Ngày 25/7, một phiên họp căng thẳng của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã diễn ra tại trụ sở tổ chức này, tập trung vào tình hình xung đột tại Ukraine giữa Trung Quốc và Mỹ. Đây là một trong những phiên họp mang tính chất đối đầu mạnh mẽ nhất từ đầu năm đến nay.

Trong phát biểu tại phiên họp, bà Dorothy Shea, Quyền đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc, đã kêu gọi Trung Quốc ngừng cung cấp các mặt hàng lưỡng dụng – những sản phẩm có thể phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự – cho Nga. Phía Washington cho rằng những vật tư này đang được sử dụng để hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng của Nga, từ đó hỗ trợ cho các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa nhắm vào Ukraine.

Bà Shea nhấn mạnh rằng mặc dù Bắc Kinh đã tuyên bố kiểm soát chặt chẽ xuất khẩu, nhưng trên thực tế, các linh kiện có nguồn gốc từ Trung Quốc vẫn liên tục được phát hiện trong vũ khí và phương tiện quân sự của Nga.

Ngay sau đó, ông Cảnh Sảng, Phó đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, đã bác bỏ các cáo buộc từ phía Mỹ. Ông tuyên bố rằng Trung Quốc không phải là bên gây ra khủng hoảng Ukraine cũng như không đứng về phía nào trong cuộc xung đột. Ông khẳng định Bắc Kinh không cung cấp vũ khí sát thương cho bất kỳ bên nào và luôn duy trì kiểm soát chặt chẽ xuất khẩu thiết bị lưỡng dụng, bao gồm cả máy bay không người lái.

Ông Cảnh Sảng kêu gọi phía Mỹ ngừng đổ lỗi và châm ngòi chia rẽ, thay vào đó, Mỹ nên góp phần thúc đẩy đối thoại, hòa giải và ngừng bắn.

Ông Cảnh Sảng cũng chỉ trích việc Mỹ liên tục công kích Trung Quốc tại Hội đồng Bảo an trong vòng một tuần qua, cho rằng đó là hành động “chính trị hóa vấn đề quốc tế vì mục tiêu riêng”.

Cuộc tranh luận này là sự phản ánh của mối quan hệ căng thẳng giữa hai cường quốc thế giới trong vấn đề xung đột tại Ukraine và vai trò của họ trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng này. Liên Hợp Quốc đang tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình và ổn định trên toàn cầu, bao gồm cả việc giải quyết xung đột tại Ukraine.

Mỹ và Trung Quốc đang duy trì các kênh liên lạc mở trong bối cảnh này, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng tại Ukraine.

Một vụ tấn công khủng bố đã diễn ra tại tòa án tỉnh Sistan-Baluchestan, nằm ở phía đông nam Iran, vào ngày 26 tháng 7. Vụ tấn công đã khiến ít nhất 6 người thiệt mạng và hơn 20 người bị thương. Chánh án tỉnh Sistan-Baluchestan, ông Ali Movahedi Rad, đã cung cấp thông tin ban đầu về vụ việc, cho biết ba kẻ tấn công đã giả làm dân thường, mang áo bom và vũ khí tấn công vào tòa án thành phố Zahedan.

Những kẻ tấn công này đã ném một quả lựu đạn vào tòa nhà, giết chết một số người bên trong, trong đó có ba nhân viên bảo vệ tòa án. Lực lượng an ninh đã nhanh chóng vào cuộc và tiêu diệt ba kẻ tấn công. Thông tin ban đầu cho thấy những kẻ tấn công đã sử dụng áo bom và vũ khí để gây ra sự hỗn loạn và thương vong.

Vụ tấn công đã được nhận trách nhiệm bởi nhóm vũ trang Hồi giáo dòng Sunni Jaish al-Adl, một nhóm gồm những người Baloch hoạt động chủ yếu ở Pakistan và có chi nhánh ở Iran. Nhóm này đã đăng tuyên bố cảnh báo các thẩm phán và nhân viên tòa án vùng Baluchestan không còn là nơi an toàn cho họ. Họ cũng đổ lỗi cái chết của dân thường là do lực lượng an ninh đã bắn bừa bãi.

Tỉnh Sistan-Baluchestan có chung đường biên giới dài với Pakistan và Afghanistan, nằm cách thủ đô Tehran của Iran khoảng 1.200 km về phía đông nam. Khu vực này thường xuyên xảy ra các cuộc đụng độ giữa quân đội Iran với các nhóm vũ trang thuộc cộng đồng thiểu số người Baloch, các nhóm Hồi giáo Sunni cực đoan và các băng đảng buôn lậu ma túy. Vào tháng 10 năm ngoái, giới chức Iran cho biết một vụ tấn công khủng bố ở Sistan-Baluchestan đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng.

