Trong quá trình nuôi dưỡng và giáo dục trẻ, việc giúp con nhận ra giá trị bản thân không chỉ đến từ ngoại hình mà còn từ những phẩm chất thông minh, lòng tốt, sự tử tế… là vô cùng quan trọng. Ngoại hình đẹp có thể tạo ấn tượng tốt và thu hút người khác, nhưng chính những phẩm chất bên trong mới quyết định giá trị thực sự của một con người.

Bố mẹ cần dạy trẻ hiểu rằng tử tế là nền tảng cho mọi mối quan hệ, giúp trẻ kết bạn, xây dựng mối quan hệ bền vững và tạo ra môi trường tích cực xung quanh mình. Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh hiện nay dễ sa vào ‘cuộc đua nhan sắc’ cho con, đầu tư cho trẻ học nhảy, catwalk, chụp ảnh nghệ thuật hay ăn mặc thời trang ngay từ khi còn nhỏ. Những hoạt động này có thể mang lại lợi ích tích cực nếu được định hướng đúng đắn, nhưng nếu việc chăm chút ngoại hình bị đẩy lên quá mức, trở thành thước đo giá trị con người, thì sẽ dẫn đến những hệ lụy đáng lo ngại về mặt tâm lý.

Trẻ lớn lên trong môi trường coi trọng ngoại hình có thể hình thành nhận thức sai lệch rằng vẻ ngoài là yếu tố quan trọng nhất quyết định giá trị bản thân. Điều này khiến trẻ dễ tự ti nếu ngoại hình không được như kỳ vọng, hoặc luôn cảm thấy áp lực khi phải duy trì một hình ảnh ‘hoàn hảo’ trong mắt người khác. Chuyên gia tâm lý Quang Thị Mộng Chi cho rằng, thay vì để con lệ thuộc vào sự tán thưởng về vẻ ngoài, cha mẹ nên đồng hành cùng con trong việc nuôi dưỡng các giá trị sống tích cực.

Ngoại hình có thể là một lợi thế, nhưng chính sự tử tế, nhân hậu và bản lĩnh bên trong mới là điều định hình giá trị thực sự của một con người. Nhận định cho rằng nếu chỉ chăm chút vẻ ngoài mà bỏ quên việc rèn luyện nội tâm, trí tuệ và kỹ năng xã hội, thì trẻ sẽ dễ trở thành ‘vỏ đẹp rỗng ruột’ là hoàn toàn có cơ sở. Do đó, trách nhiệm của cha mẹ không chỉ là giúp con đẹp hơn, mà còn là giúp con ‘đủ đầy’ từ bên trong.

Thay vì để con dựa vào ‘hào quang nhan sắc’, bố mẹ nên dạy con biết tạo giá trị bằng trí tuệ, nhân cách và bản lĩnh. Bố mẹ cần làm gương cho con trong lối sống và cách ứng xử, tạo điều kiện để con phát triển trí tuệ và kỹ năng xã hội thông qua việc đọc sách, tham gia các hoạt động sáng tạo, học kỹ năng sống, rèn luyện thể thao và trải nghiệm thực tế.

Cuối cùng, việc dạy con biết cách chăm chút ngoại hình một cách phù hợp và lành mạnh cũng là điều cần thiết. Bố mẹ nên giúp con hiểu rằng chăm sóc ngoại hình không phải để trở nên giống ai đó hay để chạy theo tiêu chuẩn sắc đẹp nhất thời, mà là để giữ gìn sức khỏe, thể hiện sự tự trọng và sống có trách nhiệm với cơ thể của chính mình.

Áp lực thi cử và kỳ vọng của phụ huynh là nguyên nhân sâu xa của nhiều vấn đề tâm lý ở học sinh. Sau mỗi kỳ thi quan trọng như thi vào lớp 10 hoặc thi tốt nghiệp THPT quốc gia, nhiều học sinh trải qua những cảm xúc trái chiều. Trong khi một số em hân hoan với kết quả cao, không ít em khác lại cảm thấy áp lực và ám ảnh vì kết quả không đạt kỳ vọng.

Bối cảnh xã hội hiện nay, với áp lực từ phụ huynh mong con em mình vào các trường danh tiếng, đã tạo ra không ít khó khăn cho các em. Tình trạng trên đã dẫn đến nhiều vấn đề tâm lý và sức khỏe tinh thần ở học sinh. TS.BS Nguyễn Mai Hương, Phụ trách khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, đã chỉ ra rằng áp lực từ việc học tập và thi cử có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho trẻ. Các em có thể trải qua cảm giác chán nản, căng thẳng, lo âu, mất ngủ và suy nhược cơ thể sau khi kết quả thi không như mong đợi.

Ngoài ra, phản ứng của phụ huynh sau khi con em mình không đạt kết quả như mong muốn cũng góp phần làm tăng áp lực và cảm giác thất vọng. Việc so sánh với bạn khác, sử dụng những câu nói khiển trách hay thậm chí là sự lạnh lùng từ phụ huynh có thể để lại chấn thương tâm lý lâu dài cho trẻ.

Để giúp các sĩ tử vượt qua áp lực và cảm xúc tiêu cực sau thi cử, các chuyên gia tâm lý và sức khỏe tinh thần đưa ra nhiều lời khuyên. Cha mẹ cần trở thành người bạn đồng hành, lắng nghe, động viên và thấu hiểu con. Thay vì phán xét hay so sánh kết quả điểm số của con với bạn khác, cha mẹ nên tập trung vào việc tạo cảm giác an toàn và đồng hành cùng con.

Cha mẹ cũng nên giúp con hiểu rằng thất bại cũng là một phần của cuộc sống và là cách để trưởng thành. Khuyến khích trẻ phát huy thế mạnh của bản thân và trân trọng giá trị của chính mình là điều quan trọng. Những hành động nhỏ như cái ôm, lời yêu thương và chúc mừng vì nỗ lực của con có thể giúp con cảm thấy vui vẻ và nhẹ nhõm hơn.

Cuối cùng, việc xây dựng một môi trường hỗ trợ và thấu hiểu, nơi trẻ cảm thấy được chấp nhận và yêu thương bất kể kết quả thi cử, là chìa khóa giúp các em vượt qua áp lực và phát triển một cách toàn diện. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc hỗ trợ con mình, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý hoặc các tổ chức hỗ trợ sức khỏe tinh thần cho học sinh.