Trong cuộc xung đột với Ukraine, Nga đã có những bước chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV). Ban đầu, nước này chủ yếu依靠 vào UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran.

UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn.

Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video.

Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử. Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera.

Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực.

Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Trong một diễn biến quân sự gần đây, Nga đã triển khai một module lập kế hoạch và hiệu chỉnh thế hệ mới cho đạn phản lực dẫn đường trong cuộc tấn công tầm xa vào các mục tiêu tại thành phố Kharkiv, Ukraine. Đây là lần đầu tiên Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga sử dụng loại đạn UMBP-5 thế hệ mới, có khả năng bay lượn hơn 200 km.

Văn phòng Công tố khu vực Kharkiv đã xác nhận việc sử dụng loại đạn này trong cuộc tấn công. Các nguồn tin địa phương cho biết, đạn lượn đã bắn trúng một số công trình ở trung tâm thành phố. Hình ảnh về hậu quả của cuộc tấn công đã được đăng tải trên các phương tiện truyền thông, cho thấy mức độ nghiêm trọng của sự việc.

Theo thông tin từ phía Nga, mục tiêu của cuộc tấn công là các kho đạn dược hoặc xưởng sản xuất máy bay không người lái. Tuy nhiên, chính quyền Ukraine lại tuyên bố rằng trận oanh kích được thực hiện nhằm vào một doanh nghiệp dân sự. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng về tình hình, cho biết vụ tấn công nhằm vào một doanh nghiệp dân sự và lực lượng cứu hộ đang nỗ lực dập tắt đám cháy tại đó.

Ông Zelensky cũng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về việc cung cấp kịp thời các hệ thống phòng không tầm xa cho Ukraine, nhằm đối phó với các cuộc tấn công từ phía Nga. Phía Nga cáo buộc Ukraine thường xuyên thiết lập các kho đạn dược, cũng như xưởng sản xuất máy bay không người lái ngay gần các mục tiêu dân sự, hoặc trực tiếp trên những cơ sở đó.

Ukraine đã thừa nhận rằng lực lượng vũ trang của họ hiện không có phương tiện để chống lại bom hàng không và đạn phản lực gắn module lập kế hoạch và hiệu chỉnh của Nga. Điều này làm nổi bật thách thức mà Ukraine đang đối mặt trong việc bảo vệ lãnh thổ của mình trước các cuộc tấn công từ phía Nga.

Thông tin chi tiết về cuộc tấn công và việc sử dụng loại đạn UMBP-5 thế hệ mới vẫn đang được các bên liên quan tiếp tục cung cấp. Tuy nhiên, sự kiện này đã làm dấy lên mối quan ngại về tình hình an ninh tại khu vực và nhu cầu hỗ trợ quốc tế cho Ukraine.

Thông tin thêm về cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine có thể được tìm thấy tại các nguồn tin cậy.

Trung Quốc vừa tiết lộ một hệ thống vũ khí laser phòng không mới, OW5-A50, được thiết kế để chống lại máy bay không người lái (UAV) với chi phí thấp và tính cơ động cao. Hệ thống này được phát triển để xuất khẩu sang các thị trường tại Trung Đông và châu Phi, đánh dấu một bước tiến mới trong lĩnh vực quốc phòng của Trung Quốc.

Tập đoàn quốc phòng quốc doanh NORINCO của Trung Quốc đã giới thiệu hệ thống OW5-A50 thông qua một video quảng bá. Theo đó, OW5-A50 được gắn trên khung xe tải hạng nặng 8×8, cho phép nó di chuyển linh hoạt và hoạt động trên nhiều địa hình khác nhau. Hệ thống này được trang bị nguồn phát riêng và hệ thống điều khiển tích hợp, cho phép nó triển khai nhanh chóng mà không cần phụ thuộc vào nguồn điện ngoài.

Hệ thống OW5-A50 có công suất laser lên tới 50kW, cho phép nó tiêu diệt UAV ở nhiều độ cao và khoảng cách khác nhau. Đây là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm đối phó với xu hướng tấn công bằng UAV ngày càng gia tăng. Các chuyên gia quốc phòng nhận định OW5-A50 là một giải pháp hiệu quả để chống lại các cuộc tấn công quy mô lớn từ đàn UAV và tên lửa hành trình.

So với các hệ thống tương tự như Iron Beam của Israel, OW5-A50 có ưu thế về chi phí vận hành. Trong khi mỗi phát bắn của Iron Beam tiêu tốn khoảng 2,5 USD, OW5-A50 được cho là còn tiết kiệm hơn nhờ khả năng hoạt động hoàn toàn độc lập và không cần tiếp năng lượng ngoài. Điều này làm cho OW5-A50 trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các quốc gia muốn tăng cường năng lực phòng không của mình.