Giới chức Iran đã gọi vụ tấn công ngày 26 tháng 7 là vụ tấn công khủng bố và cho biết lực lượng an ninh đã lập đồn trú xung quanh tòa án. Nhân viên và dân thường tại tòa cũng đã được sơ tán để đảm bảo an toàn. Hiện tại, tình hình an ninh tại khu vực vẫn đang được theo dõi chặt chẽ.

…

Chính phủ Mỹ vừa thông qua một gói viện trợ quân sự trị giá 322 triệu USD cho Ukraine, bao gồm các phương tiện chiến đấu bọc thép và hệ thống tên lửa đất đối không. Tuy nhiên, khả năng tự chi trả của Kiev đang là một dấu hỏi lớn trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và dân số đang diễn ra.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, khoản 150 triệu USD sẽ được sử dụng để cung cấp, bảo dưỡng, sửa chữa và đại tu các phương tiện bọc thép của Mỹ mà Ukraine sở hữu. Trong khi đó, 172 triệu USD sẽ được sử dụng để mua sắm các hệ thống tên lửa đất đối không. Gói viện trợ này nhằm tăng cường khả năng phòng không và cung cấp các phương tiện chiến đấu cho Kiev, trong bối cảnh nước này đang nỗ lực đẩy lùi các cuộc tấn công từ Nga.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump đang thúc đẩy sáng kiến Mỹ cam kết tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraine, nhưng các đồng minh châu Âu sẽ là bên chịu trách nhiệm chi trả. Tuy nhiên, một số nước châu Âu như Pháp, Italy và Cộng hòa Czech đã quyết định đứng ngoài cuộc do tình hình tài chính không phù hợp.

Hiện chưa rõ khoản vũ khí 322 triệu USD mà Bộ Ngoại giao Mỹ mới phê duyệt sẽ được thanh toán theo cách nào. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, viễn cảnh để chính phủ Kiev tự thanh toán khoản vũ khí Mỹ mới phê duyệt khó có thể diễn ra, bởi Ukraine vốn đang phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến tình hình kinh tế – xã hội trong nước.

Tình hình kinh tế Ukraine đang rất đáng lo ngại. Tỉ lệ nghèo đói ở Ukraine đã chạm ngưỡng 37% kể từ khi cuộc xung đột với Nga bùng phát vào năm 2022. Kinh tế Ukraine từ năm 2014 cho đến trước khi xung đột liên tục được ghi nhận tăng trưởng, nhưng chưa có giải pháp cụ thể cho tình trạng này.

Ukraine cũng đang phải đối mặt với khủng hoảng thiếu người lao động. Tình trạng này sẽ thêm nghiêm trọng nếu những cảnh báo hồi tháng 4 của nghị sĩ Ukraine, bà Nina Yuzhanina xảy ra. Bà Yuzhanina cho hay, ít nhất một nửa số người Ukraine đang sinh sống tại các nước phương Tây có thể sẽ không muốn quay trở lại quê hương và nguyên nhân là do bộ máy chính quyền bất ổn, các mối lo ngại về an ninh, cũng như sự thiếu chắc chắn trong các gói viện trợ quân sự từ phương Tây dành cho Ukraine.

Dân số Ukraine đã giảm đáng kể trong những năm qua, từ gần 52 triệu người vào năm 1991 xuống còn 31,1 triệu vào năm 2024. Điều này cho thấy, nếu Ukraine phải tự chi trả cho hàng trăm triệu USD vũ khí của Mỹ, gánh nặng tài chính sẽ là vô cùng lớn, tiềm ẩn nguy cơ làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế – xã hội vốn đã rất khó khăn, đồng thời gây áp lực nặng nề lên nguồn nhân lực đang thiếu hụt và khiến viễn cảnh phục hồi đất nước càng trở nên xa vời.

Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Mỹ (DSCA) thông báo sẽ cung cấp cho Ukraine thiết bị phòng không HAWK cùng dịch vụ bảo trì với giá trị lên tới 172 triệu USD. Cùng với đó, Mỹ cũng sẽ cung cấp thiết bị và dịch vụ cho xe chiến đấu bộ binh Bradley trị giá 150 triệu USD.

