Vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga đang nổi lên như một điểm nóng đáng chú ý trong mối quan hệ giữa Nga và NATO. Mới đây, Tướng Christopher Donahue, Tư lệnh Lục quân Hoa Kỳ tại Châu Âu và Châu Phi, đã đưa ra nhận định rằng NATO có thể nhanh chóng chiếm đóng vùng lãnh thổ này trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga. Tuy nhiên, giới chuyên gia quân sự Nga cho rằng một động thái như vậy sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Vùng Kaliningrad là một khu vực có diện tích nhỏ, nằm tách biệt khỏi phần còn lại của Nga, và được xem là một trung tâm răn đe quan trọng của phương Tây. Tại đây, Nga duy trì một nhóm quân đội hùng mạnh. Nếu NATO tiến hành tấn công vào vùng lãnh thổ này, Moscow sẽ coi đó là một cuộc xâm lược cổ điển và xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ của mình.

Trong học thuyết hạt nhân của Nga, trong trường hợp bị xâm lược bằng vũ khí thông thường mà điều đó đe dọa đến sự tồn vong của nhà nước Nga, Moscow có thể sử dụng vũ khí hạt nhân. Và rõ ràng, nguy cơ mất vùng Kaliningrad nằm trong phạm vi này. Một cuộc tấn công vào vùng Kaliningrad sẽ được Moscow coi là một ‘Casus Belli’, tức là vũ khí hạt nhân có thể được sử dụng. Điều này sẽ dẫn đến một cuộc leo thang xung đột lớn, và hậu quả sẽ rất nghiêm trọng.

Ngược lại, các cuộc tấn công của Ukraine vào các khu vực Belgorod và Kursk của Nga không thể so sánh với một cuộc tấn công của NATO vào vùng Kaliningrad. Các khu vực này tiếp xúc với khu vực chiến sự hiện tại, và trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra, chúng sẽ là mục tiêu tự nhiên của giới chức lãnh đạo Kiev. Tuy nhiên, các cuộc tấn công vào các khu vực của Nga này do Ukraine trực tiếp thực hiện chứ không phải do Liên minh Bắc Đại Tây Dương, vốn có tiềm năng hạt nhân, nên điều này không tự động dẫn đến sự leo thang căng thẳng quốc tế.

Tóm lại, vùng Kaliningrad là một điểm nóng trong quan hệ giữa Nga và NATO, và một cuộc tấn công vào vùng lãnh thổ này sẽ có hậu quả nghiêm trọng. NATO cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện bất kỳ hành động quân sự nào đối với vùng lãnh thổ này. Việc cân nhắc này càng trở nên quan trọng hơn khi xem xét đến những rủi ro về leo thang xung đột và hậu quả của việc sử dụng vũ khí hạt nhân.

Trong bối cảnh tình hình căng thẳng ở Ukraine ngày càng leo cao, Ngoại trưởng Áo, bà Meinl-Reisinger, đã lên tiếng về khả năng nước này tham gia vào liên minh quân sự NATO. Kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2 năm 2022, các quan chức Áo cả đương nhiệm và tiền nhiệm đã nhiều lần thể hiện sự quan tâm đến việc đánh giá lại tư cách thành viên tiềm năng của Áo trong NATO, mặc dù Áo đã duy trì lập trường trung lập kể từ năm 1955.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tờ Welt của Đức, Ngoại trưởng Meinl-Reisinger nhấn mạnh rằng chỉ sự trung lập thôi không đủ để bảo vệ Áo. Theo bà, Áo cần có khả năng tự vệ mạnh mẽ hơn và quan hệ đối tác an ninh sâu sắc hơn. Bà cũng bày tỏ sự cởi mở với việc tiến hành một cuộc tranh luận công khai về tương lai của chính sách an ninh và quốc phòng của nước này.

Mặc dù hiện tại, đa số thành viên quốc hội và dân chúng Áo không ủng hộ việc gia nhập NATO, Ngoại trưởng Meinl-Reisinger tin rằng cuộc tranh luận này có thể mang lại nhiều kết quả tích cực. Áo hiện không phải là thành viên của NATO nhưng đã tham gia vào nhiều sứ mệnh hòa bình do Liên minh châu Âu (EU) dẫn đầu và ủng hộ Chính sách an ninh và quốc phòng chung của EU.

