Chị Nguyễn Thị Ngọc My, một cư dân Hà Nội, đã đưa ra quyết định táo bạo khi từ bỏ công việc văn phòng ổn định để dành thời gian chăm sóc con cái. Tuy nhiên, chị không chỉ dừng lại ở đó, mà còn khám phá ra một cơ hội kinh doanh mới và bất ngờ tạo ra thu nhập ổn định hàng chục triệu mỗi tháng nhờ vào việc kinh doanh brooch (ghim cài áo) thủ công.

Quyết định từ bỏ công việc văn phòng vào năm 2019 để ở nhà chăm sóc con cái đã mở ra một hành trình mới cho chị My. Ban đầu, chị thử nghiệm với việc làm bánh kem hoa nghệ thuật, nhưng do lý do sức khỏe, chị đã phải tạm ngưng. Từ đó, chị chuyển sang làm hoa giấy, hoa đất sét và đồ thủ công nhỏ lẻ để bán và trang trải thu nhập.

Khi tìm hiểu về lịch sử và kỹ thuật đính kết brooch, chị My nhận ra đây cũng là một nhánh nhỏ của thêu – lĩnh vực mà mình có chút nền tảng. Từ kinh nghiệm xử lý chất liệu khi làm bánh, hoa, chị My nảy ra ý tưởng tạo nên những chiếc brooch sinh động, gần gũi và đa dạng nguyên phụ liệu.

Vào năm 2022, chị My thuyết phục chị gái cùng bắt đầu hành trình khởi nghiệp. Đến năm 2023, một người bạn thân từ thời tiểu học của chị cũng tham gia cùng. Cả ba chính thức mở xưởng mang tên ‘Handmade by Mí’. Những ngày đầu, nhóm gặp không ít khó khăn về vốn và nguyên phụ liệu. Nhóm quyết định giữ quy mô vừa phải, mỗi người kiêm nhiệm nhiều công việc để tiết kiệm chi phí.

Chị My cho biết, thách thức lớn nhất đến từ nguyên vật liệu. Những món phụ kiện nhỏ nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ cao, nguyên liệu lại khan hiếm. Nhóm phải đặt mua lẻ từ nước ngoài như cườm Nhật, kim sa Pháp – Ý, pha lê Swarovski từ Áo, dẫn đến chi phí đội lên đáng kể.

Sau gần 3 năm, nhóm mới tìm được một số đầu mối uy tín và định hình được hướng đi phù hợp với mô hình xưởng sáng tạo nhỏ. Chị My chia sẻ: “Người Việt thường ngại những phụ kiện quá cầu kỳ, nên nhóm tập trung vào dòng brooch nhỏ, vừa phải, dễ kết hợp nhưng vẫn giữ sự tinh xảo và độc đáo. Ưu tiên chất lượng và cá tính sáng tạo là điều chúng mình luôn theo đuổi”.

Mỗi sản phẩm handmade mất 1-2 ngày để hoàn thành, tùy vào độ khó. Mỗi bộ sưu tập thường gồm khoảng 20-23 mẫu và không sản xuất hàng loạt. Mức giá sản phẩm dao động từ 500.000 – 2.500.000 đồng, thu nhập mỗi tháng khoảng từ 35 – 45 triệu đồng.

Không chỉ tạo ra sản phẩm, chị My và nhóm còn mang khát khao lan tỏa tình yêu với nghệ thuật đính kết. “Chúng mình muốn truyền cảm hứng đến những người trẻ yêu handmade, giúp họ biết thêm về brooch, học hỏi và chia sẻ kiến thức lẫn nhau”, chị nói.

Thông tin về chị My và xưởng Handmade by Mí có thể được tìm hiểu thêm qua các trang … và các kênh truyền thông xã hội khác.

Mạt chược, một trò chơi giải trí truyền thống của Trung Quốc, đang dần mai một trong thời đại hiện đại. Tuy nhiên, tại Hong Kong, một số nghệ nhân vẫn tiếp tục giữ gìn và phát triển di sản văn hóa này. Một trong số đó là Ho Sau-Mei, một nghệ nhân 68 tuổi, người đã gắn bó với nghề làm mạt chược thủ công trong hơn bốn thập kỷ.

