Nhật Bản đang trải qua một quá trình tái cấu trúc kiến trúc an ninh của mình thông qua việc tăng cường hợp tác quốc tế về công nghệ quốc phòng và mức tăng chi tiêu quốc phòng chưa từng có. Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Tokyo đang tận dụng hợp tác quốc tế để tăng cường năng lực răn đe và khẳng định vai trò của mình trong việc duy trì ổn định khu vực thông qua công nghệ cao.

Nhật Bản dự kiến sẽ dành khoảng 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng vào năm 2025, tương đương khoảng 55 tỷ đô la Mỹ. Mức này tăng 9,4% so với năm trước và sẽ được dùng để mua sắm, bao gồm 400 tên lửa Tomahawk do Hoa Kỳ sản xuất và tên lửa đối hạm Lớp 12 được nâng cấp. Quá trình hiện đại hóa quân đội Nhật Bản tập trung vào hai tàu ASEV đang được đóng bởi Mitsubishi Heavy Industries và Japan Marine United. Các ‘siêu tàu khu trục’ này được trang bị để phòng thủ tên lửa đạn đạo, với radar theo dõi tầm xa, tên lửa SM-6 và 128 ống phóng thẳng đứng. Hệ thống radar sẽ cho phép các tàu ASEV đánh chặn đồng thời nhiều tên lửa đạn đạo, bao gồm cả các mối đe dọa siêu thanh.

Chuyên gia chính sách Cyril Tregub của tổ chức nghiên cứu Friends of Europe có trụ sở tại Brussels (Bỉ) cho biết: ‘Nhật Bản hiểu rằng khả năng răn đe hiện đại đòi hỏi lợi thế về công nghệ.’ Chiến lược quốc gia của nước này kêu gọi tăng cường năng lực tấn công tầm xa và phòng không, nhiều hệ thống không người lái hơn, và tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo. Những năng lực này, bao gồm cả công nghệ lưỡng dụng, đã được nhấn mạnh tại Triển lãm Quốc phòng lớn nhất Nhật Bản — DSEI Japan 2025. Thủ tướng Nhật Bản ông Shigeru Ishiba nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác sâu rộng hơn nhằm ‘giúp tăng cường khả năng răn đe không chỉ cho đất nước chúng tôi mà còn cho các Đồng minh và Đối tác’.

Nhật Bản và các đối tác quốc tế đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Ví dụ, vào tháng 12 năm 2023, Nhật Bản đã khởi động Chương trình Máy bay Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) cùng với Ý và Vương quốc Anh để phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu vào năm 2035. London và Tokyo cũng đang phối hợp tổ chức các cuộc tập trận hải quân chung trong chuyến thăm sắp tới của tàu sân bay HMS Prince of Wales thuộc Hải quân Hoàng gia Anh tới Nhật Bản.

Nhật Bản và Liên minh châu Âu cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác an ninh và quốc phòng vào tháng 11 năm 2024, tập trung vào các cuộc tập trận hải quân, khả năng phục hồi trên không gian mạng và tình báo dựa trên không gian. Những sáng kiến như vậy của Nhật Bản ‘không chỉ mang tính biểu tượng — mà còn làm sâu sắc thêm hợp tác trong các miền trọng yếu như an ninh hàng hải, không gian vũ trụ, an ninh mạng và chống lại các mối đe dọa hỗn hợp’, ông Tregub nhận định.

Vai trò ngày càng thay đổi của Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh các mối đe dọa khu vực ngày càng phức tạp, bao gồm sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, các chương trình tên lửa và hạt nhân bất hợp pháp của Bắc Triều Tiên, cũng như mối quan hệ quân sự ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Nga.

Các phi công máy bay chiến đấu của Mỹ đang được trang bị công nghệ cao để nâng cao kỹ năng bay mà không cần phải thực hiện các chuyến bay thực tế. Phương pháp huấn luyện tiên tiến này cho phép họ mô phỏng các tình huống bay phức tạp và nguy hiểm trong một môi trường an toàn và được kiểm soát chặt chẽ.

Công nghệ mô phỏng hiện đại đóng vai trò quan trọng trong quá trình huấn luyện, giúp phi công có thể luyện tập các kỹ năng cần thiết như chiến đấu không đối không, tấn công mục tiêu trên mặt đất và thực hành các chiến thuật phức tạp khác. Qua đó, giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho các nhiệm vụ thực tế và tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu.

