Nghề nghiệp – Tintucsaoviet.com

Lựa chọn ngành nghề sai: Tương lai u ám và lãng phí nguồn lực xã hội

Linh — Tue, 23 Sep 2025 13:47:02 +0000

Trong quá trình lựa chọn ngành nghề, nhiều bạn trẻ hiện nay đang phải đối mặt với những định kiến về giới, danh tiếng, và thu nhập. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai cá nhân mà còn gây lãng phí nguồn lực xã hội. Theo thông tin từ bản tin thị trường lao động quý 2 năm 2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty đang tăng tuyển dụng.

Chọn nghề theo định kiến, ngành nào dễ giàu mới học? – Ảnh 3.

Tình trạng này đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến việc lựa chọn ngành nghề của giới trẻ hiện nay. Nhiều học sinh và phụ huynh đang đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng chỉ những nghề dễ dàng tạo ra thu nhập cao mới đáng học. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều bạn trẻ đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động, gây ra sự mất cân đối giữa cung và cầu. Ngoài ra, văn hóa Á Đông cũng khiến một số phụ huynh và học sinh có những định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Nhiều bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học mà họ yêu thích vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học và quá trình tìm việc sau này.

Giải phóng tư duy chọn nghề trước những định kiến – Ảnh 2.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh đã khẳng định rằng năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới, mà là do định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ vẫn chọn ngành trái với sở thích của mình chỉ vì muốn vào một trường đại học danh tiếng. Việc lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Điều này xuất phát từ tâm lý sính danh tiếng và hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn trẻ không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Thực tế cho thấy, dù có hàng triệu sinh viên tốt nghiệp đại học mỗi năm, nhiều người vẫn khó tìm việc với tấm bằng cử nhân. Điều này đặt ra một dấu hỏi lớn trong việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai có thể dẫn đến tăng tình trạng thất nghiệp và lãng phí nguồn nhân lực. Sai một ly, đi một dặm – chọn ngành không phù hợp khiến nhiều bạn trẻ chán học, bỏ học. Không chỉ mất niềm tin vào bản thân, các em còn cảm thấy khó khăn trong việc định danh nghề nghiệp. Khi học xong, nhiều bạn trẻ lại làm trái ngành, trái nghề. Nhìn từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến việc học sai ngành, sai nghề. Hệ quả là tình trạng ngành thiếu, ngành thừa, lãng phí nguồn nhân lực và gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là một hành trình cá nhân có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho những người đi theo lối mòn định kiến. Để chọn được nghề phù hợp, mỗi người cần hiểu rõ về bản thân mình bằng cách thẳng thắn trả lời những câu hỏi như: ‘muốn gì?’, ‘giỏi gì?’, ‘sống vì giá trị nào?’. Các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học có thể giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về bản thân. Gia đình, nhà trường và xã hội cũng cần chung tay tiếp sức, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai, thay vì vô tình dựng thêm những rào chắn vô hình.

5 ngành học ‘hot’ nhưng ít người biết khi thu nhập cao lại không cần bằng kỹ sư

Linh — Sat, 13 Sep 2025 00:32:15 +0000

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, nhiều ngành học đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới. Khi nhắc đến công nghệ, mọi người thường nghĩ đến các ngành học như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm. Tuy nhiên, cũng có những ngành học khác tưởng chừng không liên quan trực tiếp đến công nghệ nhưng lại đang âm thầm hưởng lợi và mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn.

Ảnh minh họa

Dưới đây là 5 ngành học đang ‘hưởng ké’ nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng.

1. Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng: Ngành này đã trải qua một sự thay đổi lớn khi AI và dữ liệu lớn được áp dụng vào mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường. Các chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa đang có cơ hội phát triển lớn.

2. Marketing số: Ngành Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu và biết cách phân tích tệp khách hàng, tối ưu chiến dịch bằng công nghệ.

3. Ngôn ngữ học tính toán: Ngành Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI. Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot…

4. Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI): Ngành UX/UI hiện nay không chỉ còn là ‘mỹ thuật số’, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn.

5. Tâm lý học: Ngành Tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục, trị liệu…

Những ngành học này có thể không quá ‘kỹ thuật’, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người.

Người trẻ làm xe ôm công nghệ, giao hàng: Áp lực vô hình và nỗi lo thu nhập giảm

Linh — Mon, 11 Aug 2025 19:21:03 +0000

Trong nhịp sống hối hả của thành phố, một bộ phận người trẻ đang mưu sinh với công việc giao hàng và xe ôm công nghệ. Tuy nhiên, cuộc sống của họ không hề đơn giản và ổn định như cái nhìn bề ngoài. Họ phải đối mặt với một trạng thái “treo” bất ổn, khi mà đơn hàng không đều đặn và công việc không có sự đảm bảo.

Không có ca làm việc cố định, không được nghỉ ngơi thực sự, những người trẻ này phải liên tục bật ứng dụng để chờ đợi đơn hàng. Sự bất ổn này kéo dài và gây ra nhiều hệ lụy. Họ không chỉ phải chịu đựng sự kiệt sức về thể chất mà còn phải đối mặt với căng thẳng và lo lắng về tương lai. Không có bảo hiểm xã hội, không có lương tối thiểu và không có quyền lợi rõ ràng, cuộc sống của họ trở nên ảm đạm và khó khăn.

Có những người làm tài xế xe ôm công nghệ, giao hàng không dám tắt app, mỏi mòn đợi khách

Một khảo sát gần đây đã chỉ ra rằng đa phần những người trẻ làm công việc này đều phải chịu đựng các vấn đề về sức khỏe như mỏi lưng, đau đầu, rối loạn giấc ngủ và căng thẳng vô hình. Mặc dù cuộc sống khó khăn, họ vẫn tiếp tục bám vào nghề vì chưa biết làm gì khác.

Nhiều người trẻ cho biết họ vẫn bám công việc giao hàng, tài xế xe ôm công nghệ vì chưa biết làm nghề gì khác

Chuyên gia tâm lý Đặng Hòa Thu Nhân nhận định rằng sự mệt mỏi kéo dài của người trẻ không xuất phát từ cường độ công việc, mà là từ sự thiếu kiểm soát thời gian sống. Người trẻ không thể lập kế hoạch cho ngày mai, không dám nghỉ cuối tuần và không biết nửa năm tới sẽ sống bằng nghề gì. Tình trạng này kéo dài và gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe và tinh thần của họ.

Để “gỡ trạng thái treo” này, cần có sự can thiệp từ các chính sách mới về lao động trên nền tảng, quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp công nghệ và quyền lợi tối thiểu của người giao hàng. Sự hỗ trợ và bảo vệ từ pháp luật sẽ giúp đảm bảo cuộc sống của người trẻ làm công việc này.

Người trẻ nên xem nghề giao hàng, lái xe công nghệ như một bước đệm ngắn hạn, chứ không phải lối sống dài hạn. Trong những lúc “rảnh đơn”, họ nên tranh thủ học kỹ năng mới, tích lũy thêm nghề tay trái hoặc lập kế hoạch chuyển đổi nghề nghiệp. Điều này sẽ giúp họ có thể cải thiện cuộc sống và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

Tuy nhiên, tương lai của những người trẻ làm công việc này vẫn còn mờ mịt. Họ đang sống trong trạng thái “treo”, chờ đợi điều gì đó xảy ra. Với sự quan tâm và hỗ trợ từ xã hội, hy vọng rằng họ sẽ có thể tìm ra lối thoát và xây dựng một tương lai tươi sáng hơn.