Chương trình biểu diễn nghệ thuật đường phố “Về miền di sản” vừa được Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tổ chức tại khu vực công viên bờ biển đối diện đường Tuệ Tĩnh (phường Nha Trang) vào tối ngày 31-7. Đây là lần đầu tiên, chương trình biểu diễn nghệ thuật với các tiết mục ca, múa, nhạc mang màu sắc nghệ thuật dân gian của đồng bào Chăm được biểu diễn phục vụ khán giả dưới hình thức nghệ thuật đường phố.

Chương trình này là một phần của lịch biểu diễn nghệ thuật đường phố của đơn vị được xây dựng từ đầu năm 2025. Với sự xuất hiện của những nghệ sĩ, ca sĩ, diễn viên, nhạc công đến từ Nhà hát Nghệ thuật truyền thống, chương trình đã mang đến cho khán giả 13 tiết mục ca, múa, nhạc mang đậm màu sắc nghệ thuật của đồng bào Chăm. Các tiết mục biểu diễn bao gồm: Đoàn kết; Phùm A Tày; Tình làng gốm; Con cò; Hội tụ; Trên miền tháp nắng; Khúc khải hoàn; Sợi chỉ đủ màu; Gặp em cô gái làng Chăm; Gặp em đêm hội Ramưwan; Hò ra khơi; Giao duyên; Người Chăm vui hội.

Tiếng trống Paranưng, trống Ghinăng, kèn Saranai rộn ràng; những điệu múa Chăm uyển chuyển, duyên dáng; những câu hát dân ca sâu lắng, trữ tình… đã mang đến cho khán giả những cảm nhận riêng về nét đẹp nghệ thuật của cộng đồng người Chăm trên quê hương Khánh Hòa. Chương trình “Về miền di sản” của các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật truyền thống đã đưa khán giả đến với nét đẹp nghệ thuật của đồng bào Chăm thông qua âm nhạc, vũ đạo mang tính kết nối từ quá khứ đến hiện tại, từ truyền thống đến đương đại.

Giữa lòng phố thị, mọi người được hòa mình vào những loại hình nghệ thuật đặc trưng của đồng bào Chăm. “Những tiết mục này đều rất đặc sắc. Tuy không hiểu hết ý nghĩa của từng tiết mục, nhưng thông qua ngôn ngữ âm nhạc, vũ đạo, trang phục, đạo cụ… đã thực sự tạo ấn tượng với tôi”, chị Ekaterina (du khách Nga) cho biết.

Các nghệ sĩ biểu diễn cũng bày tỏ niềm vui và phấn khích khi được biểu diễn phục vụ khán giả. “Những tiết mục này được chúng tôi tập luyện trong thời gian gần đây để biểu diễn phục vụ khán giả. Đây là lần đầu tôi tham gia biểu diễn dưới hình thức nghệ thuật đường phố và rất mừng khi được khán giả ủng hộ, cổ vũ nhiệt tình. Thời gian tới, tôi cũng như các nghệ sĩ trong đơn vị mong muốn được biểu diễn phục vụ khán giả nhiều hơn, không chỉ ở khu vực Nha Trang mà các địa phương khác trong tỉnh”, ca sĩ Hán Văn Khánh chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Ái Quốc – Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống, sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, dư địa văn hóa nghệ thuật của tỉnh Khánh Hòa càng trở nên phong phú, đa dạng, đặc sắc hơn. Việc khai thác và đưa vào biểu diễn các tiết mục mang màu sắc nghệ thuật dân gian, truyền thống phục vụ khán giả là trách nhiệm của tập thể đơn vị.

