Nameneko, biểu tượng nổi loạn của văn hóa đường phố Nhật Bản, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng với hình ảnh những chú mèo mặc biker jacket, ngồi tựa hờ trên mô hình xe máy, lười biếng ngáp dài như muốn nói với cả thế giới: ‘Namennayo – Đừng có mà xem thường tao.’ Sự kết hợp giữa phong cách đường phố và nét dễ thương của mèo đã tạo nên một hiện tượng văn hóa độc đáo.

Nameneko, hay còn gọi là Namennayo (なめ猫), là một thương hiệu ảnh mèo nổi loạn do nhiếp ảnh gia Nhật Bản Satoru Tsuda sáng lập vào đầu thập niên 80. Dưới ống kính của Tsuda, những chú mèo thật được khoác lên mình quần áo mini rồi đặt vào các tiểu cảnh tí hon – từ bàn học, quầy bar cho đến mô hình xe máy – tạo nên những diorama ‘chuẩn người’ nhưng cũng vô cùng ngông nghênh.

Những chú mèo của Nameneko không phải là kiểu mèo đáng yêu ngoan ngoãn. Đây là những ‘kẻ bất trị’ thực thụ. Ngay từ những bức ảnh đầu tiên, chúng đã xuất hiện với đủ trò tinh quái: hút thuốc trong nhà vệ sinh trường học, nhập băng đua xe máy, hay tranh tài trong các cuộc thi âm nhạc kiểu ‘battle of the bands’ sặc mùi nổi loạn.

Trong tiếng Nhật, ‘Namennayo’ nghĩa đen là ‘Đừng có mà liếm tao!’, nhưng trong ngữ cảnh giang hồ, nó lại hàm ý ‘Đừng có mà xem thường tao!’ – một lời cảnh cáo ngắn gọn, thẳng thừng, đầy thách thức. Đây chính là slogan hoàn hảo cho những chú mèo gangster của Tsuda.

Để tạo phong cách, Tsuda cho mèo mặc đúng những bộ đồng phục của yankii (thanh niên bất cần) thập niên 80. Các chú mèo ‘banchō’ – kiểu nam sinh đầu gấu – thì đeo băng tay, băng trán, mặc áo school blazer (gakuran) quân đội cài hờ vài nút, ngầm ‘giơ ngón tay’ vào mặt trường học. Mèo ‘sukeban’ – hình tượng nữ sinh nổi loạn – thì diện sailor uniform với chân váy kéo dài, áo lửng, phá tan mọi chuẩn mực nội quy.

Ít ai biết rằng trước Nameneko, Satoru Tsuda vốn không ưa mèo chút nào. Tuy nhiên, vào năm 1979, khi Tsuda bắt gặp bốn chú mèo con bị bỏ rơi gần tiệm giặt ủi gần nhà, ông đã mủi lòng đem về và đặt tên cho chúng. Từ đó, ý tưởng táo bạo ‘Biến chúng thành những con người bất trị’ đã được hình thành.

Bức ảnh đầu tiên của Tsuda chụp Matakichi – một trong bốn chú mèo con – mặc đồ biker, bên cạnh slogan: ‘All Japan Fast Feline Federation – You Won’t Lick Us!’ (tạm dịch: ‘Liên đoàn Mèo Tốc Độ Toàn Nhật – Đừng hòng xem thường bọn tao!’) đã nhanh chóng gây sốt. Kết hợp gương mặt mèo non nớt, đôi mắt ngơ ngác với không khí ngổ ngáo phản văn hóa, lại đúng lúc Nhật Bản bùng nổ tiêu thụ pop culture, poster đầu tiên của Nameneko đã bán được hơn 8 triệu bản.