Trung Quốc đã mang OW5-A50 tới các triển lãm quốc phòng lớn tại Ả rập Xê út, Qatar và Ai Cập trong năm 2024, trong nỗ lực mở rộng xuất khẩu vũ khí công nghệ cao. NORINCO kỳ vọng OW5-A50 sẽ là công nghệ chủ lực giúp củng cố vị thế của nước này trong lĩnh vực phòng không hiện đại.

Việc Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu vũ khí công nghệ cao như OW5-A50 cho thấy sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong thị trường vũ khí toàn cầu. Các quốc gia đang tìm kiếm các giải pháp hiệu quả và tiết kiệm để tăng cường năng lực quốc phòng của mình, và OW5-A50 có thể trở thành một trong những lựa chọn hàng đầu.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu vẫn còn phức tạp, các quốc gia như Anh, Nhật Bản và Italy đang tăng cường hợp tác để phát triển máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu, Tempest. Dự án đầy tham vọng này được kỳ vọng sẽ trở thành một thành phần quan trọng trong chiến lược quân sự của NATO, giúp các quốc gia này duy trì lợi thế trên không.

Máy bay tiêm kích Tempest được thiết kế để có khả năng bay siêu thanh, xuyên qua hệ thống phòng không đối phương và tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ địch mà không cần tiếp nhiên liệu. Với kích thước lớn hơn các thế hệ trước, Tempest sẽ được trang bị bình nhiên liệu dung tích lớn và hệ thống vũ khí tối tân, bao gồm tên lửa và radar có khả năng xử lý dữ liệu nhanh gấp 10 lần so với các hệ thống hiện tại. Điều này cho phép Tempest thực hiện các nhiệm vụ với hiệu suất cao hơn và độ chính xác tốt hơn.

Theo các chuyên gia quân sự, Tempest dự kiến sẽ thay thế dần dòng Eurofighter Typhoon và hỗ trợ các phi đội F-35 trong tương lai. Trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, Tempest có thể nhanh chóng cất cánh từ các sân bay tại Anh, thực hiện nhiệm vụ phá hủy hệ thống phòng không và căn cứ không quân quan trọng của đối phương, sau đó hỗ trợ bộ binh với kho vũ khí phong phú gấp đôi F-35. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của Tempest trong chiến lược quân sự của NATO.

Dự án Tempest được triển khai trong khuôn khổ chương trình hợp tác quốc tế GCAP (Global Combat Air Programme), với mục tiêu đưa máy bay vào biên chế từ năm 2035. GCAP là sự kết hợp giữa dự án Tempest của Anh và chương trình Mitsubishi FX của Nhật. Theo thỏa thuận được ký vào cuối năm 2022, Nhật Bản sẽ đầu tư 4 tỷ yên, trong khi Anh cam kết 2 tỷ bảng cho đến năm 2025. Sự hợp tác này không chỉ thể hiện sự cam kết của các quốc gia trong việc phát triển công nghệ quân sự tiên tiến mà còn giúp chia sẻ chi phí và rủi ro.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này cũng được xem là đối trọng trực tiếp với chương trình FCAS (Future Combat Air System) do Pháp, Đức và Tây Ban Nha phát triển. Trụ sở chính của GCAP đặt tại Anh, quy tụ 2.800 chuyên gia và khoảng 600 tổ chức tham gia. Một mô hình thử nghiệm với thiết kế khí động học tiên tiến đã được giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Farnborough hồi tháng 7/2024. Điều này cho thấy sự tiến triển nhanh chóng của dự án và kỳ vọng lớn vào khả năng của Tempest.

Mục tiêu của chương trình không chỉ là thay thế các dòng máy bay đã cũ mà còn nhằm đối phó với các dòng tiêm kích thế hệ mới như Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, những mẫu máy bay đã được trang bị công nghệ tàng hình và tốc độ siêu vượt âm. Việc phát triển Tempest không chỉ giúp Anh, Nhật Bản và Italy duy trì lợi thế quân sự mà còn thể hiện sự cam kết của các quốc gia này trong việc bảo vệ an ninh và ổn định toàn cầu.

Để đạt được mục tiêu này, các chuyên gia và kỹ sư đang làm việc chăm chỉ để đảm bảo rằng Tempest sẽ được trang bị các công nghệ tiên tiến nhất, bao gồm hệ thống radar và cảm biến tối tân, cũng như khả năng tương tác cao với các hệ thống quân sự khác. Dự án này không chỉ là một bước tiến trong lĩnh vực quân sự mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của công nghệ hàng không và quốc phòng.

Nhìn chung, dự án Tempest và chương trình GCAP đánh dấu một kỷ nguyên mới trong hợp tác quốc tế về quân sự và công nghệ quốc phòng. Với sự tham gia của Anh, Nhật Bản và Italy, dự án này không chỉ thể hiện sự cam kết của các quốc gia trong việc đảm bảo an ninh toàn cầu mà còn thể hiện quyết tâm của họ trong việc duy trì lợi thế quân sự trước những thách thức ngày càng tăng từ các đối thủ.