Ngành hàng không đang trên đà chuyển mình với nỗ lực giảm thiểu tác động môi trường thông qua việc áp dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Mục tiêu chính là giảm thiểu vệt khí thải, vốn chiếm hơn 35% tác động nóng lên toàn cầu của ngành. Vệt khí thải hình thành khi máy bay đạt đến độ cao khoảng 10.000 đến 13.000 mét, và khí thải nóng từ động cơ ngưng tụ trong điều kiện lý tưởng. Những vệt khói trắng này có thể tồn tại hàng giờ và biến thành mây ti nhân tạo, giữ nhiệt và làm Trái Đất ấm lên.

Google đã tiên phong trong việc tích hợp tính năng phân loại rủi ro vệt khí thải vào ứng dụng Google Flights, giúp hành khách đưa ra quyết định sáng suốt khi đặt vé. Dựa trên Mô hình Tác động Du lịch (Travel Impact Model API), hành khách có thể lựa chọn chuyến bay ‘xanh’ dựa trên lượng khí thải CO₂ và mức độ rủi ro vệt khí thải. Mô hình này được vận hành dưới sự giám sát của một ủy ban cố vấn độc lập gồm các chuyên gia hàng đầu thế giới về hàng không và phát triển bền vững.

Trước đó, Google đã giới thiệu Travel Impact Model vào năm 2021 nhưng đã tạm gỡ bỏ thông tin về vệt khí thải do thiếu độ chính xác dữ liệu cụ thể cho từng chuyến bay. Tuy nhiên, sau hai năm nghiên cứu và thử nghiệm, đội ngũ phát triển đã nâng cấp mô hình, sử dụng hệ thống tính toán ‘Contrail Energy Forcing’ để phân tích khả năng giữ nhiệt của vệt khí thải.

Không chỉ Google, các hãng hàng không cũng chủ động cắt giảm vệt khí thải thông qua việc tối ưu hóa đường bay. Dự án Contrails hợp tác giữa American Airlines và Google đã giúp cắt giảm khoảng 54% lượng vệt khí thải trên một số tuyến bay. Ngoài ra, GE Aerospace đã bắt tay với NASA Langley Research Center để xây dựng bản đồ 3 chiều chi tiết về cách thức hình thành và biến mất của vệt khí thải.

Ngành hàng không hiện chịu trách nhiệm khoảng 2,5% khí thải ra môi trường của toàn cầu và khoảng 50% khí thải ra môi trường của toàn ngành du lịch. Sự kết hợp mạnh mẽ giữa công nghệ tiên tiến và trí tuệ nhân tạo đúng cách hứa hẹn tạo ra một tương lai bay ‘sạch’ hơn.

Hiện tại, các giải pháp công nghệ đang được tiếp tục nghiên cứu và phát triển để giảm thiểu tác động môi trường của ngành hàng không. Với sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ các hãng hàng không đến các công ty công nghệ, ngành hàng không đang dần chuyển mình để trở thành một ngành công nghiệp bền vững hơn.

Ngày 20.7, hãng hàng không Alaska Airlines của Mỹ đã phải tạm dừng toàn bộ hoạt động bay của mình do một sự cố công nghệ thông tin chưa được xác định. Sự cố này không chỉ ảnh hưởng đến Alaska Airlines mà còn lan rộng đến Horizon Air, một công ty con của hãng. Hậu quả là toàn bộ hệ thống bay của cả hai hãng phải bị tạm dừng, gây ra sự bất tiện lớn cho hàng nghìn hành khách trên khắp nước Mỹ.

Alaska Airlines vẫn chưa công bố nguyên nhân chính thức của sự cố. Tuy nhiên, các dấu hiệu ban đầu cho thấy có thể liên quan đến nhóm ransomware Scattered Spider, một thực thể đã quen thuộc trong cộng đồng an ninh mạng và từng để lại dấu vết tại nhiều hãng hàng không khác trên thế giới.

