Nhà báo Lại Văn Sâm, người dẫn chương trình truyền hình nổi tiếng, vẫn còn bồi hồi khi nhớ lại đêm 31/12/1996, khi Đài Truyền hình Việt Nam lần đầu tiên tổ chức chương trình truyền hình trực tiếp dài 4 tiếng đồng hồ, từ 8h tối đến 12h đêm. Chương trình Ký ức VTV là nơi ông chia sẻ những kỷ niệm đầy cảm động về những ngày đầu tiên của chương trình SV96.

Những ngày đầu tiên, sự thiếu thốn về nhân lực và trang thiết bị đã tạo nên những tình huống dở khóc dở cười. Nhà báo Lại Văn Sâm thậm chí còn phải kiêm nhiệm cả vai trò đạo diễn trên sóng trực tiếp. “Hầu như không có đủ người để làm và tôi – người dẫn chương trình đôi khi kiêm luôn cả đạo diễn,” ông kể.

Ban đầu, ý tưởng về SV96 không được đón nhận thuận lợi. Nhà báo Lại Văn Sâm từng cảm thấy tủi thân khi đưa ra ý tưởng bị các lãnh đạo từ chối. Tuy nhiên, sau khi xem chương trình demo, các lãnh đạo đã thay đổi ý định và yêu cầu thực hiện ngay chương trình này vì “nhiệt huyết tuổi trẻ và tương lai đất nước chính là ở đây”. Mục tiêu của SV96 là giới thiệu với khán giả về sinh viên Việt Nam ngày nay, về ước mơ và nguyện vọng của họ.

Chương trình cũng tạo ra một không gian giao lưu văn hóa độc đáo, nơi các vấn đề xã hội được tiếp cận một cách nhẹ nhàng, giúp khán giả vừa giải trí vừa suy ngẫm. Nhà báo Lại Văn Sâm chia sẻ rằng hồi đó, “cả sinh viên cũng nghèo, các trường đại học cũng nghèo và truyền hình Việt Nam cũng nghèo. Cho nên, người nghèo gặp nhau, đến với nhau bởi tấm lòng thôi”. Ông vẫn không quên cảm xúc khi đến Nhạc viện Hà Nội và thấy dòng chữ trên bảng thông báo ở cổng trường đề nghị mỗi sinh viên ủng hộ 2.000 đồng cho đội tuyển tập.

Sức hút của SV96 đôi khi vượt quá sức chịu đựng của cơ sở vật chất. Nhà báo Lại Văn Sâm kể về một sự cố đáng nhớ khi Đài truyền hình Việt Nam lần đầu phải đền bù 50 triệu đồng cho Nhà văn hóa huyện Từ Liêm khi toàn bộ ghế trong nhà văn hóa gãy sập sau chương trình. Về sau, không nơi nào dám nhận tổ chức SV96, và ông phải đi đến từng nơi có thể tổ chức được, hỏi các đơn vị có muốn tân trang lại nhà văn hóa không.

Nhìn lại hành trình của mình, nhà báo Lại Văn Sâm rút ra bài học rằng những người làm truyền hình nếu muốn tồn tại hoặc có thể phát triển được phải có tâm và có huyết, có máu làm và dám làm những cái có thể trước đây không bao giờ dám. Với những cống hiến của mình, nhà báo Lại Văn Sâm đã trở thành một biểu tượng của sự sáng tạo và đam mê trong lĩnh vực truyền hình Việt Nam. VTV đã có một cuộc phỏng vấn đặc biệt với ông, mang đến cho khán giả những câu chuyện hậu trường đầy thú vị về chương trình SV96.

Với tinh thần làm việc nghiêm túc và tâm huyết, nhà báo Lại Văn Sâm đã cùng đội ngũ sản xuất Ký ức VTV mang đến cho khán giả những thông tin và cảm xúc chân thực, góp phần xây dựng nên một chương trình truyền hình đặc sắc và hấp dẫn.

Tháng Bảy – tháng của tri ân, của những tưởng nhớ và hoài niệm trong dạt dào cảm xúc thiêng liêng. Chúng tôi đến nhà bà Mã Thị Dung, 89 tuổi, xóm Dẻ Đoóng, xã Hòa An – tấm gương vợ liệt sĩ đã vượt lên nỗi đau mất mát với sự hy sinh cao cả, lòng yêu nước và ý chí kiên cường, sống cuộc đời ý nghĩa trong hành trình góp phần viết nên trang sử vẻ vang của dân tộc.