Theo Ngoại trưởng Meinl-Reisinger, việc duy trì trung lập không nên bị hiểu nhầm là thụ động. “Chúng ta không thể ngồi yên và nói rằng nếu chúng ta không làm gì với ai, thì sẽ không ai làm gì với chúng ta. Thế giới đã thay đổi,” bà phát biểu. Điều này cho thấy một sự nhìn nhận mới về vai trò của Áo trong việc đảm bảo an ninh và quốc phòng trong bối cảnh hiện nay.

Sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Phần Lan và Thụy Điển đã đưa ra quyết định lịch sử xin gia nhập NATO. Phần Lan trở thành thành viên thứ 31 của NATO vào tháng 4 năm 2023 và Thụy Điển gia nhập liên minh vào tháng 3 năm 2024. Ukraine cũng đã nộp đơn xin gia nhập NATO theo thủ tục nhanh chóng vào tháng 9 năm 2022. Tuy nhiên, triển vọng NATO kết nạp Ukraine hiện vẫn còn rất mờ nhạt.

Những động thái gần đây của các nước láng giềng và cuộc tranh luận về chính sách an ninh của Áo cho thấy một sự chuyển biến trong cách nhìn nhận về an ninh và quốc phòng ở châu Âu. Việc Ngoại trưởng Áo kêu gọi một cuộc tranh luận công khai về tương lai của chính sách an ninh và quốc phòng có thể là bước đầu tiên cho một sự thay đổi lớn trong chính sách đối ngoại và an ninh của Áo.

Ngày 27/7, phát ngôn viên của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov, đã tuyên bố rằng Nga sẵn sàng tiếp tục chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine cho đến khi đạt được các mục tiêu đề ra. Mặc dù ưu tiên giải quyết xung đột thông qua biện pháp ngoại giao, nhưng ông Peskov cũng nhấn mạnh rằng quân đội Nga sẽ tiếp tục hành động nếu cần thiết.

Ông Peskov cho biết các cuộc giao tranh vẫn đang diễn ra hàng ngày do Ukraine từ chối tham gia vào các cuộc đàm phán. Theo ông, Nga cần đạt được các mục tiêu của chiến dịch quân sự trước khi xác lập nguyên tắc trong quan hệ tương lai với Ukraine. Một trong những điều kiện tiên quyết để nối lại đàm phán là Ukraine phải cam kết không gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Ngoài ra, ông Peskov cũng nhấn mạnh rằng việc đạt được thỏa thuận với Ukraine phụ thuộc vào việc Kiev và phương Tây chấp nhận thực tế mới về lãnh thổ. Trong khi đó, truyền thông Nga đưa tin quân đội nước này đã thành công đánh chặn 99 máy bay không người lái (UAV) của Ukraine trong đêm, các UAV này nhắm vào tỉnh Bryansk, Smolensk và các khu vực ở bán đảo Crimea.

Các vòng đàm phán gần đây tại Istanbul không mang lại đột phá đáng kể nào, dẫn đến việc Nga và Ukraine tiếp tục tập kích lẫn nhau. Về phần mình, Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đang mất kiên nhẫn với tình hình Ukraine. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết ông Trump đã cố gắng làm mọi thứ để chấm dứt xung đột nhưng đang trở nên bất mãn với việc các cuộc điện đàm với Tổng thống Putin không mang lại kết quả thực tế.

Ông Rubio cũng tiết lộ rằng Tổng thống Trump đang xem xét áp thuế với Nga nếu một thỏa thuận không được thiết lập trong vòng 50 ngày. Tổng thống Trump hiểu rằng 5% cuối cùng luôn là phần khó khăn nhất trong mọi cuộc đàm phán và sẽ không rơi vào cái bẫy kéo dài thời gian của Nga.

Trước đó, Moscow đã cảnh báo về việc ông Trump đe dọa áp thuế thứ cấp 100% với Nga, điều mà họ cho rằng có thể truyền đi thông điệp sai lầm với Kiev rằng phương Tây muốn xung đột tiếp diễn.