Ngành bao bì đang đối mặt với thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do yêu cầu từ luật pháp trong nước và tiêu dùng bền vững, cũng như tiêu chuẩn quốc tế. Việc này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thực hiện những thay đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.

Sáu năm qua, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, như thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những trở ngại lớn. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đề ra chiến lược mới. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ hướng tới thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.

Một số doanh nghiệp tái chế trong nước đã đạt được những thành công ban đầu nhờ áp dụng công nghệ mới. Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân, ví dụ, đã áp dụng công nghệ tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty này đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để mô hình kinh tế tuần hoàn phát triển bền vững, cần sự phối hợp chặt chẽ của các bên liên quan, bao gồm chính sách hỗ trợ từ chính phủ, sự tham gia tích cực của các nhà sản xuất, hiệp hội ngành nghề, khối thu gom phi chính thức, cũng như truyền thông và giáo dục cộng đồng.

Trong thời gian tới, việc tăng cường hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ là chìa khóa để vượt qua những thách thức trong ngành tái chế. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào công nghệ tái chế hiện đại và phát triển hệ thống thu gom rác thải hiệu quả cũng là yếu tố quan trọng. Hơn hết, nâng cao ý thức của cộng đồng về tầm quan trọng của tái chế và phân loại rác tại nguồn sẽ góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Đại diện Pro Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) không chỉ là nghĩa vụ của các doanh nghiệp mà còn là cơ hội để họ thể hiện cam kết với môi trường và cộng đồng. Thông qua việc thực hiện EPR, các doanh nghiệp không chỉ góp phần giảm thiểu rác thải mà còn có thể tiết kiệm chi phí sản xuất và tăng cường uy tín thương hiệu.

Trước những thách thức và cơ hội đan xen, ngành tái chế bao bì của Việt Nam đang đứng trước một tương lai đầy tiềm năng. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan và sự đổi mới trong công nghệ tái chế sẽ là chìa khóa để hiện thực hóa mục tiêu tái chế toàn bộ bao bì và xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn bền vững.

Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ chính thức diễn ra vào ngày 31/7 tại Hội trường Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút gần 500 đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường.

Đây là sự kiện quan trọng nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế, với sự tham gia của các đại biểu đến từ nhiều lĩnh vực. Tại đây, các giải pháp và mô hình thực tế nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh và tái chế sẽ được giới thiệu và trình làng.

Trong khuôn khổ sự kiện, một khu vực triển lãm sẽ được thiết lập để trưng bày các sản phẩm đến từ doanh nghiệp, nhóm khởi nghiệp, sinh viên và nghệ nhân thủ công. Những sản phẩm này đã được chọn lọc và sắp xếp nhằm thể hiện tính thực tế và khả thi của các sáng kiến xanh.

Khách tham quan sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế các mô hình sản xuất từ rác thải nhựa, robot dọn rác, máy in 3D từ nhựa tái chế, thời trang bền vững… Đây là những sản phẩm và mô hình thể hiện sự sáng tạo và đổi mới trong lĩnh vực tái chế và bảo vệ môi trường.

Theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, thành viên ban tổ chức, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ giới thiệu hàng loạt sản phẩm mang đậm tinh thần đổi mới. Một số sản phẩm nổi bật bao gồm máy in 3D sử dụng nhựa tái chế cùng các sản phẩm in thực tế, túi đi chợ từ lưới đánh cá, robot dọn rác và phao chắn rác thông minh.

Bên cạnh đó, không gian triển lãm còn trưng bày các sản phẩm từ nguyên liệu bản địa như xơ mướp, cỏ bàng, xơ dừa, được tái sinh thành giỏ xách, đồ gia dụng nhờ bàn tay nghệ nhân. Vải vụn ngành may mặc cũng trở thành túi tote, buộc tóc… Nhiều nhóm sinh viên cũng sẽ mang đến ý tưởng như viên nén trồng cây từ xơ dừa, hay sản phẩm làm sạch không khí từ vi sinh.

Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều trải nghiệm và kiến thức bổ ích cho khách tham quan, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của mô hình kinh tế tuần hoàn và xu hướng sống xanh, tiêu dùng có trách nhiệm. Việc giới thiệu và triển lãm các sản phẩm tái chế và sáng kiến xanh sẽ đóng góp vào việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên hiệu quả.

Ngành công nghiệp mỹ phẩm Pháp đang trải qua một quá trình đánh giá lại các mô hình kinh doanh của mình trước những yêu cầu nghiêm ngặt của luật chống lãng phí vì nền kinh tế tuần hoàn (AGEC) của Pháp. Luật này đặt ra mục tiêu tham vọng là tái sử dụng bao bì lên tới 7% vào cuối năm 2025 và 10% vào năm 2027. Trong bối cảnh pháp lý này, sáu đơn vị trong ngành đã cùng nhau ra mắt một chương trình thí điểm có tên ‘La Boucle Beauté Parfums’, diễn ra từ ngày 30 tháng 6 đến ngày 31 tháng 10 tại 192 điểm bán hàng trên khắp Pháp.