Một trong những lợi ích chính của phương pháp huấn luyện này là khả năng giảm thiểu rủi ro. Khi phi công luyện tập trong môi trường mô phỏng, họ có thể thực hành các tình huống nguy hiểm mà không phải lo lắng về việc mất kiểm soát máy bay hoặc gặp phải các tình huống không lường trước được.

Ngoài ra, công nghệ mô phỏng cũng giúp giảm thiểu chi phí huấn luyện. Việc thực hiện các chuyến bay thực tế đòi hỏi sự đầu tư lớn về thời gian, nhiên liệu và bảo trì máy bay. Trong khi đó, môi trường mô phỏng có thể được sử dụng nhiều lần mà không cần phải lo lắng về các chi phí trên.

Hiện nay, Không quân Mỹ đang tích cực áp dụng công nghệ mô phỏng vào chương trình huấn luyện của mình. Các cơ sở huấn luyện đang được trang bị các thiết bị mô phỏng hiện đại, cho phép phi công có thể luyện tập trong môi trường gần giống với thực tế.

Trong tương lai, công nghệ mô phỏng sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng của phi công máy bay chiến đấu. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, môi trường mô phỏng sẽ trở nên ngày càng hiện thực và chính xác hơn, giúp phi công có thể chuẩn bị tốt hơn cho các nhiệm vụ thực tế.

Để tìm hiểu thêm về công nghệ mô phỏng trong huấn luyện phi công, bạn có thể truy cập vào trang web của Không quân Mỹ hoặc các nhà cung cấp giải pháp mô phỏng hàng đầu để có được thông tin chi tiết hơn về các giải pháp và công nghệ mới nhất.

Không quân Ukraina đã xác nhận thông tin về việc mất một máy bay chiến đấu Mirage2000 vào tối ngày 22/7 do sự cố kỹ thuật. Sự việc diễn ra khi phi công báo cáo về sự cố thiết bị cho người quản lý chuyến bay và quyết định thực hiện phóng ghế thoát hiểm an toàn. Rất may là không có thương vong nào được ghi nhận và phi công hiện đang trong tình trạng ổn định. Không quân Ukraina đánh giá cao hành động chuyên nghiệp của phi công trong tình huống khẩn cấp này.

Một ủy ban đặc biệt đã được thành lập để điều tra nguyên nhân cụ thể của vụ việc. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã xác nhận rằng chiếc Mirage2000 gặp nạn không phải do tác động từ bên ngoài, mà do lỗi kỹ thuật. Những chiếc Mirage2000 mà Ukraina đang vận hành là một phần của gói viện trợ quân sự từ Pháp, được công bố vào tháng 6/2024, bao gồm cả chương trình đào tạo phi công.

Đáng chú ý, Ukraina mới nhận được những chiếc Mirage2000 đầu tiên vào tháng 2/2025 và nhanh chóng đưa vào hoạt động chiến đấu một tháng sau đó. Sự cố lỗi kỹ thuật này đã khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về mức độ thành thạo của phi công Ukraina khi vận hành Mirage2000, đồng thời đặt vấn đề về việc liệu Kiev có đang sử dụng hiệu quả tài nguyên viện trợ quân sự hay không.

Mirage2000 là máy bay tiêm kích siêu thanh thế hệ thứ 4, được giới thiệu lần đầu bởi Dassault Aviation vào những năm 1970. Biến thể Mirage2000-5, ra mắt năm 1999, sở hữu hệ thống điện tử hàng không nâng cấp, khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất được cải thiện, cùng với hệ thống cảm biến và điều khiển tiên tiến.

Về việc này, nhiều câu hỏi đã được đặt ra đối với năng lực vận hành và bảo trì của Không quân Ukraina đối với các thiết bị quân sự hiện đại như Mirage2000. Trong bối cảnh xung đột đang diễn ra, hiệu quả sử dụng và quản lý nguồn viện trợ quân sự đang là một vấn đề được quan tâm密切.