Trong căn nhà nhỏ, bà Mã Thị Dung ngồi lặng lẽ với đôi mắt ngấn lệ, bàn tay xù xì nhẹ nhàng đặt lên bức ảnh của người chồng là liệt sĩ Nông Quang Khánh. Nhớ những tháng ngày hạnh phúc ngắn ngủi, nhớ dáng vẻ kiên cường anh dũng của chồng, nhớ mộ phần liệt sĩ trong sắc xanh của đại ngàn Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Năm 1962, chàng thanh niên mồ côi Nông Quang Khánh nhập ngũ, trong quá trình làm nhiệm vụ đã quen và cảm mến cô gái thùy mị, xinh đẹp Mã Thị Dung khi đó là đội viên thanh niên xung phong. Đầu năm 1964, hai người nên duyên vợ chồng, cuối năm 1964 hạnh phúc nhân đôi khi hai vợ chồng đón cô con gái đầu lòng Nông Thị Bền và đầu năm 1967 tiếp tục đón con trai Nông Trung Kiên ra đời.

Nhưng hạnh phúc ngắn ngủi chẳng tày gang, đến tháng 6/1967, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc bước vào giai đoạn ác liệt, chồng bà đã xung phong vào chiến trường phía Nam để được trực tiếp chiến đấu góp phần giải phóng quê hương. Hòa cùng vào đoàn quân Nam tiến, ông Khánh lên đường đánh giặc, còn bà Dung ở nhà trở lại công việc hằng ngày, chăm sóc con nhỏ cùng nỗi nhớ chồng cồn cào, da diết.

Chiến tranh khốc liệt, bà Dung không nhận được tin tức hay lá thư nào của chồng nhưng bà Dung luôn vững tin, tự nhủ chồng bà sẽ trở về, 2 con sẽ được ở bên người cha bằng xương, bằng thịt chứ không phải qua những câu chuyện bà kể.

Nhưng chiến tranh kết thúc mà chồng bà mãi vẫn không trở về, đến năm 1977, sau bao mong ngóng thông tin của chồng, bà Dung nhận được là tin báo tử, máu xương người chồng bà thương nhớ đã hòa quyện nơi chiến trường.

Đau đớn là thế nhưng bà cố gắng gượng đứng lên vì 2 con, vì niềm tự hào khi chồng anh dũng hy sinh để bảo vệ Tổ quốc trở thành động lực mạnh mẽ giúp bà không quản khó khăn, mất mát. Sau niềm an ủi đã tìm được mộ phần của chồng, bà Dung trăn trở với nỗi niềm nên đưa ông về với quê hương để con cái được gần gũi chăm sóc phần mộ và để xứng đáng với tình hiếu nghĩa, đạo lý vợ chồng hay để ông nằm lại nơi chiến trường nơi ông và các đồng đội đã anh dũng chiến đấu và hy sinh.

Hằng năm, bà và các con lại thu xếp thời gian vào thăm mộ ông Khánh, đến năm 2000, bà Dung mạnh mẽ quyết định không di dời hài cốt ông về với gia đình mà để ông Khánh yên nghỉ nơi linh thiêng khu mộ liệt sĩ Cao Bằng của Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Người vợ liệt sĩ như bà Mã Thị Dung cũng như bao người phụ nữ Việt Nam khác đều đã gói lại niềm riêng, sẵn sàng gạt tình yêu, hạnh phúc gia đình sang một bên để chồng yên tâm lên đường bảo vệ Tổ quốc. Mạnh mẽ vượt lên mọi mất mát, đau thương vẫn một lòng thờ chồng, nuôi con trưởng thành, là hậu phương vững chắc cho người lính đã nằm lại chiến trường phía Nam, góp phần cho đất nước hôm nay nở hoa.

Chúng tôi rời nhà bà Mã Thị Dung với những cảm xúc sâu lắng, thêm một lần nữa, chúng tôi được chứng kiến sự hy sinh cao cả và lòng yêu nước của một người phụ nữ Việt Nam. Câu chuyện về bà Dung là một phần không thể thiếu trong lịch sử của dân tộc, là tấm gương sáng cho các thế hệ sau này học tập và noi theo.

Chuyến thăm nhà bà Mã Thị Dung đã để lại cho chúng tôi nhiều suy nghĩ và cảm nhận sâu sắc về sự hy sinh và lòng yêu nước của người dân Việt Nam. Chúng tôi tin rằng, câu chuyện về bà Dung sẽ được lưu truyền mãi mãi, là nguồn cảm hứng cho các thế hệ sau này.