Chương trình thí điểm này được khởi xướng bởi Circul’R, với sự hỗ trợ của We Don’t Need Roads và tổ chức sinh thái Citeo. Nó quy tụ bốn thương hiệu lớn: Parfums Christian Dior (LVMH), Diptyque, Kenzo Parfums (L’Oréal), và Rochas (Interparfums), cùng với hai nhà phân phối, Nocibé và Beauty Success. Mục tiêu chính của chương trình là kiểm tra tính khả thi của một hệ thống tái sử dụng chai nước hoa trên quy mô lớn. Khách hàng có thể mang chai nước hoa đã qua sử dụng của các thương hiệu tham gia, bao gồm dòng sản phẩm J’adore, Flower by Kenzo, Eau de Rochas, và Diptyque, để đổi lấy phần thưởng do mỗi thương hiệu lựa chọn.

Các chai được thu thập sẽ được phân loại và rửa tại một trung tâm chuyên dụng bằng quy trình rửa bằng CO₂, một phương pháp sáng tạo không sử dụng nước, chất tẩy rửa, hay dung môi. Sau đó, chúng sẽ được tái điều chỉnh để lưu hành lại. Sixtine Jourde-Roussel, giám đốc liên minh của Circul’R, cho biết: “Trên cơ sở những bài học kinh nghiệm từ thí điểm đầu tiên với sản phẩm chăm sóc da, chúng tôi hiện đang ra mắt thí điểm mới này dành riêng cho nước hoa. Tiếp cận dần dần theo loại hình sản phẩm cho phép chúng tôi xây dựng một nền tảng vững chắc và thực tế cho tái sử dụng trong mỹ phẩm”.

Mặc dù chương trình thí điểm tái sử dụng chai nước hoa này hứa hẹn giảm thiểu dấu chân môi trường, nhưng nó vẫn cần phải chứng minh giá trị kỹ thuật của mình. Thông tin phản hồi từ thí điểm sẽ được sử dụng cho một loạt các phân tích môi trường và kinh tế, bao gồm tiêu thụ nước và năng lượng. Ngoài ra, một mô hình kinh tế sẽ được thực hiện để xác định điều kiện cho khả năng tồn tại của một hệ thống như vậy trên quy mô lớn. Đồng thời, một nghiên cứu người tiêu dùng sẽ phân tích nhu cầu của khách hàng đối với mô hình mới này.

Jourde-Roussel cũng nhấn mạnh: “Chúng tôi cần khối lượng để tái sử dụng tạo ra động lực và kinh tế規模. Điều này có nghĩa là xem xét lại giá trị của một chai nước hoa, không chỉ như bao bì, mà như một vật thể bền vững, có khả năng sử dụng trong các dòng sản phẩm ít cao cấp hơn hoặc thị trường thứ cấp”. Việc sản xuất thủy tinh vẫn là một trong những quy trình tiêu tốn nhiều năng lượng nhất trong ngành công nghiệp mỹ phẩm và nước hoa. Sáng kiến này có thể trở thành bước đầu tiên hướng tới tiêu chuẩn hóa tái sử dụng trong thế giới nước hoa cao cấp, một ngành lâu nay thống trị bởi bao bì sử dụng một lần.

Thành phố Huế đang tích cực triển khai việc phát triển mạng lưới thu gom phế liệu công nghệ, với mục tiêu mỗi phường, xã đều có ít nhất một người tham gia vào nghề thu gom. Tổ hợp tác nghề ve chai công nghệ đã được thành lập tại các phường như Vỹ Dạ, Thuận Hóa, Phú Xuân, Thủy Xuân và dự kiến sẽ mở rộng ra nhiều địa bàn khác.

Đặc điểm nổi bật của tổ hợp tác này là việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động thu gom phế liệu. Người dân trên địa bàn được khuyến khích cài đặt và sử dụng ứng dụng mGreen để đặt lịch hẹn thu mua ve chai, rác tái chế, phế liệu. Thông qua ứng dụng này, các thành viên trong tổ có thể nhận được yêu cầu với thông tin, địa chỉ cụ thể để chủ động sắp xếp công việc và tối ưu hóa lịch làm việc. Họ cũng được hỗ trợ theo dõi lịch sử giao dịch, dòng tiền và quản lý khách hàng một cách hiệu quả.

Theo thống kê của Hội Liên hiệp phụ nữ TP Huế, trên địa bàn có hơn 500 hội viên phụ nữ làm nghề thu mua ve chai, đa số còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, thông qua công việc này, các chị em đã đóng góp thầm lặng vào việc bảo vệ môi trường khi thu gom và phân loại rác thải theo đúng quy trình. Để kết nối các thành viên cùng ngành nghề và hỗ trợ họ, Hội đã thành lập các tổ hợp tác thu gom ve chai và kết nối với các dự án, tổ chức để được hỗ trợ cung cấp trang thiết bị bảo hộ và phương tiện lao động.

Dự án “Huế – Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” đã triển khai nhiều chương trình nhằm giảm thiểu rác thải nhựa và đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn hiệu quả. Đến nay, đã có 15.182 hộ gia đình và 492 cơ sở kinh doanh được tuyên truyền và thu gom được hơn 18 tấn rác nhựa.

