Tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đang trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho doanh nghiệp chân chính và người tiêu dùng. Tình trạng này không chỉ diễn ra ở các kênh bán hàng truyền thống mà còn lan tràn trên các nền tảng thương mại điện tử.

Tại tọa đàm ‘Nói không với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng’ do Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp cùng Ban Chỉ đạo Cuộc vận động ‘Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam’ tổ chức, các chuyên gia và doanh nghiệp đã lên tiếng về vấn đề này. Ông Hoàng Thế Nhu, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty May10, cho biết công ty đang phải đối mặt với tình trạng hàng giả mạo danh thương hiệu May10 tràn lan trên mạng xã hội. Các đối tượng thường lập các công ty hoặc fanpage, website với tên gọi gần giống như ‘May Mười’, ‘May10 Hà Nội’ để gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Chúng quảng cáo sản phẩm dưới danh nghĩa ‘đồng phục công sở’, ‘hàng xuất dư’, ‘xả kho’ với giá rẻ nhưng kém chất lượng.

Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, cho biết các đối tượng sản xuất hàng giả đang sử dụng những thủ đoạn mới như khai hải quan không đúng thực tế hàng hóa, che giấu nguồn gốc lô hàng vi phạm. Đặc biệt, một hình thức mới đang xuất hiện là trao đổi giữa hàng thật với hàng giả.

Các chuyên gia nhận định rằng cuộc chiến chống hàng giả cần sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống và mỗi người dân. Sự đồng lòng và trách nhiệm của cả cộng đồng, đặc biệt là vai trò của người tiêu dùng và báo chí, là rất quan trọng. Khi người tiêu dùng có đủ thông tin, kỹ năng nhận diện và dũng cảm nói không với hàng giả, đó chính là lá chắn hữu hiệu để bảo vệ thương hiệu, bảo vệ thị trường trong nước.

Để nâng cao hiệu quả trong công tác chống hàng giả, đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, các chuyên gia và doanh nghiệp đề xuất cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chức năng, doanh nghiệp và chính người tiêu dùng. Sự quyết tâm và phối hợp chặt chẽ giữa các bên sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong công tác chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Người tiêu dùng cần có cách nhận biết hàng giả và có trách nhiệm trong việc đấu tranh chống hàng giả . Mọi thông tin liên quan đến các trang báo cáo các trạng hình hàng giả có thể gửi tới cơ quan chức năng để có cách xử lý hàng giả . Chỉ khi cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp cùng nêu cao cảnh giác và cùng đấu tranh chống hàng giả thì tình trạng này mới có thể được đẩy lùi.

Tình trạng giả mạo thương hiệu đang trở thành một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực thời trang và thực phẩm. Tổng Công ty May10- CTCP, một trong những thương hiệu thời trang trong nước uy tín, đã lên tiếng về tình trạng bị lợi dụng và giả mạo thương hiệu. Phó Tổng Giám đốc Hoàng Thế Nhu cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, doanh nghiệp đã phát hiện nhiều trường hợp các tổ chức, cá nhân lập công ty, cửa hàng có tên gần giống như ‘May Mười’, ‘May10 Hà Nội’, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Những đối tượng này chào hàng các đơn đồng phục, may mặc giá rẻ, hàng xả kho, hàng xuất dư… kém chất lượng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng là đang làm việc với thương hiệu thời trang May10. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Theo PGS, TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, tình trạng hàng giả, hàng nhái trong lĩnh vực thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, và thuốc đang là một thách thức lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín của cả một ngành công nghiệp.

Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, đã báo cáo về tình hình kiểm tra và xử lý vi phạm trong sáu tháng đầu năm. Chi cục đã kiểm tra, xử lý 2.068 vụ việc về buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng; chuyển cơ quan điều tra 37 vụ việc. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 53,3 tỷ đồng; trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là 41,2 tỷ đồng.

Ông Lại Hoàng Dương, Giám đốc Công ty CP Truyền thông Máy tính Thánh Gióng, cho rằng, nguyên nhân lớn nhất khiến hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại và len lỏi trên môi trường số hiện nay xuất phát từ hai yếu tố, đó là nhu cầu thị trường và lỗ hổng nhận thức của người tiêu dùng. Một bộ phận người tiêu dùng vẫn bị hấp dẫn bởi giá rẻ, thiếu thông tin để phân biệt sản phẩm chính hãng.