Sau đó, hình ảnh những chú mèo bất trị xuất hiện trên hơn 500 loại sản phẩm khác nhau: bưu thiếp, sách ảnh, giấy viết thư, đồng hồ, huy hiệu, băng video, thậm chí cả bằng lái xe giả dành cho mèo. Tấm gương phản chiếu sub-culture Nhật Bản này đã cho thấy tinh thần nổi loạn luôn song hành cùng niềm đam mê những thứ dễ thương.

Áo khoác da oversized, cài lệch nút là dấu hiệu nhận diện rõ nhất của bosozoku – những tay đua xe máy lang bạt, sẵn sàng lạng lách qua mọi con phố đêm Tokyo, để lại mùi xăng và tiếng pô nổ dữ dội như lời thách thức. Quần phồng, giày boot cao, cổ áo dựng đứng gợi ngay đến yankii – hình tượng nam sinh ‘đầu gấu’ phá bỏ hình ảnh học trò nhu mì mà hệ thống giáo dục Nhật vốn ra sức áp đặt.

Còn váy đồng phục dài phết gót, khăn quàng lỏng lẻo là bóng dáng sukeban – các nữ sinh nổi loạn kéo băng đi khắp phố, chứng minh rằng sự mềm mại không có nghĩa là ngoan ngoãn. Từng chi tiết trang phục ở Nameneko đều mang tính chất biểu tượng, được thiết kế để ‘thách thức’ – dù chỉ là việc cài lệch nút áo hay thả lỏng cà vạt.

Đó là những phá cách rất nhỏ, nhưng đủ để người mặc tuyên bố ngầm rằng họ không chấp nhận lề thói. Và chính việc đặt những món đồ nổi loạn ấy lên cơ thể mềm mại, mong manh của mèo – một sinh vật vốn gắn liền với hình ảnh dễ thương, bị ve vuốt, thuần phục – đã tạo nên một cú đảo ngược cực kỳ thú vị.

Sự đối lập ấy khiến thông điệp chống lại chuẩn mực càng thêm tinh quái, gần như trở thành một kiểu ‘hài đen’ rất Nhật: một chú mèo nhỏ, khoác biker jacket, nheo mắt nhìn bạn như muốn nói: ‘Đừng tưởng tao dễ thương mà muốn làm gì thì làm.’

Không phải ngẫu nhiên mà người Nhật – một xã hội vốn đặt nặng trật tự, vai vế, đồng phục, lễ nghi – lại bị mê hoặc bởi hình tượng này đến vậy. Nameneko cho phép họ thưởng thức sự nổi loạn theo một cách vô hại, thậm chí đáng yêu.

Nó giống như một tấm gương phản chiếu mặt trái của chính họ: khao khát thoát khỏi khuôn phép, phá rào, lén lút nổi loạn – nhưng vẫn giữ được nét duyên dáng, không cần đánh mất cái ‘kawaii’ mà họ yêu say đắm. Và có lẽ cũng chính vì vậy mà suốt hơn 40 năm qua, Nameneko vẫn tồn tại như một ‘linh vật’ tinh quái của street culture Nhật Bản.

Nó không chỉ nhắc rằng dễ thương cũng có thể ngang tàng, mà còn chứng minh: nổi loạn cũng có thể rất đáng yêu. Từ hiện tượng đường phố đến biểu tượng pop culture, Nameneko đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng.

Chỉ sau tấm poster đầu tiên phát hành, Nameneko đã bán được hơn 8 triệu bản, phủ sóng khắp cửa hàng tiện lợi, sạp báo, tủ sách học sinh Nhật Bản. Nó nhanh chóng vượt qua ranh giới một bộ ảnh dễ thương, trở thành hiện tượng văn hóa thực thụ.

Thêm nữa, một năm sau khi thành lập vào năm 1981, Nameneko đã hợp tác với Văn phòng Quan hệ Công chúng Nhật Bản để chọn mèo làm linh vật cho chiến dịch. Quảng cáo chiến dịch cuối cùng đã được đăng trên tờ Nikkei, một trong bốn tờ báo quốc gia tại Nhật Bản.