Hiện tại, nhà hát đang có các loại hình nghệ thuật biểu diễn về sân khấu tuồng, dân ca kịch bài chòi, dân gian Chăm, ca nhạc nhẹ. Trong định hướng hoạt động thời gian tới, đơn vị sẽ cố gắng tổ chức các buổi biểu diễn nghệ thuật đường phố theo kế hoạch năm. Bên cạnh đó, nhà hát cũng sẽ xây dựng thêm chương trình biểu diễn nghệ thuật về nghệ thuật Raglai với những tiết mục mang tính đặc trưng như: Đàn đá, đàn Chapi, mã la, hát dân ca, múa dân gian…

Với những nỗ lực đa dạng hoạt động biểu diễn nghệ thuật đường phố từ loại hình, chất lượng, màu sắc văn hóa của các tiết mục, khán giả, nhất là khách du lịch có dịp biết đến nhiều loại hình nghệ thuật đặc trưng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Từ đó, góp phần quảng bá, giới thiệu bản sắc văn hóa của địa phương đến bạn bè gần xa.

Trên dãy Trường Sơn xanh thẳm, nơi những đám mây thường xuyên bao phủ, đồng bào Bru-Vân Kiều vẫn tiếp tục giữ vững một phong tục truyền thống lâu đời: lễ mừng lúa mới. Đây không chỉ là một ngày lễ đơn thuần sau vụ mùa bội thu, mà còn là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với trời đất, thần linh và tổ tiên đã phù hộ cho cây lúa phát triển tốt, trổ bông và trĩu hạt.

Lễ mừng lúa mới thường được tổ chức vào cuối vụ gặt, khi trong kho đã đầy lúa và trong lòng người dân đầy háo hức. Mỗi bản làng có cách tổ chức lễ theo quy mô và tập tục riêng, nhưng đều giữ được cốt lõi chung: biết ơn và cầu mong. Đối với người Bru-Vân Kiều, cây lúa không chỉ là nguồn thực phẩm thiết yếu mà còn là biểu tượng của sự sống, là nhịp đập của cả cộng đồng.

Trong sắc màu thổ cẩm rực rỡ và tiếng chiêng trầm bổng ngân lên, lễ mừng lúa mới trở thành một bản hòa ca văn hóa dân tộc mộc mạc, sâu lắng và thấm đượm tình đất, tình người. Từ tờ mờ sáng, khói bếp đã bắt đầu tỏa lên từ từng nóc nhà sàn. Những người phụ nữ trong bản thay nhau chuẩn bị cho lễ hội bằng cách nấu xôi, đồ cơm, và giã gạo nếp mới. Thịt rừng được tẩm ướp gia vị thơm nức, và chum rượu cần đã được chuẩn bị sẵn sàng cho buổi lễ lớn nhất trong năm.

Già làng Hồ Noi sẽ thực hiện nghi lễ chính thức trước bàn cúng. Ông sẽ rì rầm khấn: “Ơi Giàng! Ơi thần lúa, thần núi, thần suối… xin nhận lễ của con cháu Bru-Vân Kiều. Cảm ơn đã cho mùa lúa tốt tươi, cho con cái được mạnh khỏe, bản làng được yên vui…”. Giọng khấn trang nghiêm của già làng hòa quyện trong làn khói của hương trầm, như một cầu nối giữa thế giới con người và thế giới linh thiêng.

Sau phần nghi lễ trang trọng là phần hội với không khí nhanh chóng chuyển từ trầm mặc sang rộn ràng và tươi vui. Chiêng được mang ra, và những thanh niên lực lưỡng bắt đầu vỗ trống, trong khi những cô gái khoác lên mình bộ váy thổ cẩm sặc sỡ, nhún nhảy theo nhịp nhạc của núi rừng. Vũ điệu xoang của người Bru-Vân Kiều chậm rãi, dẻo dai, mang hơi thở của thiên nhiên, có núi, có sông, có gió rừng xào xạc trong từng bước chân.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử và sự thay đổi không ngừng của đời sống hiện đại, lễ mừng lúa mới vẫn được người Bru-Vân Kiều trên dãy Trường Sơn gìn giữ như một phần quan trọng của bản sắc văn hóa. Phong tục này không chỉ là minh chứng cho bản sắc bền vững của một tộc người luôn sống hài hòa với thiên nhiên mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại.

Ngày nay, chính quyền địa phương và các đồn Biên phòng đóng quân trên địa bàn luôn đồng hành cùng bà con trong việc phục dựng và tổ chức các lễ hội truyền thống. Nhiều trường học vùng cao còn đưa nội dung về lễ mừng lúa mới vào chương trình ngoại khóa, giúp học sinh người Bru-Vân Kiều hiểu rõ và tự hào về những truyền thống quý báu của dân tộc mình.

