Kinh tế biển đang ngày càng trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, với mục tiêu khai thác tiềm năng lớn của đất nước. Kinh tế biển bao gồm toàn bộ các hoạt động kinh tế diễn ra trên biển, trong đó nuôi trồng và khai thác hải sản được xác định là động lực phát triển. Toàn bộ các hoạt động kinh tế diễn ra trên biển đã được các nhà khoa học thống nhất bao gồm: đánh bắt và nuôi trồng thủy – hải sản; kinh tế hàng hải; khai thác dầu khí ngoài khơi; khai thác khoáng sản; năng lượng tái tạo; du lịch biển; kinh tế đảo và làm muối.

Vấn đề phát triển bền vững nhằm đạt được tăng trưởng kinh tế đồng thời giảm các tác động tiêu cực đến môi trường đã được đặt ra. Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 139/2024/QH15 về Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 37/NQ-CP về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030. Quan điểm bao trùm là sử dụng tài nguyên một cách có trách nhiệm, chuyển đổi sang nền kinh tế sử dụng tài nguyên hiệu quả, ít carbon. Duy trì tài sản tài nguyên thiên nhiên hướng tới bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái, đa dạng sinh học và vốn tự nhiên.

Thực trạng động lực phát triển kinh tế biển cho thấy nuôi trồng và khai thác hải sản là động lực quan trọng. Việt Nam có bờ biển dài 3.260 km, diện tích mặt biển 1 triệu km2 và hơn 4.000 đảo, quần đảo với hơn 12.000 loài sinh vật biển. Thủy sản biển cùng với lợ và ngọt, năm 2024 đạt sản lượng trên 9,6 triệu tấn; trong đó, nuôi trồng 5,8 triệu tấn (hơn 60%) thuộc TOP 4 quốc gia trên thế giới; xuất khẩu 10,07 tỷ USD đến hơn 170 quốc gia và vùng lãnh thổ, thuộc TOP 3 thế giới.

Tuy nhiên, nguồn lợi hải sản đang suy giảm, đặc biệt vùng biển ven bờ. Từ năm 2027 đến nay, EU đã cảnh báo ‘thẻ vàng’ IUU về khai thác vi phạm biển nước ngoài; quản lý, giám sát đội tàu; truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Chiến lược phát triển thủy sản trên biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với mục tiêu chung đến năm 2030: Phát triển thủy sản thành ngành kinh tế quan trọng của quốc gia, sản xuất hàng hóa lớn gắn với công nghiệp hóa – hiện đại hóa; có thương hiệu uy tín, khả năng cạnh tranh và hội nhập quốc tế; góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Tầm nhìn đến năm 2045: Thủy sản là ngành kinh tế thương mại hiện đại, bền vững, có trình độ quản lý, khoa học công nghệ tiên tiến; là trung tâm chế biến thủy sản sâu, thuộc nhóm ba nước sản xuất và xuất khẩu thủy sản dẫn đầu thế giới; giữ vị trí quan trọng trong cơ cấu các ngành kinh tế nông nghiệp và kinh tế biển.

Định hướng và giải pháp thời gian tới bao gồm nuôi trồng thủy sản biển, phát triển nuôi các đối tượng chủ lực và các loài có giá trị kinh tế gắn bảo vệ môi trường sinh thái. Sản xuất giống chất lượng cao, ưu tiên phát triển giống các đối tượng chủ lực, các loài mới có tiềm năng. Phát triển nuôi trồng vi tảo, rong biển phục vụ nhu cầu thực phẩm và cung cấp nguyên liệu cho các ngành kinh tế khác.

Về khai thác, tập trung phát triển khai thác hải sản vùng khơi, giảm dần cường lực khai thác đảm bảo phù hợp với trữ lượng nguồn lợi. Tổ chức lại hoạt động khai thác hải sản vùng lộng, ven bờ, phát triển nuôi trồng gắn với du lịch sinh thái, nghề cá giải trí. Tuân thủ các quy tắc ứng xử nghề cá có trách nhiệm, chống khai thác IUU. Giảm thiểu, tiến tới chấm dứt các nghề khai thác có tính hủy diệt nguồn lợi. Áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến, cơ giới hoá, hiện đại hoá tàu cá; giảm tổn thất sau thu hoạch đến năm 2030 dưới 10%.

Khánh Hòa – Điểm đến lý tưởng với tiềm năng du lịch và kinh tế biển

Khánh Hòa, một tỉnh ven biển thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ, đang nổi lên như một điểm đến lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước. Với sự hội tụ của núi, rừng, biển, đảo, đồng bằng và đặc khu Trường Sa thiêng liêng của Tổ quốc, tỉnh này sở hữu một bức tranh đa màu về thiên nhiên và văn hóa. Đường bờ biển dài gần 400km, khí hậu ôn hòa quanh năm, hàng trăm đảo lớn nhỏ, hệ thống vịnh đẹp hàng đầu thế giới và di sản văn hóa Chăm đặc sắc – tất cả đã tạo nên những lợi thế thiên phú hiếm có cho Khánh Hòa.

Sau khi sáp nhập theo Nghị quyết số 202 của Quốc hội, tỉnh Khánh Hòa mới đã trở thành địa phương duy nhất có tới 3 sân bay, 4 vịnh biển đẳng cấp quốc tế, 590km bờ biển và hơn 7.600ha san hô – tiềm năng vô giá để phát triển du lịch biển và lặn biển chuyên nghiệp. Hệ thống giao thông đa chiều kết nối từ đường bộ, đường sắt, hàng không đến các cảng biển quốc tế đã đưa Khánh Hòa trở thành trung tâm logistics và trung chuyển du lịch quốc tế phía Nam.

Du lịch đã trở thành động lực tăng trưởng kinh tế của tỉnh, với gần 30 triệu lượt khách trong giai đoạn 2022-2024, trong đó có hơn 7,6 triệu lượt khách quốc tế, tổng thu từ du lịch đạt hơn 109 nghìn tỉ đồng. Hạ tầng lưu trú phát triển mạnh với 1.444 cơ sở, hơn 71.000 phòng, với 106 cơ sở đạt chuẩn 3-5 sao. Đội ngũ hướng dẫn viên du lịch cũng đã được đào tạo chuyên nghiệp với 2.434 người, trong đó có hơn 1.499 thẻ quốc tế.

Tỉnh Khánh Hòa đang hướng đến mục tiêu trở thành đô thị du lịch thông minh, phát triển bền vững. Với sự đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tỉnh đã tạo ra nhiều mô hình du lịch cộng đồng như làng nghề xoi trầm Vạn Thắng, làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung (Khánh Sơn) hay điểm du lịch cộng đồng Ninh Vân (Ninh Hòa). Những mô hình này không chỉ góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa mà còn tạo sinh kế cho người dân địa phương.

Theo lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa, địa phương đang sở hữu một kho tàng di sản quý giá không chỉ về kiến trúc, nghệ thuật Chăm mà còn về đa dạng sinh học và nghệ thuật dân gian. Tỉnh đặt mục tiêu trở thành trung tâm du lịch văn hóa hàng đầu, nơi du khách có thể đắm mình trong chiều sâu lịch sử, khám phá giá trị văn hóa đích thực và trải nghiệm sự mến khách của người dân.

Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa Nghiêm Xuân Thành đánh giá rằng việc sáp nhập Khánh Hòa và Ninh Thuận mang tầm nhìn chiến lược về không gian phát triển, lợi thế so sánh và sức mạnh nội sinh, nhằm đánh thức tiềm năng, hiện thực hóa vận hội to lớn của vùng duyên hải Nam Trung Bộ. Với những lợi thế và tiềm năng sẵn có, Khánh Hòa đang trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách và là trung tâm du lịch văn hóa hàng đầu của Việt Nam.

Trước mắt, tỉnh Khánh Hòa sẽ tiếp tục tập trung vào việc xây dựng hạ tầng du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ và đa dạng hóa sản phẩm du lịch. Đồng thời, tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành du lịch.

Với tất cả những tiềm năng và lợi thế sẵn có, Khánh Hòa đang là một điểm đến hấp dẫn cho du khách và nhà đầu tư. Chúng ta có thể tin tưởng vào tương lai tươi sáng của tỉnh này trong lĩnh vực du lịch và kinh tế biển.

Đặc khu Phú Quý, tỉnh Lâm Đồng, đã vạch ra hướng phát triển kinh tế trong tương lai thông qua việc tập trung vào hai trụ cột chính: kinh tế biển và du lịch, thương mại – dịch vụ. Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Đặc khu Phú Quý lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, địa phương đã đặt ra mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế một cách toàn diện, xanh, bền vững và nghĩa tình.

Đại hội diễn ra từ ngày 24 đến 25/7 với chủ đề ‘Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; Giữ gìn, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân; Đảm bảo quốc phòng, an ninh; Phát huy tiềm năng, lợi thế, sáng tạo, xây dựng đặc khu Phú Quý phát triển toàn diện, xanh, bền vững, nghĩa tình’. Ban Chấp hành Đảng bộ Đặc khu Phú Quý đã xác định mục tiêu trong nhiệm kỳ mới là đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, cải cách thủ tục hành chính, phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Địa phương cũng đặt mục tiêu huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư phát triển, gắn với phát triển kinh tế tư nhân phù hợp với thực tiễn. Trong giai đoạn 2026-2030, Đặc khu Phú Quý đặt ra chỉ tiêu tốc độ tăng giá trị sản phẩm trên địa bàn bình quân hàng năm là 7,49%. Trong đó, tỷ trọng nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng 1,90%; Công nghiệp – xây dựng tăng 8,13%; Dịch vụ tăng 11,34%. Thu ngân sách nhà nước đạt và vượt dự toán được giao, với tốc độ tăng tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn bình quân hàng năm là 4,50%.

Đến năm 2030, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn dự kiến đạt 77 triệu đồng, tăng 22,22% so với năm 2025. Địa phương cũng đặt mục tiêu hoàn thành tiêu chí đô thị mới loại V, tiếp cận các tiêu chí đô thị thông minh, với quy mô dân số dưới 35.000 người. Để đạt được những mục tiêu trên, Đặc khu Phú Quý đã đưa ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp phát triển, trong đó có việc đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh.

Địa phương cũng tập trung vào phát triển hai trụ cột kinh tế, gắn với từng bước phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, và đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội. Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Y Thanh Hà Niê Kđăm đánh giá cao những thành tựu mà Đảng bộ và nhân dân Phú Quý đã đạt được trong thời gian qua.

Tuy nhiên, Bí thư Tỉnh ủy cũng đề nghị Đảng bộ Đặc khu Phú Quý cần xác định rõ vị trí, tầm vóc, vai trò, tiềm năng, thế mạnh của đặc khu để làm cơ sở xác định mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu và các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhằm thực hiện thành công mục tiêu Nghị quyết Đại hội. Đặc khu Phú Quý cần tập trung vào bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, sâu sát của Đảng bộ đối với toàn bộ hoạt động của địa phương.

Địa phương cũng cần tiếp tục khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế của đặc khu, xây dựng và phát triển toàn diện Phú Quý trong chiến lược phát triển kinh tế, bảo vệ thực địa, phát triển xanh, gắn với bảo vệ Tổ quốc.