Dù đã gần nửa thế kỷ trôi qua, những ảnh hưởng của Nameneko vẫn len lỏi đâu đó trong văn hóa Nhật. Nó xuất hiện trên những chiếc áo graphic streetwear bày bán ở Harajuku – khu phố thời trang nổi loạn nhất Tokyo – với hình mèo khoác jacket, cười khẩy trên ngực áo.

Nó hóa thân thành sticker LINE, thành áo thun của ACDC RAG, thành những figure retro mà dân chơi đồ cổ săn lùng. Đến mức năm 2016-2018, Nameneko còn được hồi sinh thành concept cho nhóm idol Harajuku – Namennayo Harajuku (なめんなよ原宿), vào năm 2016.

Mặc dù đội hình đã thay đổi nhiều lần, nhóm đã được xác nhận bao gồm 5 thành viên: Yūki Akimoto, Yumi Yamanōchi, Mami Aikawa, Norika Ichimiya và Mikuna Koshimizu, nơi các cô gái mặc sukeban uniform, đội tai mèo, nhảy EDM trên sân khấu.

Để tránh bị lên án ngược đãi động vật, website chính thức của Nameneko đã dành hẳn mục giải thích rõ: mỗi chú mèo chỉ pose tối đa 10 phút, chỉ 1-2 buổi chụp/tuần để không stress. Những shot hình trông như đang đứng thật ra chỉ là chúng ngồi thẳng trên hai chân sau, còn trang phục chỉ là áo liền mảnh cài sau, không gò bó.

Khi sang Mỹ giữa thập niên 80, nhờ tình yêu của người Mỹ dành cho những món kitschy (dễ thương lố bịch), Nameneko – giờ được đổi tên Perlorian (chơi chữ ‘purr’ + ‘pelorian’, ý chỉ sự bất ngờ của cái bình thường hóa điều phi lý) – tiếp tục xuất hiện trong sách thiếu nhi, thẻ bài, tranh in.

Tuy không tạo cú nổ lớn như ở Nhật, nhưng cũng trở thành một nét duyên pop culture nho nhỏ. Tuy bốn chú mèo đầu tiên đã qua đời vì tuổi già, nhưng di sản mà chúng để lại vẫn còn nguyên sức sống, tiếp tục được yêu thích ở khắp nơi trên thế giới.

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã biến tiềm năng núi rừng thành hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật vào xây dựng thương hiệu sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế xanh, bền vững và tạo việc làm cho lao động tại địa phương.

Tại Lào Cai, đồng bào dân tộc thiểu số các xã Văn Bàn, Chiềng Ken, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Xé đã gắn bó mật thiết với những rừng măng. Măng không chỉ giúp họ nuôi sống gia đình mà còn gìn giữ một phần văn hóa bản địa. Tuy nhiên, cuộc sống gắn liền với măng cũng đồng nghĩa với sự bấp bênh: sản lượng không ổn định, giá cả bị thao túng bởi thương lái và thiếu cơ hội vươn ra thị trường lớn.

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương đã tham gia vào các dự án phát triển ngành măng, đưa sản phẩm từng bước chinh phục thị trường. Chị Triệu Thị Lai, người dân tộc Dao ở xã Nậm Xé, tỉnh Lào Cai, là một minh chứng sinh động cho hành trình thay đổi đó. Suốt nhiều năm, cuộc sống của chị gắn với những nhịp thở nơi rừng măng. Với 3-4 hecta rừng, gia đình chị dựa vào những mùa thu hoạch măng để mang lại phần lớn thu nhập hằng năm.

Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ năm 2020, khi chị tham gia Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất Nông nghiệp và Phát triển du lịch. Thông qua dự án, chị được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, cải tạo đất, giúp tối ưu hóa việc trồng măng, tăng năng suất và chất lượng măng. Đặc biệt, chị đã tìm được đầu ra mới ngoài địa phương. Việc bán măng ra các tỉnh lân cận đã giúp giá măng tăng đáng kể, từ 25.000 đồng/kg lên 35.000 đồng/kg măng đã bóc vỏ. Nhờ đó, thu nhập từ măng của gia đình chị tăng từ 20 triệu đồng một vụ lên 30 triệu đồng một vụ cho diện tích trồng 3 hecta.