Lễ mừng lúa mới không chỉ là một lễ hội đơn thuần mà còn là biểu tượng của sự cố kết cộng đồng, của tình cảm thủy chung và son sắt giữa người với người. Trong từng nắm cơm dẻo thơm, từng điệu xoang nhịp nhàng, lễ mừng lúa mới là một bản hòa ca của bản sắc văn hóa, của ký ức cộng đồng được truyền từ đời này sang đời khác.

Tối ngày [ngày diễn ra], bến cảng sông Hàn, thành phố Đà Nẵng đã chứng kiến sự kiện thời trang Paint my love | Nơi pháo hoa rực rỡ của nhà thiết kế VUNGOC&SON. Đây không chỉ là một show diễn thời trang thông thường mà còn là bản giao hưởng thị giác, sự kết hợp giữa thời trang, văn hóa và tinh thần lễ hội đặc trưng của miền Trung.

Để tạo nên khoảnh khắc nghệ thuật đáng nhớ này, ê-kíp của thương hiệu VUNGOC&SON đã dành nhiều tháng chuẩn bị không ngơi nghỉ. Sự kiện quy mô này quy tụ hơn 1000 nhân sự từ mọi lĩnh vực, bao gồm kỹ thuật, dàn dựng, hậu kỳ, bảo vệ, đầu bếp và cả đội ngũ dựng sân khấu hoạt động liên tục trước thềm show diễn. Sự kiện được tổ chức với sự hợp tác cùng Uỷ ban Nhân dân Thành phố Đà Nẵng và Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch cùng các cơ quan ban ngành cùng phối hợp để thực hiện show diễn.

Concept của Paint my love | Nơi pháo hoa rực rỡ được ấp ủ suốt 6 tháng với 4000 giờ từ việc lên ý tưởng cho đến triển khai thực hiện. Ê-kíp đã tạo ra 140 thiết kế từ ready-to-wear đến couture mang hơi thở Cruise – mỗi thiết kế là một câu chuyện văn hóa được kể bằng màu sắc và kỹ nghệ của VUNGOC&SON. Chỉ trong vòng 72 giờ, ê-kíp sản xuất đã biến một không gian ngoài trời ven sông thành đại cảnh sân khấu thời trang đẳng cấp, nơi giao thoa giữa nghệ thuật trình diễn và vẻ đẹp thiên nhiên đặc hữu của thành phố Đà Nẵng.

Runway của VUNGOC&SON lần này dài đến 300m trong không gian gần 1000 mét vuông trong bến cảng dành riêng cho sự kiện. Sàn runway chạy dọc theo bờ sông Hàn thơ mộng cùng với hàng chục bậc cầu thang thách thức người mẫu biểu diễn. Đây là lần đầu tiên VUNGOC&SON làm show diễn ngoài trời với không gian mở hoàn toàn, chỉ có thiên nhiên và nghệ thuật đối thoại trực tiếp. Sàn runway dài kỷ lục đánh dấu kỷ lục sàn runway dài nhất trong các Fashion show tại Việt Nam.

Để có thể hiện thực hóa một sự kiện quy mô ngay tại khu vực bến du thuyền Bạch Đằng, êkip đã phải tạm di dời toàn bộ hệ thống bán vé tàu thuyền và các công trình phụ trợ xung quanh. 150 người mẫu và diễn viên quần chúng đã tham gia vào show diễn. Bối cảnh sông Hàn thơ mộng bỗng trở thành sàn diễn nước với 4 du thuyền lớn làm bối cảnh sân khấu cùng các thuyền lớn nhỏ chạy dọc theo bờ sông tạo hiệu ứng một thành phố hiện đại năng động.

Show diễn kết thúc với 5 phút bắn pháo hoa, khép lại một đêm thời trang bằng cú nổ mãn nhãn chưa từng có khẳng định độ chịu chơi nghệ thuật cho show diễn. Sự kiện này đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng công chúng và đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của nhà thiết kế VUNGOC&SON.