Để bảo vệ thương hiệu Việt trên thị trường, ông Lại Hoàng Dương chia sẻ về mô hình Truyền thông-Trải nghiệm-Tin tưởng. Cụ thể, đơn vị đẩy mạnh các chiến dịch quảng bá hình ảnh, giá trị hàng Việt; phối hợp tham gia các hội chợ, gian hàng trực tuyến, nơi người tiêu dùng được trực tiếp so sánh, kiểm tra chất lượng hàng Việt.

Đại diện Tổng công ty May10-CTCP kiến nghị, để có một thị trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý, giám sát các hoạt động kinh doanh trên không gian mạng, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok và Zalo. PGS, TS Nguyễn Thị Chính nhìn nhận, khi mua phải hàng giả, người tiêu dùng sẽ mất lòng tin vào các sản phẩm nói chung. Do đó, cần xây dựng và bắt buộc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm để người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm.

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang trở thành một thách thức lớn đối với nền kinh tế, sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, cũng như sức cạnh tranh của các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Tình trạng này đang diễn ra phức tạp trên toàn quốc, với hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc có xu hướng gia tăng.

Trước thực trạng trên, để ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn hàng giả, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của lực lượng chức năng, sự vào cuộc mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp cũng là giải pháp hữu hiệu để làm lành mạnh thị trường, ngăn ngừa từ gốc những vi phạm. Hàng giả, hàng nhái ngày càng được làm tinh vi, với các sản phẩm đưa ra thị trường ‘nhái’ y hệt từ tem nhãn đến mã QR… và được bán với giá thấp hơn, khiến người tiêu dùng không phân biệt được.

Nhiều doanh nghiệp đã gặp phải vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng, và đã phải phối hợp với các lực lượng chức năng để xử lý. Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu (Eurostars JSC) là một trong những đơn vị gặp nhiều vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng. Ông Trần Việt Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu cho biết, doanh nghiệp của mình đã gặp phải các đối tượng làm giả giấy tờ nguồn gốc nước ngoài để đưa ra thị trường hàng trăm nghìn sản phẩm giả.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cũng đã có nhiều kinh nghiệm trong việc chống hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Ông Hàn Ngọc Anh, Giám đốc Điều hành Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cho biết, công ty đã triển khai chương trình đổi vỏ lấy quà để hỗ trợ khách hàng dùng lâu dài, và đã cài mã định danh cho sản phẩm để giúp khách hàng kiểm tra sản phẩm.

Báo cáo của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo389 Quốc gia cho thấy, tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ngày càng được sản xuất quy mô lớn, có dấu hiệu tăng dần, các hành vi gian lận thương mại ngày một tinh vi, phức tạp, khó kiểm soát. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các đơn vị chức năng và các địa phương đã bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách hơn 6.532,6 tỷ đồng (tăng 7,68% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.875 vụ (tăng 188,46% so với cùng kỳ), 3.235 đối tượng (tăng 69,11% so với cùng kỳ).

Để ngăn chặn, đấu tranh với vấn nạn hàng giả, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho hay, trong thời gian tới, Cục sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường cả nước đẩy mạnh giám sát thị trường thông qua công nghệ số, kết nối dữ liệu liên thông và hoàn thiện cơ chế pháp lý phù hợp với đặc thù thương mại hiện đại, đặc biệt là thương mại điện tử. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục triển khai các chuyên đề kiểm tra hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục được triển khai, song song với hoạt động tuyên truyền, ký cam kết với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật.

Lãnh đạo thành phố Hà Nội đã yêu cầu các sở, ngành thành viên Ban Chỉ đạo389 Thành phố, ủy ban nhân dân các xã, phường cương quyết xử lý triệt để đối với các vấn đề liên quan đến sức khoẻ và an toàn của người dân như: thực phẩm bẩn, dược phẩm, mỹ phẩm… Lãnh đạo thành phố cũng lưu ý các lực lượng tập trung tăng cường kiểm tra đột xuất các địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, nhất là kinh doanh trên thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao ý thức, trách nhiệm, ý thức của người dân và doanh nghiệp ‘nói không’ với hàng giả; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ, sản xuất, kinh doanh đúng chất lượng, công bố đối với sản phẩm theo quy định.