Năm 2024, chị Triệu Thị Lai thực hiện mục tiêu dài hơi hơn, từ một người nông dân trồng măng, chị quyết tâm gây dựng một mô hình kinh tế tập thể quy mô nhỏ, do chính những người phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ. Nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, của các cấp Hội phụ nữ, Công ty Tư vấn giải pháp Nông nghiệp và Du lịch CRED, vợ chồng chị Lai cùng 9 hộ gia đình khác trong xã đã thành lập Hợp tác xã Măng Nậm Xé.

Thông qua hợp tác xã, các hộ dân có cơ hội được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật canh tác, bóc vỏ và thu hoạch măng, đồng thời ký kết hợp đồng lâu dài với một công ty thu mua. Đây là những bước tiến quan trọng giúp các thành viên trong hợp tác xã, từng bước thoát khỏi sự lệ thuộc vào thương lái.

Sự thành công và chuyển biến tích cực trong gia đình chị Lai và các hộ lân cận đã tạo động lực mạnh mẽ cho những người phụ nữ khác ở các xã lân cận, thúc đẩy họ chủ động thành lập các hợp tác xã riêng, nắm bắt cơ hội từ giá trị đang ngày càng tăng lên của ngành măng.

Tại xã Nậm Chày, Hợp tác xã Măng Dần Thàng do chị Hà Thị Thu Hương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc cũng đang tạo dựng cơ hội kinh doanh và việc làm ổn định, bền vững, giúp bà con vùng núi khó khăn vươn lên thoát nghèo. Hợp tác xã Măng Dần Thàng được thành lập vào tháng 8/2024 với tổng số 15 thành viên, 100% đều là chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương.

Hợp tác xã hiện nay đang liên kết sản xuất măng với 4 tổ hợp tác, bao gồm 161 hộ dân tại xã Dần Thàng. Năm 2024, Hợp tác xã đã ký kết thỏa thuận hợp tác 10 năm với Công ty Kim Bôi về việc thu mua sản phẩm măng đạt chất lượng do Hợp tác xã sản xuất. Được tham gia các chương trình tập huấn, chuyển giao công nghệ chế biến và bảo quản măng để hình thành chuỗi chế biến khép kín, tiêu thụ ổn định, hợp tác xã Dần Thàng đã đầu tư 400 triệu đồng xây dựng nhà máy 160m², có thể xử lý tới 1.000 tấn măng tươi mỗi năm.

Chặng đường hình thành, phát triển hợp tác xã của chị Triệu Thị Lai, chị Hà Thị Thu Hương cho thấy sự cần thiết của sự liên kết, hợp tác đồng hành giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà nước, trong quá trình đưa sản phẩm của núi rừng tiếp cận với thị trường trong nước.

Tại các vùng miền, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng đặc sản vùng cao với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và giá trị văn hóa đi kèm. Những sản phẩm măng rừng với vị ngọt thanh, độ giòn đặc trưng và được chế biến theo quy trình sạch của Lào Cai đang dần khẳng định vị thế không chỉ tại các chợ truyền thống, mà có mặt tại các hội chợ, trên quầy kệ của các siêu thị, và trên các nền tảng bán hàng thương mại điện tử.

