Thanh tra Chính phủ sẽ thực hiện thanh tra chuyên đề đối với Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông, cùng 7 dự án khác tại Bộ Xây dựng. Đây là một phần trong kế hoạch thanh tra nhằm đánh giá tình hình và những khó khăn, vướng mắc đang tồn tại trong các công trình và dự án có tính chất đặc thù, chậm tiến độ, tồn đọng trong thời gian dài, hiệu quả đầu tư thấp và có nguy cơ gây thất thoát, lãng phí nguồn lực.

Các dự án nằm trong kế hoạch thanh tra của Thanh tra Chính phủ bao gồm những dự án quan trọng trong lĩnh vực giao thông và xây dựng. Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông là một trong số đó. Dự án này đã nhiều lần bị chậm tiến độ và đang trở thành một vấn đề nóng trong dư luận. Bên cạnh đó, 7 dự án khác tại Bộ Xây dựng cũng sẽ được thanh tra, bao gồm các dự án về đường cao tốc, nâng cấp quốc lộ và các công trình xây dựng trọng điểm khác.

Kế hoạch thanh tra này của Thanh tra Chính phủ được đưa ra trong bối cảnh nhiều dự án trọng điểm quốc gia đang gặp phải những khó khăn, vướng mắc và chậm tiến độ. Mục đích của việc thanh tra là đánh giá tình hình thực tế, xác định nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ và đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục tình trạng này, đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn lực và tránh thất thoát, lãng phí.

Thanh tra Chính phủ sẽ tập trung vào việc đánh giá các công trình và dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp và nguy cơ gây thất thoát, lãng phí. Qua đó, thanh tra sẽ làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan trong việc thực hiện các dự án, đồng thời đề xuất các biện pháp để cải thiện tình hình và nâng cao hiệu quả của các dự án trong tương lai.

Việc thanh tra chuyên đề đối với Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông và 7 dự án khác tại Bộ Xây dựng cho thấy nỗ lực của Thanh tra Chính phủ trong việc giám sát và đánh giá các dự án trọng điểm quốc gia. Qua đó, cơ quan chức năng có thể có những giải pháp kịp thời để giải quyết các vướng mắc, thúc đẩy tiến độ dự án và đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn lực công.

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kế hoạch thanh tra chuyên đề toàn diện đối với các công trình, dự án đang gặp khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ triển khai, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp và có nguy cơ gây thất thoát, lãng phí nguồn lực. Đợt thanh tra này sẽ tập trung vào các dự án thuộc quản lý của các bộ, ngành và địa phương trên cả nước.

Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương được xác định có số lượng dự án bị thanh tra nhiều nhất trong đợt này. Tổng cộng, có 114 dự án tại thành phố Hồ Chí Minh nằm trong diện bị thanh tra. Trong đó, 20 dự án sẽ được Thanh tra Chính phủ trực tiếp thanh tra, và 94 dự án còn lại do chính quyền địa phương thực hiện thanh tra.

Danh sách các dự án bị thanh tra tại thành phố Hồ Chí Minh bao gồm nhiều dự án chậm triển khai, vướng mắc về pháp lý kéo dài hoặc có khiếu kiện liên quan đến thủ tục đất đai. Các dự án này phần lớn thuộc các chủ đầu tư lớn và quen thuộc trên thị trường như Công ty Đại Quang Minh, Công ty Investco, Công ty Phát Đạt, Công ty Hưng Lộc Phát, Công ty DIC, Công ty Phát triển Công nghiệp Tân Thuận, Công ty Cổ phần Đầu tư Phú Mỹ…

Đợt thanh tra này dự kiến sẽ bắt đầu trong tháng 7 và yêu cầu hoàn thành kết luận trước ngày 25/9 đối với Thanh tra Chính phủ và trước ngày 15/9 đối với cấp địa phương. Kết quả tổng hợp của đợt thanh tra sẽ được báo cáo lên Thủ tướng vào đầu tháng 10/2025.

Mục tiêu chính của đợt thanh tra này là làm rõ nguyên nhân dẫn đến chậm trễ, xác định các sai phạm nếu có, và kiến nghị các giải pháp khắc phục để đưa các dự án nhanh chóng đi vào thực tế. Qua đó, mục tiêu là tránh lãng phí tài nguyên và đất đai, đồng thời tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn lực cho phát triển kinh tế – xã hội.

Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra bốn dự án thủy lợi lớn thuộc quản lý của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, bao gồm Dự án Quản lý nước Bến Tre Jica3, Dự án Hồ chứa nước Krông Pách Thượng tỉnh Đắk Lắk, Hồ chứa nước bản Mồng giai đoạn 1 tỉnh Nghệ An, và Công trình thủy lợi Hồ chứa nước Ia Mơr tỉnh Đắk Lắk. Đây là một trong những đợt thanh tra diện rộng trong nhiều năm, với mục tiêu làm rõ nguyên nhân chậm trễ, sai phạm nếu có, và kiến nghị giải pháp khắc phục, nhằm đưa các dự án nhanh chóng đi vào thực tế, tránh lãng phí tài nguyên và đất đai.

Việc thanh tra bắt đầu trong tháng 7 và kết luận thanh tra sẽ được ban hành trước ngày 25/9. Kết quả tổng hợp sẽ được Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng vào đầu tháng 10. Cả bốn dự án đều là những dự án quy mô lớn, có tổng vốn đầu tư hàng nghìn tỷ đồng nhưng vướng mắc nhiều vấn đề, chậm tiến độ kéo dài.

Dự án Quản lý nước Bến Tre JICA-3 có tổng mức đầu tư 6.200 tỷ đồng từ vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản, được Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt điều chỉnh vào năm 2017. Dự án do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 9 làm chủ đầu tư, phối hợp cùng Ban Quản lý Dự án Công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Dự án tiến hành xây dựng 8 cống lớn, tuy nhiên đến nay, chỉ mới hoàn thành 2 cống, còn lại 6 cống đang chậm triển khai.

Dự án Hồ chứa nước Krông Pách Thượng tại Đắk Lắk có tổng mức đầu tư 5.536 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 là 4.415 tỷ đồng, giai đoạn 2 là 1.120 tỷ đồng. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 làm chủ đầu tư, phối hợp với Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn Đắk Lắk. Giai đoạn 1 đã hoàn thành và được khánh thành vào tháng 4 năm nay, với các hạng mục như cụm công trình đầu mối, hệ thống kênh chính Bắc và Nam, cấp nước tưới cho 14.900 ha đất nông nghiệp và nước sinh hoạt cho gần 73.000 người. Giai đoạn 2 đang triển khai hệ thống kênh cấp dưới theo kế hoạch, dự kiến sẽ hoàn thành trước 31/12/2026 theo quyết định phê duyệt dự án.

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng tại Nghệ An có tổng mức đầu tư ban đầu 4.455 tỷ đồng, sau điều chỉnh vào năm 2023 tăng lên 5.552 tỷ đồng. Dự án được khởi công từ năm 2010, do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 làm chủ đầu tư hợp phần cụm công trình đầu mối, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An phụ trách hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đây là dự án đa mục tiêu với dung tích hồ 225 triệu m³, cung cấp nước tưới cho gần 19.000 ha đất nông nghiệp, phục vụ sinh hoạt, phát triển thủy điện và điều tiết lũ. Tuy nhiên, đến nay công tác giải phóng mặt bằng vẫn chưa hoàn tất với khoảng 226 ha còn vướng mắc, liên quan tới gần 80 hộ dân.

Dự án Hồ chứa nước Ia Mơr (ở Đắk Lắk và Gia Lai) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2005 với tổng vốn đầu tư hơn 1.263 tỷ đồng. Đến năm 2015, dự án điều chỉnh xuống hơn 1.160 tỷ đồng, tuy nhiên tình hình cũng không khả quan hơn. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 8 làm chủ đầu tư, phần giải phóng mặt bằng giao cho UBND tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk thực hiện. Mặc dù hệ thống kênh dẫn nước từ tỉnh Gia Lai về tỉnh Đắk Lắk cơ bản đã hoàn thành, đã đảm bảo cung cấp nước cho 9.200 ha, nhưng trong quá trình địa phương thực hiện đền bù đã phát sinh sai phạm nghiêm trọng.