Cửa tiệm Kam Fat Mahjong, do cha của Mei sáng lập từ năm 1962, là một trong những nơi cuối cùng tại Hong Kong còn lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công. Mei bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi và đã trở thành một trong những nghệ nhân giỏi nhất trong lĩnh vực này. Bà đã dành nhiều năm để hoàn thiện kỹ năng của mình và hiện là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề tại Hong Kong.

Nghệ nhân Mei cho biết, vào những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục đã sang Hong Kong trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng. Tuy nhiên, hiện phần lớn quân bài được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục. Điều này đã khiến cho nghề làm mạt chược thủ công dần biến mất.

Để giữ gìn truyền thống này, chính quyền Hong Kong đã xếp nghề khắc tay mạt chược vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’ từ năm 2014. Tuy nhiên, tại thành phố này hiện chỉ còn vài người theo nghề, và Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề.

Mỗi sáng, nghệ nhân Mei đều ngồi vào chỗ, xếp sẵn khay gỗ với những quân bài bằng nhựa và chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng để khắc. Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, chia làm bốn loại như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió (đông, tây, nam, bắc) và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý. Bên cạnh những quân cờ truyền thống, bà cũng làm những quân cờ mạt chược sáng tạo với nhiều loại hình vẽ.

Nghệ nhân Mei dùng những dụng cụ khắc truyền thống với đầu mũi khác nhau để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài, kẹp chặt giữa ngón cái và ngón giữa. Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng).

Cửa tiệm của Mei không có hệ thống đặt hàng online. Khách muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kĩ. Hiện nghệ nhân chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa.

Nghệ nhân Mei nói chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì. Trong ngày, một khách hàng người Anh gọi đến hỏi về đơn hàng vợ anh đặt cách đây vài tuần. Bà Mei nhờ người phiên dịch, tìm số điện thoại trong sổ, và xác nhận bộ bài sẽ hoàn thiện trong tuần tới.

Khi được hỏi về tương lai của nghề làm mạt chược thủ công, nghệ nhân Mei cho biết, bà hy vọng sẽ tiếp tục được làm việc và giữ gìn truyền thống này. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Thông qua những nỗ lực của nghệ nhân Mei và một số người khác, hy vọng rằng di sản văn hóa mạt chược sẽ được bảo tồn và phát triển trong tương lai. Nguồn bài viết: In Hong Kong, last female master maker of traditional mahjong tiles hangs on từ South China Morning Post.

Ở thành phố Cần Thơ, một nhóm các nghệ nhân và người yêu nghệ thuật đã tập hợp lại để thành lập nhóm Art house, với mục tiêu biến những phụ phẩm nông nghiệp như vỏ bắp trở thành các sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo. Qua đó, họ không chỉ góp phần giảm thiểu rác thải mà còn giữ gìn và phát huy giá trị của nghệ thuật thủ công truyền thống.

Nhóm Art house Cần Thơ gồm các giáo viên mỹ thuật, sinh viên và những người yêu nghệ thuật. Họ đã lấy cảm hứng từ cuộc sống nông thôn ở miền Tây, nơi cây bắp đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người dân. Nhóm đã tìm cách biến vỏ bắp, thứ mà nhiều người cho là phế phẩm, trở thành chất liệu tạo nên các sản phẩm thủ công giàu giá trị.

Quá trình tạo ra các sản phẩm này hoàn toàn bằng tay. Mỗi chiếc túi xách làm từ vỏ bắp cần trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ như thu gom, xử lý, phơi vỏ, đan và trang trí bằng vải lụa. Mỗi sản phẩm cần từ một đến hai ngày để hoàn thiện.

Các sản phẩm của nhóm không chỉ dừng lại ở túi xách mà còn có ví, đế lót bình hoa, khung gương trang trí và giấy thủ công làm từ vỏ bắp. Loại giấy này được tạo ra bằng cách xay nhuyễn vỏ bắp, sau đó pha trộn với màu thực phẩm và hoa lá tự nhiên.