Việc thành lập tổ hợp tác số 3 là dấu mốc quan trọng, góp phần mở rộng mạng lưới thu gom ve chai công nghệ trên toàn địa bàn. Dự kiến sắp tới, 40 phường, xã mới của TP Huế sẽ dần được kết nối với người thu mua phế liệu thông qua nền tảng số hiện đại, góp phần thúc đẩy Huế trở thành đô thị xanh – sạch – tuần hoàn.

Qua những nỗ lực này, TP Huế đang hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường sống xanh, sạch và bền vững, đồng thời hỗ trợ các hội viên phụ nữ làm nghề thu mua ve chai có một cuộc sống tốt hơn.

Xem thêm: mGreen

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” của nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đang là điểm đến thu hút đông đảo công chúng tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA, Hà Nội). Với hơn 50 tác phẩm điêu khắc và sắp đặt độc đáo, cuộc trình diễn thị giác này đã mang đến một góc nhìn mới và đầy thú vị về nghệ thuật tái sinh từ phế liệu.

Nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân, với phong cách sáng tạo riêng biệt được gọi là Phi Lập Thể (Anti-Cubism), đã dành nhiều năm qua để biến rác thải thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Anh cho biết rằng mỗi mảnh rác đều có một câu chuyện riêng và muốn mang đến cho công chúng một cách nhìn khác về những thứ thường bị bỏ đi. Qua các tác phẩm của mình, nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân không chỉ trình diễn kỹ năng sáng tạo mà còn thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến vấn đề bảo vệ môi trường.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” không chỉ đơn thuần là một cuộc trình diễn nghệ thuật mà còn khiến người xem suy ngẫm về lối sống và trách nhiệm đối với môi trường. Rất nhiều khán giả đã nhận ra rằng các vật liệu được sử dụng trong triển lãm vừa gần gũi vừa xa lạ, và điều đó đã tạo ra sự liên kết đặc biệt giữa người xem và tác phẩm nghệ thuật.

Thông điệp sống xanh và bảo vệ môi trường được nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân nhấn mạnh trong triển lãm này. Anh kêu gọi công chúng hãy cùng nhau tái sử dụng rác thải và phế liệu, tái chế càng nhiều càng tốt để tăng vòng đời cho vật liệu, và quan trọng hơn là cùng nhau bảo vệ Trái Đất. Thông điệp này không chỉ được thể hiện qua các tác phẩm nghệ thuật mà còn qua các hoạt động kèm theo như tọa đàm và workshop trải nghiệm, giúp lan tỏa sâu rộng hơn thông điệp bảo vệ môi trường và nuôi dưỡng ý thức về một tương lai bền vững.

Qua việc biến phế liệu thành các tác phẩm nghệ thuật độc đáo, nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đã kể nên câu chuyện về hy vọng và chuyển hóa không gian nghệ thuật thành một diễn đàn sống động cho cuộc đối thoại về tương lai chung của chúng ta. Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” thực sự là một sự kiện đáng nhớ, góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên một cách bền vững.

Đến với triển lãm, công chúng không chỉ có cơ hội thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn được tham gia vào các hoạt động ý nghĩa, cùng nhau suy ngẫm về vai trò của mình trong việc bảo vệ môi trường. Tất cả những điều này đã làm cho triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” trở thành một điểm đến không thể bỏ qua cho những ai quan tâm đến nghệ thuật và môi trường.

Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA) và nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đã tạo ra một sự kiện văn hóa đặc biệt, kết nối nghệ thuật và bảo vệ môi trường một cách chặt chẽ và sáng tạo. Triển lãm không chỉ là một cuộc trình diễn nghệ thuật mà còn là một cơ hội để tất cả chúng ta cùng nhau suy ngẫm về tương lai của hành tinh và tìm ra cách sống hài hòa với thiên nhiên.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một mô hình giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Kinh tế tuần hoàn đã trở thành một xu hướng tất yếu nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Theo các chuyên gia, tiềm năng kinh tế tuần hoàn của Việt Nam rất lớn, đặc biệt là trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ để góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững.

TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho biết việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là ‘đầu cuối của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải’. Công ty đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tạo ra nguồn năng lượng tái tạo sạch.

Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, nhấn mạnh sự cần thiết của việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân. Việc xây dựng một nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm và áp dụng công nghệ như blockchain sẽ giúp đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn trong chuỗi cung ứng.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, cho rằng kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng.

Một trong những thách thức lớn là các chính sách đi vào cuộc sống còn thiếu linh hoạt. Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn, nhưng vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.

Với sự nỗ lực và quyết tâm của cả chính phủ, doanh nghiệp và người dân, Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng cơ hội này để phát triển kinh tế tuần hoàn, góp phần vào mục tiêu bảo vệ môi trường và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Sự đổi mới sáng tạo và đầu tư vào công nghệ sạch sẽ là chìa khóa để mở ra một tương lai bền vững cho đất nước.