Tiếp nối hành trình phát triển kinh tế hàng hóa vùng dân tộc thiểu số và miền núi, cần có chính sách dài hạn từ Nhà nước, từ Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ hạ tầng sản xuất, vốn tín dụng ưu đãi, chuyển giao khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và bảo hộ thương hiệu. Quan trọng hơn cả là niềm tin vào năng lực của những người phụ nữ vùng cao, trao cho họ cơ hội để góp sức phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nhân sâm Hàn Quốc – Biểu Tượng Của Sự Phát Triển Và Thành Công

Nhân sâm Hàn Quốc đã trở thành một biểu tượng của sự phát triển và thành công trong lĩnh vực nông nghiệp và xuất khẩu của Hàn Quốc. Với lịch sử phát triển kéo dài 500 năm, Hàn Quốc đã xây dựng nên một ngành công nghiệp nhân sâm phát triển mạnh mẽ, mang lại giá trị kinh tế đáng kể và đưa sản phẩm này vang danh khắp thế giới.

Chiến Lược Phát Triển Thương Hiệu Hợp Lý

Nhân sâm Hàn Quốc đã được phân phối rộng khắp đến nhiều quốc gia trên thế giới nhờ chiến lược phát triển thương hiệu hợp lý. Các nhà khoa học và doanh nghiệp Hàn Quốc đã hợp tác chặt chẽ để tạo ra nhiều dòng sản phẩm nhân sâm đa dạng, phục vụ nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Bên cạnh các sản phẩm sâm tươi, sâm sấy khô, các doanh nghiệp Hàn Quốc đã chế biến sâm thành các sản phẩm đa dạng như dạng túi, dạng cao cô đặc, sâm thái lát, dạng bột, dạng viên nang và thậm chí là viên kẹo.

Nghiên Cứu Khoa Học Về Nhân Sâm

Giáo sư Park Jeong-hill, Đại học Quốc gia Seoul, nguyên Chủ tịch Hội nhân sâm Hàn Quốc, chia sẻ rằng sự thành công của nhân sâm Hàn Quốc là nhờ kinh nghiệm trồng nhân sâm được đúc kết trong 500 năm qua, cùng với việc không ngừng nghiên cứu các phương pháp trồng trọt khoa học. Hàn Quốc cũng duy trì các mô hình trồng sâm bán hoang dã, nhưng để đạt sản lượng hàng năm hàng chục nghìn tấn, Hàn Quốc trồng sâm theo mô hình công nghiệp, không lệ thuộc vào rừng.

Tạp Chí Khoa Học Về Nhân Sâm

Hàn Quốc cũng đã thành lập tạp chí khoa học riêng nghiên cứu về nhân sâm từ năm 1976 (Journal of Ginseng Research). Qua đó, mọi người trên thế giới có thể tiếp cận các báo cáo, nghiên cứu khoa học mới nhất về nhân sâm Hàn Quốc. Hội Học thuật về nhân sâm Hàn Quốc (Korean Society of Ginseng – KSG) được thành lập từ năm 1975, với khoảng 1.200 thành viên là các nhà khoa học chuyên nghiên cứu về nhân sâm.

Xuất Khẩu Sang Hơn 90 Nước

Hiện nay, nhân sâm Hàn Quốc được xuất khẩu sang hơn 90 nước, chiếm hơn 40% thị phần toàn cầu. Bên cạnh đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng thương hiệu chính là “tuyệt chiêu” để nhân sâm Hàn Quốc chiếm lĩnh thị trường. Các doanh nghiệp sản xuất nhân sâm Hàn Quốc đã liên kết với các doanh nghiệp du lịch để tổ chức các tour tham quan cơ sở trồng trọt và chế biến nhân sâm.

Đạo Luật Ngành Nhân Sâm

Để thúc đẩy ngành nhân sâm phát triển bền vững, Hàn Quốc đã ban hành đạo luật ngành nhân sâm với mục tiêu bảo vệ và nuôi dưỡng nhân sâm như một sản phẩm nông nghiệp đặc biệt; đồng thời đóng góp vào sự phát triển lành mạnh của ngành công nghiệp nhân sâm, bằng cách quy định các vấn đề cần thiết cho việc nhân giống, trồng trọt, sản xuất, kiểm tra nhân sâm.

