hành chính đơn thuần, mà cần gắn với một lộ trình linh hoạt, có bước đi phù hợp thực tế, giúp người dân có đủ thời gian, điều kiện thích ứng, tránh gây xáo trộn đời sống người dân và đảm bảo hiệu quả chuyển đổi thực chất.

Khi quá trình này được thực hiện đồng bộ, từ phát triển hạ tầng giao thông công cộng, kiểm soát khí thải, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, đến hoàn thiện hệ thống chính sách, TP. Hà Nội hoàn toàn có cơ sở để trở thành hình mẫu cho các đô thị khác trong hành trình xanh hóa giao thông và cải thiện môi trường sống. Các cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần thời gian để nghiên cứu, tham vấn chuyên gia và xây dựng hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn an toàn và các quy định pháp lý phù hợp với đặc thù của xe điện.

Đồng thời, cần sớm ban hành chính sách khuyến khích chuyển đổi, bao gồm hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế và tín dụng – nhằm tạo điều kiện cho người dân tiếp cận phương tiện mới. Sự hỗ trợ này sẽ giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng chuyển đổi sang xe máy điện, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và kinh tế.

Nhìn chung, việc chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe máy điện là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, quá trình này cần được thực hiện một cách thận trọng, có kế hoạch và lộ trình cụ thể, để đảm bảo hiệu quả và giảm thiểu tác động tiêu cực đến các bên liên quan.

Chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội. Theo PGS. TS Hoàng Anh Lê, Trưởng bộ môn Quản lý môi trường, Khoa môi trường, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), xe máy là nguồn gây ô nhiễm không khí chính do tiêu thụ nhiều năng lượng và phát thải trực tiếp qua ống xả mà không qua hệ thống xử lý khí thải.

Nghiên cứu cho thấy, ban ngày xe máy là nguồn phát thải chủ yếu, trong khi vào ban đêm, xe tải hạng nặng chiếm ưu thế. Tại Hà Nội, số lượng xe máy ước tính khoảng 6,9 triệu phương tiện, trong đó 95% sử dụng xăng. Việc triển khai lộ trình chuyển đổi xe điện trong vành đai 1 sẽ tác động đến 9 phường, trong đó 6 phường nằm trọn trong vành đai 1. Số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, trong vành đai 1 có lượng dân cư ổn định khoảng 600.000 dân, với tổng số xe máy tại chỗ khoảng 450.000 phương tiện.

Theo bà Nguyễn Hoàng Ánh, Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ô nhiễm từ các phương tiện giao thông chiếm trên 60% trong báo cáo của Hà Nội về ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, nguồn ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông chiếm khoảng 12%, bụi hoạt động giao thông là 23%, một nguồn bụi rất lớn nữa chiếm khoảng 29% là bụi từ hoạt động xây dựng và 17-18% là từ hoạt động đốt.

Để giảm phát thải của phương tiện giao thông đường bộ, nhất là giảm phát thải của xe máy, việc chuyển đổi xe máy chạy xăng sang sử dụng xe điện sẽ giúp giảm đáng kể lượng khí thải, góp phần cải thiện chất lượng không khí tại Hà Nội và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, vấn đề hạ tầng trạm sạc và đơn vị cung cấp điện cần được giải quyết. Bên cạnh đó, cần giải quyết triệt để bài toán về rác thải pin như giảm thiểu việc thải bỏ pin, tái chế và chuyển mục đích sử dụng pin thải.

Ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải xe cơ giới đường bộ, Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho rằng việc kiểm soát khí thải xe ô tô tham gia giao thông ở nước ta đã được thực hiện kể từ năm 2006, thì toàn bộ hơn 70 triệu xe máy đang lưu thông tại Việt Nam lại chưa thực hiện việc kiểm soát khí thải, mặc dù quy chuẩn khí thải xe máy đã áp dụng với xe máy mới ra thị trường.

Như vậy, việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội. Tuy nhiên, để thực hiện giải pháp này, cần phải giải quyết một số vấn đề như hạ tầng trạm sạc, đơn vị cung cấp điện và bài toán về rác thải pin. Đồng thời, cần phải có các chính sách hỗ trợ để khuyến khích người dân chuyển đổi sang sử dụng xe điện.

Một số chuyên gia cũng cho rằng, việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện cũng sẽ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Theo Tổng cục Thống kê, Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu. Vì vậy, việc chuyển đổi sang sử dụng xe điện sẽ giúp giảm thiểu lượng khí thải nhà kính, góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục nghiên cứu và triển khai các giải pháp để giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn. Việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện là một trong những giải pháp quan trọng và sẽ được tiếp tục triển khai trong thời gian tới.