Từ giấy vỏ bắp, nhóm đã tạo ra các tác phẩm tranh dân gian bằng cách kết hợp kỹ thuật in khắc gỗ và tô màu theo phong cách tranh Đông Hồ, Hàng Trống. Nhóm cũng vẽ tranh phong cảnh địa phương và các chủ đề về đờn ca tài tử trên giấy vỏ bắp, nhằm giới thiệu về vùng đất Cần Thơ.

Art house Cần Thơ không chỉ là một nhóm nghệ thuật, mà còn là một biểu tượng của phong trào sống xanh và sáng tạo bền vững trong cộng đồng. Các thành viên thường xuyên tổ chức các buổi hướng dẫn làm thủ công cho học sinh, sinh viên và người dân địa phương.

Qua các hoạt động của mình, nhóm Art house Cần Thơ hy vọng mang đến một thông điệp về việc tái sử dụng và tái tạo các chất liệu có sẵn trong tự nhiên, đồng thời lan tỏa tình yêu văn hóa và sáng tạo trong cộng đồng.

Trong thời đại hiện nay, việc phát triển kỹ năng cho trẻ em thông qua các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu sáng tạo đã trở thành một phần quan trọng trong quá trình giáo dục, bên cạnh việc học tập kiến thức phổ thông tại trường học. Các hoạt động này không chỉ giúp trẻ em phát triển khả năng nghệ thuật mà còn kích thích khả năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề.

Các lớp học mỹ thuật tư duy sáng tạo, nhảy múa, biểu diễn và ca hát đang trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều phụ huynh và trẻ em. Những lớp học này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật mà còn giúp tăng cường sự tự tin, khả năng hòa nhập với bạn bè và có thêm nhiều cơ hội tham gia các buổi biểu diễn.

Một trong những ví dụ điển hình là lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo do cô Trương Thị Quyên phụ trách tại phường Sơn Đông. Tại đây, trẻ em từ 4-12 tuổi có thể tham gia các lớp học vẽ với nhiều cấp độ khác nhau, từ làm quen đến pha màu, tô màu và vẽ theo chủ đề. Cô giáo đóng vai trò hướng dẫn cơ bản và gợi mở để trẻ em có thể tự do phát triển khả năng nghệ thuật của mình.

Theo cô Trương Thị Quyên, việc tiếp cận hội họa giúp trẻ em tự do và sớm bước vào quá trình khám phá thế giới xung quanh. Qua việc học mỹ thuật và thủ công sáng tạo, trẻ em có thể vừa chơi vừa học hỏi và phát triển khả năng riêng của bản thân.

Nhiều phụ huynh đánh giá cao việc cho con tham gia các lớp năng khiếu và kỹ năng, giúp con được giải trí, tự tin hơn và có thêm nhiều trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở. Tuy nhiên, việc lựa chọn các lớp học kỹ năng sống và trải nghiệm cần dựa trên niềm đam mê, sở thích và sự hứng thú của trẻ.

ThS Hà Hoàng Hiếu, Tổng Giám đốc Hệ thống Giáo dục SAM EDTECH, cho rằng các hoạt động phát triển kỹ năng mềm và kỹ năng sống cho thiếu nhi hiện nay được tổ chức rất đa dạng, bao gồm các hình thức như thao giảng trên lớp, sinh hoạt chuyên đề tại sân trường, hoặc các hoạt động nghệ thuật, thể thao, thủ công, STEM và trải nghiệm thực tế.

Thông qua các hoạt động này, trẻ em được rèn luyện và phát triển tư duy và nhận thức cá nhân, khám phá bản thân, xác định điểm mạnh và điểm yếu, hình thành lối tư duy tích cực và chủ động trong học tập và cuộc sống. Việc đẩy mạnh các hoạt động này cũng giúp trẻ mở rộng kết nối bạn bè và gia tăng trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở.