Nghị định 207/2025 mới đây đã mở rộng quyền chủ động làm mẹ cho phụ nữ độc thân, cho phép họ thực hiện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm cả thụ tinh ống nghiệm IVF, mà không cần phải có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Trước đó, tại Nghị định số 10/2015, chỉ những cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mới được áp dụng kỹ thuật này.

Theo TS.BS Bạch Huy Anh, Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, Nghị định 207 đã mở rộng quyền cho nhiều chị em độc thân có nguyện vọng hỗ trợ sinh sản để làm mẹ. Nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận tinh trùng tiếp tục được duy trì để đảm bảo các quy định về đạo đức và pháp luật. “Việc này không chỉ giúp phụ nữ độc thân có thể thực hiện hóa ước mơ làm mẹ mà còn giúp đảm bảo quyền lợi và sự riêng tư của họ,” ông nhấn mạnh.

Cũng theo TS.BS Bạch Huy Anh, tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới quy định về ngân hàng tinh trùng yêu cầu những tinh trùng không định danh, không được cho ngẫu nhiên mà phải hoán đổi theo quy định của pháp luật. Tinh trùng phải đạt tiêu chí: Người cho khỏe mạnh, không dị tật, các bệnh di truyền, ở lứa tuổi nhất định, ngoài không định danh phải có trình độ học vấn rất tốt thì mới được đưa vào mẫu ở ngân hàng tinh trùng. Điều này đảm bảo rằng, nguồn tinh trùng sử dụng cho kỹ thuật hỗ trợ sinh sản là an toàn và chất lượng cao.

BSCK I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, chia sẻ rằng người phụ nữ nào cũng có quyền được sinh con, trong đó có phụ nữ độc thân. Hiện nay, nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại như bơm tinh trùng vào buồng trứng (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)… giúp phụ nữ đơn thân có nguyện vọng đều có thể hiện thực hóa ước mơ làm mẹ của mình. “Chúng tôi luôn cố gắng tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các khách hàng của mình, đảm bảo quá trình điều trị được thực hiện một cách chuyên nghiệp và nhân văn,” bà nói.

Tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, số phụ nữ chủ động đi trữ trứng tăng nhanh, lên tới vài trăm ca/năm, hầu hết đều là phụ nữ độc thân, độ tuổi trung bình phổ biến là 33-40 tuổi. Điều này cho thấy rằng, ngày càng có nhiều phụ nữ độc thân quan tâm đến việc bảo vệ quyền lợi sinh sản của mình thông qua các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Theo Bộ Y tế, kỹ thuật IVF được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, đến nay đã có hơn 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật này. Hiện toàn quốc có hơn 50 cơ sở hỗ trợ sinh sản, làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, có những trung tâm có tỷ lệ điều trị IVF thành công lên đến 70%, tương đương các trung tâm hỗ trợ sinh sản lớn trên thế giới, với chi phí thực hiện chỉ bằng 1/3 đến 1/5 so với nhiều nước trong khu vực. Việc phát triển các cơ sở hỗ trợ sinh sản không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực y tế sinh sản trên thế giới.

Ngày 2-8, tại Đắk Lắk, Bệnh viện Đại học Y dược Buôn Ma Thuột đã tổ chức lễ kỷ niệm 500 em bé chào đời tại Đơn vị Hỗ trợ sinh sản IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột. Đây là một cột mốc quan trọng đánh dấu hành trình hơn 3 năm nỗ lực không ngừng của đơn vị trong việc hỗ trợ các cặp vợ chồng hiếm muộn tại khu vực Tây Nguyên.

Đơn vị Hỗ trợ sinh sản IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột được thành lập vào tháng 3-2022 với mục tiêu nhân đạo là giúp các cặp vợ chồng hiếm muộn có thể tiếp cận điều trị hiệu quả tại địa phương, giảm thiểu gánh nặng về chi phí và áp lực tâm lý. Trong hơn 3 năm hoạt động, đơn vị đã thực hiện thành công hơn 1.100 chu kỳ thụ tinh ống nghiệm, hơn 1.400 chu kỳ chuyển phôi trữ lạnh và hơn 110 chu kỳ bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Đáng chú ý, tỷ lệ thành công của đơn vị đã đạt được mức 57,6%, một con số ấn tượng trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản.

Song song với việc cung cấp dịch vụ điều trị vô sinh hiếm muộn hiệu quả, thông qua chương trình ‘Ươm mầm hạnh phúc’, bệnh viện đã hỗ trợ hơn 2 tỷ đồng cho 19 cặp vợ chồng có hoàn cảnh khó khăn. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn mang đến niềm hy vọng và động lực cho những gia đình đang đối mặt với thách thức hiếm muộn.

Sự kiện kỷ niệm 500 em bé chào đời là dịp để tri ân các gia đình đã tin tưởng và lựa chọn IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột trong suốt thời gian qua. Hơn cả một lễ kỷ niệm, sự kiện này còn nhằm lan tỏa động lực và niềm tin cho những cặp vợ chồng đang tìm hiểu về điều trị vô sinh hiếm muộn. Đơn vị Hỗ trợ sinh sản IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột hy vọng sẽ tiếp tục là điểm tựa và nguồn hy vọng cho nhiều gia đình trên hành trình tìm kiếm hạnh phúc và hoàn thiện gia đình.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1.10.2025, quy định chi tiết về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Theo đó, chỉ các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật có nguyện vọng mới được thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Đáng chú ý, việc hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi phải tuân thủ nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ và sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng trên nguyên tắc vô danh. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.

Nghị định cũng quy định cụ thể về thủ tục mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Các cặp vợ chồng vô sinh cần gửi hồ sơ đề nghị đến cơ sở khám chữa bệnh được phép thực hiện kỹ thuật này, bao gồm đơn đề nghị, xác nhận của UBND cấp xã và giấy tờ chứng minh mối quan hệ thân thích. Người mang thai hộ cần chứng minh đã từng sinh con với giấy khai sinh, giấy chứng sinh hoặc bản xác nhận của UBND cấp xã.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP cũng định nghĩa rõ về các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo. Thụ tinh trong ống nghiệm là phương pháp kết hợp noãn và tinh trùng trong ống nghiệm để tạo thành phôi. Thụ tinh nhân tạo là phương pháp đưa tinh trùng đã được lọc rửa vào buồng tử cung để tạo điều kiện thuận lợi cho sự thụ tinh.

Về vấn đề vô sinh, Nghị định định nghĩa rõ là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống có quan hệ tình dục, không sử dụng biện pháp tránh thai mà người phụ nữ vẫn không có thai; hoặc phụ nữ, nam giới có khuyết tật hoặc tình trạng bệnh lý dẫn đến suy giảm khả năng sinh con. Điều này giúp làm rõ các trường hợp được phép thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Chị Ngọc, 40 tuổi, đã có một kết quả tích cực sau khi thực hiện chương trình thụ tinh trong ống nghiệm tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (IVF Tâm Anh TP HCM). Chị đã cho ra đời một bé gái khỏe mạnh sau một quá trình điều trị khó khăn.

Được biết, chồng chị Ngọc đang làm việc tại Mỹ, vì vậy chị đã một mình đến bệnh viện để thực hiện các bước cần thiết cho việc thụ tinh trong ống nghiệm. Trước đó, chị Ngọc đã đến hai bệnh viện khác ở TP HCM để khám và được chẩn đoán vô sinh do tuổi tác và dự trữ buồng trứng cạn kiệt. Tuy nhiên, chị không muốn xin noãn hiến tặng vì muốn con mình sinh ra phải cùng huyết thống với mẹ.

Khi đến với IVF Tâm Anh TP HCM, bác sĩ Châu Hoàng Phương Thảo, Phó giám đốc Trung tâm, đã tư vấn cho chị Ngọc thực hiện chương trình gom noãn tích lũy nhiều chu kỳ. Đây là phác đồ thường được áp dụng cho trường hợp phụ nữ lớn tuổi và dự trữ buồng trứng thấp. Sau nửa năm điều trị, chị Ngọc đã có 7 noãn trưởng thành và được chuyển một phôi vào lòng tử cung.

Chị Ngọc đã mang thai và sinh con gái khỏe mạnh nặng gần 3 kg vào giữa tháng 6. Đây là một thành công lớn đối với cả chị Ngọc và đội ngũ y tế tại IVF Tâm Anh TP HCM. Bác sĩ Thảo cho biết, chỉ số dự trữ buồng trứng của chị Ngọc còn rất thấp, chỉ có 0,56 ng/mL. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của cả chị Ngọc và đội ngũ y tế, chị đã có thể có con.

IVF Tâm Anh TP HCM đã điều trị thành công nhiều trường hợp lớn tuổi và vô sinh hiếm muộn lâu năm. Các phác đồ gom noãn và công nghệ nuôi cấy phôi đã giúp nhiều phụ nữ có con khỏe mạnh mà không cần phải xin noãn. Tỷ lệ đậu thai sau các lần chuyển phôi tại IVF Tâm Anh TP HCM trong năm 2024 đã đạt hơn 78%, và gần 85% đối với phụ nữ dưới 28 tuổi. Những con số này cho thấy sự hiệu quả và chất lượng của trung tâm trong việc hỗ trợ sinh sản.

Thành công của chị Ngọc và nhiều trường hợp khác là minh chứng cho việc với sự phát triển của công nghệ và đội ngũ y tế chuyên nghiệp, việc có con không còn là một điều khó khăn đối với những người gặp khó khăn về sinh sản.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/10/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quyền sinh sản của phụ nữ độc thân tại Việt Nam. Theo quy định mới, phụ nữ không kết hôn sẽ có cơ hội tiếp cận các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm, nếu có nhu cầu và nguyện vọng chính đáng.

Trước đây, theo Nghị định 10/2015/NĐ-CP, phụ nữ độc thân chỉ được phép thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên, với sự thay đổi trong Nghị định 207, họ sẽ không cần phải có lý do y tế cụ thể để thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Điều này mở rộng quyền chủ động làm mẹ, không còn ràng buộc bởi lý do y tế, phù hợp hơn với xu hướng xã hội hiện đại và nhu cầu cá nhân của phụ nữ độc thân.

Nghị định 207 quy định rằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản sẽ được áp dụng cho các cặp vợ chồng vô sinh có chỉ định y tế hoặc phụ nữ không có quan hệ hôn nhân hợp pháp nhưng mong muốn sinh con. Quá trình hiến tinh trùng, noãn, phôi phải diễn ra tại các cơ sở được cấp phép lưu giữ và chỉ được sử dụng cho một người hoặc một cặp vợ chồng. Điều này đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong quá trình thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Nghị định cũng đặt ra nhiều điều kiện chặt chẽ để thực hiện mang thai hộ. Các cơ sở y tế được phép thực hiện kỹ thuật này phải có ít nhất 2 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thụ tinh ống nghiệm và tối thiểu 500 chu kỳ thụ tinh mỗi năm trong 2 năm gần nhất. Ngoài ra, Nghị định quy định rõ hồ sơ và quy trình mang thai hộ, bao gồm đơn đề nghị được thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, bản xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của bên mang thai hộ hoặc bên nhờ mang thai hộ, và thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

Trẻ em sinh ra thông qua hình thức mang thai hộ cũng được pháp luật công nhận và bảo vệ quyền lợi như mọi trẻ em khác. Điều này thể hiện sự quan tâm và bảo vệ của pháp luật đối với quyền lợi của trẻ em, bất kể chúng được sinh ra thông qua phương pháp nào.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP không chỉ mở rộng quyền sinh sản của phụ nữ độc thân mà còn thể hiện sự thay đổi trong cách tiếp cận vấn đề xã hội. Việc cho phép phụ nữ độc thân tiếp cận kỹ thuật hỗ trợ sinh sản mà không cần lý do y tế cụ thể là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền con người và quyền sinh sản. Đồng thời, Nghị định cũng đặt ra những quy định chặt chẽ để đảm bảo an toàn và tính minh bạch trong quá trình thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ.

Nâng cao chất lượng dân số là một mục tiêu quan trọng không chỉ của ngành Y tế mà còn là chiến lược phát triển lâu dài của đất nước. Trong đó, bên cạnh việc chăm sóc sức khỏe sinh sản, các tiến bộ trong hỗ trợ sinh sản, đặc biệt là phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm, đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc mang lại cơ hội làm cha, làm mẹ cho hàng triệu cặp vợ chồng gặp khó khăn về vấn đề hiếm muộn. Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng dân số mà còn thể hiện sự quan tâm của xã hội tới vấn đề sức khỏe sinh sản và hạnh phúc của các gia đình.

Trong những năm gần đây, kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) đã có những bước tiến đáng kể, giúp nhiều cặp vợ chồng có thể thực hiện hóa mơ ước làm cha, làm mẹ. Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ sinh sản, các công nghệ hỗ trợ sinh sản còn giúp giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình mang thai và sinh con.

Các chuyên gia y tế cho biết, thụ tinh trong ống nghiệm là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự kết hợp của nhiều chuyên môn khác nhau bao gồm sản khoa, nội tiết, di truyền học và phẫu thuật. Vì vậy, để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của quá trình điều trị, các cơ sở y tế cần phải có đội ngũ bác sĩ và chuyên gia có trình độ cao, cùng với trang thiết bị hiện đại.

Ở Việt Nam, nhiều cặp vợ chồng đã tìm đến các cơ sở y tế để được hỗ trợ. Không ít trường hợp đã có kết quả tích cực sau khi áp dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm. Cố vấn của một số bệnh viện phụ sản lớn cho biết, tỉ lệ thành công của thụ tinh trong ống nghiệm phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm độ tuổi của người phụ nữ, nguyên nhân gây hiếm muộn và trình độ của cơ sở y tế.

