Mỹ và các quốc gia Trung Mỹ đang vướng vào một cuộc tranh cãi về chính sách di cư mới, khi Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Kristi Noem tuyên bố Guatemala và Honduras đã ký kết các thỏa thuận cho phép tiếp nhận người xin tị nạn.

Ngày 26/6, Bộ trưởng Noem cho biết các thỏa thuận này mở rộng nỗ lực của chính quyền Tổng thống Donald Trump nhằm tăng tính linh hoạt trong chính sách di cư, cho phép Mỹ chuyển người di cư đến các nước thứ ba được coi là an toàn.

Tuy nhiên, Chính phủ Guatemala và Honduras đều bác bỏ thông tin mà phía Mỹ đưa ra, khẳng định không có bất kỳ thỏa thuận nào được ký kết.

Văn phòng truyền thông Tổng thống Guatemala nhấn mạnh Guatemala chỉ tiếp nhận người di cư Trung Mỹ bị Mỹ trục xuất trong thời gian quá cảnh để hồi hương.

Về phía Honduras, ông Wilson Paz, Giám đốc cơ quan Di trú nước này, cũng bác bỏ việc có bất kỳ thỏa thuận như vậy được ký kết.

Cuộc tranh cãi về chính sách di cư

Các thỏa thuận này được Mỹ đưa ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Trump đang tìm cách siết chặt hệ thống tị nạn của Mỹ.

Trước đó, trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump, Mỹ từng ký các thỏa thuận “quốc gia thứ ba an toàn” với Honduras, El Salvador và Guatemala, cho phép Mỹ chuyển người xin tị nạn đến các nước này.

Mỹ cũng có thỏa thuận tương tự với Canada từ năm 2002.

Mỹ mở rộng quân sự hóa biên giới

Không quân Mỹ ngày 25/6 thông báo sẽ bổ sung đoạn biên giới dài 400km tại bang Texas vào vùng quốc phòng, trong bối cảnh quân đội tăng cường hiện diện theo tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia của Tổng thống Trump.

Một quan chức Lầu Năm Góc ngày 26/6 cũng cho biết Hải quân Mỹ được yêu cầu thành lập một khu vực quốc phòng mới tại biên giới.

Khu vực quân sự mới sẽ bao gồm cả phần đất liền và sông nước, nằm dọc theo sông Rio Grande – ranh giới tự nhiên giữa Mỹ và Mexico.

Động thái này diễn ra sau khi khoảng 4.000 binh sỹ Vệ binh Quốc gia và 700 lính thủy đánh bộ được điều động đến Los Angeles (bang California) để hỗ trợ thực thi luật nhập cư.

Việc triển khai quân đội đang đặt ra câu hỏi pháp lý liên quan đến Đạo luật Posse Comitatus, theo đó hạn chế việc sử dụng quân đội liên bang trong các hoạt động thực thi pháp luật dân sự trên lãnh thổ nước Mỹ.

Tình hình tái định cư người tị nạn toàn cầu đang đối mặt với thách thức lớn khi số lượng người cần tái định cư dự kiến giảm trong năm2026.

Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) vừa đưa ra ước tính khoảng2,5 triệu người tị nạn trên toàn thế giới cần được tái định cư trong năm2026.

Con số này giảm nhẹ so với ước tính khoảng2,9 triệu người trong năm nay. Theo người phát ngôn của UNHCR, bà Shabia Mantoo, tình hình ở Syria đã thay đổi, cho phép người dân tự nguyện trở về quê hương.

Bà Mantoo cho biết thêm rằng một số cá nhân đã rút khỏi các chương trình tái định cư để ưu tiên kế hoạch trở về quê hương xây dựng lại cuộc sống.

Thông báo của UNHCR được đưa ra trong bối cảnh các nỗ lực tái định cư đang đối mặt với những thách thức đáng kể. Năm2025, hạn ngạch tái định cư dự kiến sẽ ở mức thấp nhất trong hai thập kỷ qua.

Một trong những yếu tố chính dẫn đến sự sụt giảm này là quyết định của Mỹ, quốc gia từng là điểm đến tái định cư hàng đầu thế giới, khi họ đã giảm đáng kể hạn ngạch tái định cư.

Trước đó, cựu Tổng thống Joe Biden đã thực hiện chương trình tái định cư người tị nạn, giúp hơn100.000 người tị nạn được tái định cư tại Mỹ trong năm2024.

Tuy nhiên, bà Mantoo khẳng định không chỉ Mỹ, một số nước khác cũng đang có dấu hiệu giảm hoặc điều chỉnh hạn ngạch tái định cư.

Cộng đồng quốc tế đã đặt mục tiêu tái định cư cho120.000 người tị nạn trong năm2026. Bà Mantoo khẳng định: “Lịch sử gần đây cho thấy điều này có thể đạt được.”

Năm2024, bất chấp nhiều khó khăn, UNHCR đã hỗ trợ tái định cư thành công cho116.000 người tị nạn trên toàn cầu.

Số liệu mới nhất cho thấy123,2 triệu người trên toàn thế giới đã phải rời bỏ nhà cửa trong năm2024, nhưng con số này đã giảm xuống còn122,1 triệu người vào cuối tháng4/2025.