Sự cố này một lần nữa làm nổi bật tầm quan trọng của việc đầu tư vào an ninh mạng cũng như có kế hoạch dự phòng toàn diện. Các hãng hàng không cần nhận thức rằng trong thời đại số, họ không chỉ là các công ty vận tải mà còn là các tổ chức công nghệ, và do đó cần có cách tiếp cận tương ứng với an ninh mạng. Điều này đòi hỏi không chỉ việc bảo vệ hệ thống khỏi các cuộc tấn công mà còn cần có khả năng phục hồi nhanh chóng khi sự cố xảy ra. Hành khách dù có tính cách dễ tính đến đâu cũng sẽ khó tha thứ cho việc thiếu chuẩn bị và ứng phó kém hiệu quả.

Sự cố liên quan đến Alaska Airlines không phải là một sự kiện riêng lẻ mà là một phần của bức tranh lớn hơn về tình trạng an ninh mạng trong ngành hàng không. Trong những năm gần đây, đã có một loạt các cuộc tấn công nhắm vào các hãng hàng không trên khắp thế giới.

Nguyên nhân sâu xa của vấn đề nằm ở việc ngành hàng không đã trải qua một cuộc cách mạng số hóa mạnh mẽ trong thập kỷ qua. Từ việc đặt vé trực tuyến, check-in tự động, đến quản lý hành lý và điều hành bay, gần như mọi khía cạnh của hoạt động hàng không đều phụ thuộc vào công nghệ. Điều này mang lại hiệu quả vượt trội nhưng cũng mở ra những lỗ hổng mới mà các tin tặc có thể khai thác.

Đằng sau những con số và báo cáo kỹ thuật là câu chuyện của hàng nghìn hành khách bình thường. Đó có thể là một gia đình đang mong chờ kỳ nghỉ đã lên kế hoạch từ lâu, một doanh nhân cần tham dự cuộc họp quan trọng, hay một sinh viên đang vội vã về thăm gia đình. Mỗi chuyến bay bị hủy không chỉ là một con số thống kê mà là hàng trăm câu chuyện cá nhân bị gián đoạn.

Hơn nữa, tác động kinh tế của những sự cố như thế này là rất lớn. Alaska Airlines không chỉ phải chịu chi phí trực tiếp từ việc hủy chuyến bay và đền bù cho hành khách, mà còn phải đối mặt với thiệt hại danh tiếng lâu dài. Trong một ngành cạnh tranh khốc liệt như hàng không, sự tin tưởng của khách hàng là tài sản quý giá nhất.

Ngày 20/7, hãng hàng không Alaska Air Group đã thông báo tạm dừng toàn bộ hoạt động bay của hai hãng hàng không Alaska và Horizon Air sau khi bị tấn công mạng. Quyết định này được đưa ra bởi hãng hàng không có trụ sở tại Seattle, và dự kiến sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của hãng trong suốt tối ngày 20/7. Tuy nhiên, hãng hàng không này không cung cấp thêm thông tin chi tiết về sự cố.

Hiện tại, Cơ quan quản lý Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) chưa đưa ra bình luận chính thức về thông tin trên. Tuy nhiên, trang tin của FAA cho thấy tất cả điểm đến đều bị ảnh hưởng bởi việc dừng hoạt động trên mặt đất của các máy bay của Alaska và Horizon. Alaska Air Group hiện đang vận hành đội bay gồm 238 máy bay Boeing 737 và 87 máy bay Embraer 175.

Sự cố của Alaska Airlines diễn ra trong bối cảnh các công ty công nghệ hàng đầu như Google và Palo Alto Networks đã cảnh báo về việc nhóm tin tặc ‘Scattered Spider’ đang nhắm mục tiêu vào lĩnh vực hàng không. Nhóm tin tặc này được biết đến với các hoạt động tấn công mạng nhằm vào các ngành công nghiệp quan trọng.

Trước đó, vào tháng 6 vừa qua, Hawaiian Airlines, thuộc sở hữu của Alaska Air Group, đã bị gián đoạn một số hệ thống công nghệ thông tin do bị tấn công mạng. Sự cố này đã gây ra một số ảnh hưởng đến hoạt động của hãng hàng không.

Đến nay, Alaska Air Group vẫn đang xác định tác động tài chính của vụ tấn công mạng này. Hãng hàng không này sẽ cần phải thực hiện các biện pháp để tăng cường bảo mật và ngăn chặn các vụ tấn công mạng tương tự trong tương lai.