Chính vì vậy, nâng cao chất lượng dân số không chỉ là mục tiêu của ngành y tế mà còn cần sự chung tay của cả cộng đồng. Thông qua việc nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản và hỗ trợ sinh sản, chúng ta có thể giúp nhiều cặp vợ chồng hơn nữa thực hiện hóa giấc mơ làm cha, làm mẹ.

Một yếu tố quan trọng cần lưu ý là bên cạnh những tiến bộ trong hỗ trợ sinh sản, việc đảm bảo an toàn và chất lượng của các dịch vụ sức khỏe sinh sản cũng là vấn đề cần quan tâm. Đây không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế mà còn là mối quan tâm của cả xã hội.

Sau 8 năm chờ đợi, cuối cùng chị Linh, 35 tuổi, đã có được niềm vui lớn khi sinh con gái khỏe mạnh nhờ phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (IVF Tâm Anh TP.HCM). Chị Linh đã từng trải qua nhiều thử thách trong việc xây dựng gia đình, bao gồm việc phẫu thuật bóc u buồng trứng bên trái khi mới 15 tuổi và sau đó là 5 năm không có tin vui sau khi kết hôn.

Chị Linh và chồng đã khám ở 2 bệnh viện và được chẩn đoán rằng chị có dự trữ buồng trứng giảm nhẹ so với chỉ số trung bình ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, trong khi chồng chị bị tinh trùng yếu và dị dạng. Tuy nhiên, sau đó họ không điều trị và tiếp tục chờ đợi, nhưng thêm 3 năm trôi qua mà vẫn không có tin vui. Tháng 2/2024, họ quyết định đến khám tại IVF Tâm Anh TP.HCM.

Sau khi thực hiện các xét nghiệm cần thiết, chị Linh và chồng đã biết rằng tỷ lệ tinh trùng dị dạng của chồng chị lên đến 100%. Đây là một tình trạng hiếm gặp, trong đó tinh trùng không có phần đầu acrosome, một túi nhỏ chứa các enzyme phân giải protein giúp tinh trùng phá vỡ lớp màng bảo vệ của trứng và thụ thai tự nhiên.

Với tình trạng này, nếu áp dụng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), tỷ lệ thành công sẽ rất thấp. Vì vậy, vợ chồng chị Linh đã quyết định thực hiện phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF) để có con. Chị Linh đã được sử dụng thuốc kích thích buồng trứng với phác đồ phù hợp, và sau đó bác sĩ đã chọc hút thu được 6 noãn (trứng) trưởng thành.

Sau khi thụ tinh trong ống nghiệm, các bác sĩ đã thu được 3 phôi ngày 5 chất lượng tốt. Sau khi xây dựng phác đồ chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, chị Linh đã được chuyển phôi và đậu thai. Cuối cùng, chị đã hạ sinh con gái khỏe mạnh nặng hơn 3kg vào giữa tháng 7.

Theo ThS.BS.CKII Dương Quang Huy, Trưởng Đơn vị Nam học, Trung tâm IVF Tâm Anh TP.HCM, tinh trùng dị dạng là hiện tượng khá phổ biến ở nam giới. Trong mẫu tinh dịch sau xuất tinh của nam giới khỏe mạnh thường có một tỷ lệ tinh trùng dị dạng nhất định. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ tinh trùng dị dạng vượt ngưỡng 96%, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và cần điều trị hỗ trợ sinh sản.

Tình trạng tinh trùng dị dạng có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm suy giảm hormone sinh dục (testosterone) dẫn đến hoạt động sản xuất tinh trùng bị trục trặc, gây bất thường trong tế bào tinh trùng. Ngoài ra, nam giới thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiệt độ cao, kim loại nặng, chất độc hại cũng có thể khiến tinh trùng bị biến đổi hình thái.

Bác sĩ Huy khuyến cáo nam giới nên chủ động khám sức khỏe sinh sản định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe sinh sản. Nếu chưa kết hôn nhưng thường xuyên làm việc trong môi trường tiếp xúc với hóa chất độc hại, tia xạ, hoặc có các bất thường ở hệ thống cơ quan sinh sản, nên trữ đông tinh trùng bảo tồn khả năng sinh sản.

Đặc biệt, nếu vợ chồng kết hôn, quan hệ tình dục đều đặn nhưng một năm không có thai, nên đến khám và điều trị sớm để sớm có con và tiết kiệm chi phí. Việc điều trị sớm cũng giúp giảm thiểu các rủi ro và biến chứng có thể xảy ra trong quá trình điều trị hỗ trợ sinh sản.