Theo DSCA, việc bán thiết bị HAWK được kỳ vọng sẽ tăng cường năng lực phòng thủ hiện tại và tương lai của Ukraine, giúp nước này thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ an ninh khu vực với năng lực phòng không mạnh mẽ hơn. Hệ thống phòng không HAWK là một trong những hệ thống phòng không tiên tiến nhất của Mỹ, có khả năng bảo vệ hiệu quả chống lại các mối đe dọa từ trên không.

Ngoài ra, việc cung cấp thiết bị và dịch vụ cho xe Bradley nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết của Ukraine trong việc tăng cường năng lực bảo trì, duy trì tỷ lệ hoạt động cao cho các phương tiện và hệ thống vũ khí do Mỹ cung cấp. Xe chiến đấu bộ binh Bradley là một trong những phương tiện chiến đấu hiện đại nhất của Mỹ, đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động tác chiến của quân đội.

Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt các thương vụ này. DSCA cũng đã gửi thông báo tới Quốc hội Mỹ theo yêu cầu. Tuy nhiên, thương vụ vẫn cần sự chấp thuận của Quốc hội. Đây là đề xuất bán vũ khí mới nhất của Mỹ cho Ukraine, sau thương vụ trị giá hơn 310 triệu USD cho việc huấn luyện và duy trì tiêm kích F-16 được công bố hồi đầu tháng 5.

Thông tin này xuất hiện trong bối cảnh Washington tạm dừng một số lô vũ khí chuyển cho Ukraine vào đầu tháng này. Trước đó, sau một số đòn không kích mạnh mẽ từ phía Nga vào Ukraine, Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục gửi thêm vũ khí cho Ukraine. Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Mỹ đã cung cấp hàng tỷ USD viện trợ quân sự cho Kiev.

Về phía Ukraine, nước này đang nỗ lực tăng cường năng lực phòng thủ để đối phó với các mối đe dọa từ Nga. Việc nhận được hỗ trợ từ Mỹ và các nước khác là rất quan trọng để giúp Ukraine duy trì an ninh và ổn định trong khu vực.

Đối với Mỹ, việc cung cấp vũ khí cho Ukraine là một phần trong chiến lược an ninh quốc gia của nước này. Mục tiêu là giúp Ukraine tăng cường năng lực phòng thủ và bảo vệ chủ quyền, đồng thời duy trì ổn định và an ninh trong khu vực.

Các thương vụ bán vũ khí này cũng thể hiện cam kết của Mỹ đối với các quốc gia đồng minh và đối tác, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang trải qua nhiều biến động và thách thức an ninh.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh, John Healey, dự kiến sẽ đưa ra một thông báo quan trọng vào ngày 21/7, trong cuộc họp trực tuyến của Nhóm Tiếp xúc quốc phòng Ukraine (UDCG) cùng với người đồng cấp Đức, Boris Pistorius.

Bộ Quốc phòng Anh xác nhận rằng London đã cung cấp 150 triệu bảng Anh (tương đương 201 triệu USD) vũ khí phòng không và pháo binh cho Ukraine trong hai tháng qua. Đồng thời, thông báo các cam kết tiếp theo sẽ được công bố trong cuộc họp của nhóm tiếp xúc quốc phòng này, bao gồm thỏa thuận giữa Anh và Đức về việc mua thêm đạn dược phòng không, sử dụng khoản tài trợ 170 triệu euro (tương đương 198 triệu USD) từ phía Đức.

Động thái này của Anh và Đức diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine và đe dọa áp đặt thuế quan đối với Nga nếu Moscow không đồng ý ngừng bắn trong vòng 50 ngày. Tuy nhiên, ông Trump đã không thành công trong việc thuyết phục Moscow tiến đến một thỏa thuận với Ukraine, và tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga vẫn tiếp tục leo thang với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa.

Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Anh nhấn mạnh rằng, với vai trò thành viên của Nhóm Tiếp xúc quốc phòng Ukraine, cần phải tăng cường hỗ trợ vũ khí cho Ukraine trên chiến trường và buộc Tổng thống Putin phải ngồi vào bàn đàm phán. Nhóm Tiếp xúc quốc phòng Ukraine (UDCG) là một liên minh các quốc gia cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine, được thành lập dưới thời chính quyền của Tổng thống Joe Biden và hiện do Anh và Đức dẫn dắt.

Hiện tại, tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga vẫn còn nhiều bất ổn và yêu cầu sự can thiệp, hỗ trợ từ các quốc gia khác trên thế giới.