Kết quả, nhân sâm Hàn Quốc đã trở thành một trong những biểu tượng của Hàn Quốc, đóng vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển kinh tế-xã hội, văn hóa. Quy mô của thị trường nhân sâm Hàn Quốc khoảng 1.140 triệu USD, đưa quốc gia này trở thành nhà phân phối nhân sâm lớn nhất thế giới.

Doanh nhân Lã Thị Quỳnh Thoan – Người phụ nữ bền bỉ gieo yêu thương bằng trái tim nhân hậu. Trong một thị trường nhiều biến động, nơi sản phẩm chăm sóc sức khỏe ngày càng bị lẫn lộn giữa thật và giả, doanh nhân Quỳnh Thoan đã âm thầm tạo nên uy tín bằng chất lượng, và vẽ nên hành trình ‘Trao sức khỏe – Tặng bình an’ đến những vùng biên viễn xa xôi của Tổ quốc.

Hành trình từ trái tim của doanh nhân Quỳnh Thoan không đo bằng con số, nhưng đong đầy bằng tình cảm và sự trân trọng. Mới đây, tại Đồn Biên phòng Ngọc Chung và Đồn Biên phòng Ngọc Côn, tỉnh Cao Bằng, doanh nhân Quỳnh Thoan và đoàn thiện nguyện đã mang theo những phần quà không lớn về vật chất, nhưng chứa đựng tình cảm và sự trân trọng. Chuyến đi thiện nguyện của chị đã để lại dư âm lặng lẽ nhưng sâu sắc, không chỉ với người đón nhận, mà với chính người trao đi. ‘Tôi tưởng mình đi để cho, nhưng hóa ra lại là người nhận nhiều nhất: sự tử tế, tình cảm và một trái tim được làm mới,’ chị chia sẻ.

Từ một doanh nghiệp nhỏ đến thương hiệu của sự tin tưởng, nữ doanh nhân Lã Thị Quỳnh Thoan, sinh năm 1974, là Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc Công ty CP Giải pháp Sức khỏe và sắc đẹp Thành Lộc. Với khát vọng mãnh liệt tạo lập một hệ thống chăm sóc dinh dưỡng, dược thảo, y khoa và mang đến những giải pháp cấp tiến nhất phục vụ con người, cộng đồng, chị đã xây dựng chiến lược cho công ty là nhà nhập khẩu và phân phối các dòng sản phẩm sức khỏe chất lượng dành cho thị trường Việt Nam.

Trước bối cảnh hàng giả, hàng nhái tràn lan, doanh nhân Lã Thị Quỳnh Thoan đã chọn cách bước ra, lên tiếng và hành động. Chị cho biết: ‘Người tiêu dùng ngày nay không chỉ đơn thuần mua một sản phẩm mà họ mua cả giá trị và niềm tin mà doanh nghiệp đó mang lại.’ Với phương châm sản phẩm rõ nguồn gốc, minh bạch công dụng, đặt lợi ích người tiêu dùng lên trên tất cả, Công ty Cổ phần Giải pháp Sức khỏe và Sắc đẹp Thành Lộc đã tạo dựng cho mình một thương hiệu riêng và có chỗ đứng nhất định trên thị trường.

Bằng Uy tín – Chất lượng – Hiệu quả, các sản phẩm mang thương hiệu THL của chị đã có mặt ở khắp các tỉnh, thành trong cả nước và ngày càng được đông đảo người tiêu dùng đón nhận tin dùng và đánh giá cao.

Hành trình của Doanh nhân Lã Thị Quỳnh Thoan không chỉ dựng xây thương hiệu, mà còn là hành trình thiện nguyện từ trái tim. Từ vùng biên giới Cao Bằng đến những câu chuyện đời thường trong từng sản phẩm, chị đã chứng minh rằng một doanh nghiệp có thể thành công bằng cách kiên trì theo đuổi giá trị của sự tử tế và niềm tin.