Hiện tại, ủy ban điều tra đang tiếp tục làm việc để xác định nguyên nhân cụ thể của sự cố và đưa ra các biện pháp cần thiết để ngăn chặn những sự việc tương tự trong tương lai.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu vẫn còn phức tạp, các quốc gia như Anh, Nhật Bản và Italy đang tăng cường hợp tác để phát triển máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu, Tempest. Dự án đầy tham vọng này được kỳ vọng sẽ trở thành một thành phần quan trọng trong chiến lược quân sự của NATO, giúp các quốc gia này duy trì lợi thế trên không.

Máy bay tiêm kích Tempest được thiết kế để có khả năng bay siêu thanh, xuyên qua hệ thống phòng không đối phương và tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ địch mà không cần tiếp nhiên liệu. Với kích thước lớn hơn các thế hệ trước, Tempest sẽ được trang bị bình nhiên liệu dung tích lớn và hệ thống vũ khí tối tân, bao gồm tên lửa và radar có khả năng xử lý dữ liệu nhanh gấp 10 lần so với các hệ thống hiện tại. Điều này cho phép Tempest thực hiện các nhiệm vụ với hiệu suất cao hơn và độ chính xác tốt hơn.

Theo các chuyên gia quân sự, Tempest dự kiến sẽ thay thế dần dòng Eurofighter Typhoon và hỗ trợ các phi đội F-35 trong tương lai. Trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, Tempest có thể nhanh chóng cất cánh từ các sân bay tại Anh, thực hiện nhiệm vụ phá hủy hệ thống phòng không và căn cứ không quân quan trọng của đối phương, sau đó hỗ trợ bộ binh với kho vũ khí phong phú gấp đôi F-35. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của Tempest trong chiến lược quân sự của NATO.

Dự án Tempest được triển khai trong khuôn khổ chương trình hợp tác quốc tế GCAP (Global Combat Air Programme), với mục tiêu đưa máy bay vào biên chế từ năm 2035. GCAP là sự kết hợp giữa dự án Tempest của Anh và chương trình Mitsubishi FX của Nhật. Theo thỏa thuận được ký vào cuối năm 2022, Nhật Bản sẽ đầu tư 4 tỷ yên, trong khi Anh cam kết 2 tỷ bảng cho đến năm 2025. Sự hợp tác này không chỉ thể hiện sự cam kết của các quốc gia trong việc phát triển công nghệ quân sự tiên tiến mà còn giúp chia sẻ chi phí và rủi ro.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này cũng được xem là đối trọng trực tiếp với chương trình FCAS (Future Combat Air System) do Pháp, Đức và Tây Ban Nha phát triển. Trụ sở chính của GCAP đặt tại Anh, quy tụ 2.800 chuyên gia và khoảng 600 tổ chức tham gia. Một mô hình thử nghiệm với thiết kế khí động học tiên tiến đã được giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Farnborough hồi tháng 7/2024. Điều này cho thấy sự tiến triển nhanh chóng của dự án và kỳ vọng lớn vào khả năng của Tempest.

Mục tiêu của chương trình không chỉ là thay thế các dòng máy bay đã cũ mà còn nhằm đối phó với các dòng tiêm kích thế hệ mới như Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, những mẫu máy bay đã được trang bị công nghệ tàng hình và tốc độ siêu vượt âm. Việc phát triển Tempest không chỉ giúp Anh, Nhật Bản và Italy duy trì lợi thế quân sự mà còn thể hiện sự cam kết của các quốc gia này trong việc bảo vệ an ninh và ổn định toàn cầu.

Để đạt được mục tiêu này, các chuyên gia và kỹ sư đang làm việc chăm chỉ để đảm bảo rằng Tempest sẽ được trang bị các công nghệ tiên tiến nhất, bao gồm hệ thống radar và cảm biến tối tân, cũng như khả năng tương tác cao với các hệ thống quân sự khác. Dự án này không chỉ là một bước tiến trong lĩnh vực quân sự mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của công nghệ hàng không và quốc phòng.

Nhìn chung, dự án Tempest và chương trình GCAP đánh dấu một kỷ nguyên mới trong hợp tác quốc tế về quân sự và công nghệ quốc phòng. Với sự tham gia của Anh, Nhật Bản và Italy, dự án này không chỉ thể hiện sự cam kết của các quốc gia trong việc đảm bảo an ninh toàn cầu mà còn thể hiện quyết tâm của họ trong việc duy trì lợi thế quân sự trước những thách thức ngày càng tăng từ các đối thủ.