Sáp nhập đơn vị hành chính đang là một trong những nội dung trọng tâm trong quá trình đổi mới và hiện đại hóa nền hành chính quốc gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều địa phương đang gặp lúng túng trong việc áp dụng văn bản cũ và chậm ban hành văn bản mới, gây gián đoạn hoạt động quản lý và ảnh hưởng đến quyền lợi người dân.

Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước là một trong những nội dung trọng tâm được Đảng và Nhà nước xác định xuyên suốt qua nhiều nhiệm kỳ. Từ Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) đến Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW và gần đây nhất là Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, tinh thần cải cách, sắp xếp đơn vị hành chính được khẳng định là cần thiết để xây dựng nền hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, hướng đến mô hình chính quyền địa phương hiện đại, có khả năng quản trị tốt và phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Tuy nhiên, quá trình sáp nhập đơn vị hành chính đang đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) phục vụ cho hoạt động của chính quyền địa phương sau sáp nhập. Quá trình sáp nhập đơn vị hành chính, nếu không đi kèm với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế, sẽ tất yếu dẫn đến sự chồng chéo, mâu thuẫn hoặc thiếu hụt văn bản điều chỉnh, từ đó tạo ra những hệ lụy pháp lý nghiêm trọng.

Trong thực tiễn triển khai tại nhiều địa phương, tình trạng ban hành VBQPPL không kịp tiến độ tổ chức lại bộ máy đang trở thành điểm nghẽn, cản trở việc ổn định hoạt động của chính quyền mới. Để khắc phục tình trạng này, cần tuân thủ các nguyên tắc bảo đảm thống nhất, ổn định hệ thống pháp luật khi tổ chức lại đơn vị hành chính.

Trước hết, cần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành. Việc sửa đổi, thay thế hoặc ban hành mới VBQPPL tại địa phương sau khi sáp nhập phải được rà soát kỹ lưỡng về mặt căn cứ pháp lý, bảo đảm không mâu thuẫn hoặc chồng chéo với luật và các văn bản của Trung ương.

Thứ hai, cần bảo đảm tính kế thừa hợp lý. Việc sáp nhập đơn vị hành chính không có nghĩa là phủ nhận hoàn toàn giá trị của hệ thống văn bản tại các đơn vị cũ. Ngược lại, nhiều văn bản đã được xây dựng công phu, đã được kiểm nghiệm trong thực tiễn và đang phát huy hiệu quả, cần được kế thừa, hiệu chỉnh, chứ không nên xóa bỏ hoàn toàn.

Thứ ba, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm trong quá trình xây dựng pháp luật. Trong mọi hoạt động quản trị nhà nước, việc lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm không chỉ là một khẩu hiệu hành chính, mà phải được thể hiện rõ trong nội dung và quy trình xây dựng văn bản pháp luật.

Để hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sau sáp nhập, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Trước hết, cần tổ chức một cuộc tổng rà soát hệ thống VBQPPL đang áp dụng tại các đơn vị hành chính liên quan. Trên cơ sở rà soát, chính quyền cấp huyện cần lập danh mục phân loại các văn bản theo ba nhóm: (i) văn bản tiếp tục áp dụng không cần sửa đổi; (ii) văn bản cần sửa đổi, bổ sung; (iii) văn bản cần bãi bỏ.

Thứ hai, cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng thể chế sau sáp nhập. Chất lượng thể chế không thể đo bằng số lượng văn bản ban hành mà cần có các tiêu chí rõ ràng về hiệu lực, hiệu quả, tính hợp pháp, tính khả thi và tính minh bạch.

Thứ ba, cần củng cố đội ngũ làm công tác pháp chế ở địa phương. Một trong những điểm yếu cố hữu của chính quyền địa phương là năng lực pháp chế chưa được quan tâm đúng mức. Sau sáp nhập, điều này càng trở nên nghiêm trọng khi địa bàn quản lý rộng hơn, số lượng đầu mối công việc tăng lên, nhưng đội ngũ làm công tác pháp chế vẫn còn mỏng, thiếu chuyên môn hoặc kiêm nhiệm.

Cuối cùng, cần áp dụng công nghệ thông tin trong hệ thống hóa và quản lý văn bản pháp luật địa phương. Việc quản lý văn bản thủ công đang là một rào cản lớn khiến các địa phương chậm trễ trong rà soát và điều chỉnh hệ thống VBQPPL.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường hiện đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024. Luật Đất đai 2024 đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Tuy nhiên, do xuất hiện các yêu cầu mới, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật.

Ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, cho biết có một số lý do chính dẫn đến việc sửa đổi Luật Đất đai. Thứ nhất, việc thay đổi mô hình chính quyền 2 cấp, phân cấp và phân quyền theo mô hình mới, phân định lại thẩm quyền. Thứ hai, Bộ Chính trị đã ban hành một số nghị quyết quan trọng bao gồm Nghị quyết 57 về thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng; Nghị quyết 68 về phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân; Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật.

Bên cạnh đó, Kết luận số 77-KL/TW của Bộ Chính trị về phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố cũng đặt ra yêu cầu sửa đổi Luật. Ngoài ra, thực tế cũng xuất hiện các tình huống mới mà Luật Đất đai chưa quy định, ví dụ như Trung tâm tài chính quốc tế ở Đà Nẵng, TPHCM đặt ra vấn đề mới về thu hồi đất.

Ông Đào Trung Chính cũng nhấn mạnh rằng, để tránh xảy ra tình trạng phải sửa đổi Luật chỉ sau một thời gian ngắn, thì Luật chỉ nên quy định chung, hạn chế những vấn đề cụ thể và giao cho Chính phủ và các cơ quan quy định trong các văn bản khác.

Về vấn đề giá đất, ông Chính cho rằng, giá đất tăng lên rất cao trong thời gian qua và Nhà nước cần kiểm soát và quyết định giá đất không chạy theo thị trường. Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi có nhiều điểm mới so với luật hiện hành, trong đó có nội dung quan trọng liên quan đến định giá đất.

Dự thảo đề xuất sửa đổi, bỏ nguyên tắc thị trường và thay thế bằng 4 nguyên tắc mới: bảo đảm vai trò đại diện chủ sở hữu và quyền quyết định của Nhà nước về giá đất; kết quả xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất là tài liệu để Nhà nước tham khảo khi quyết định giá đất; tuân thủ đúng trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước và tình hình thực tế của địa phương.

Dự thảo cũng đề xuất bổ sung 2 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tiến độ sửa đổi Luật Đất đai lần này dự kiến sẽ được trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV sắp tới. Nếu được Quốc hội thông qua, Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Nhớ lại chiến thắng lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chúng ta không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của lực lượng Công an nhân dân. Đúng 50 năm trước, vào thời điểm cuộc kháng chiến đang ở giai đoạn cao trào, lực lượng Công an nhân dân đã góp phần không nhỏ vào chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam và thống nhất đất nước.

Trong suốt cuộc kháng chiến, lực lượng Công an nhân dân đã đảm bảo an ninh, trật tự trong mọi tình huống. Từ việc đấu tranh dập tắt các vụ nhen nhóm phản động và hoạt động gây bạo loạn của bọn phản cách mạng, đến việc bảo vệ tuyệt đối an toàn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ sở kinh tế, cơ quan, xí nghiệp, các công trình quốc phòng, an ninh, văn hóa – xã hội. Lực lượng Công an nhân dân đã thể hiện rõ vai trò là một lực lượng chuyên chính sắc bén, bảo vệ lợi ích của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Đặc biệt, trong thời kỳ này, lực lượng Công an nhân dân đã nhanh chóng chuyển hướng về tổ chức và hành động, tiến hành đấu tranh chống phá công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế ở miền Bắc. Điển hình như vào cuối năm 1959, lực lượng Công an nhân dân đã phối hợp với Quân đội nhân dân mở chiến dịch đập tan âm mưu gây bạo loạn, cướp chính quyền tại tỉnh Hà Giang. Sự kiện này đã đánh dấu một trong những chiến công quan trọng của lực lượng Công an nhân dân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Không chỉ ở miền Bắc, lực lượng Công an nhân dân ở miền Nam cũng đã phát động phong trào ‘Bảo mật phòng gian’, phối hợp với các lực lượng vũ trang trên khắp các chiến trường, đồng loạt mở nhiều chiến dịch, bẻ gãy các cuộc tấn công, lấn chiếm của kẻ địch. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng đã tạo nên một thế trận an ninh vững chắc, góp phần quan trọng vào chiến thắng của cuộc kháng chiến.

Lực lượng điệp báo, tình báo Công an nhân dân đã chui sâu, leo cao, tiến sâu vào hang ổ của địch, thu thập, cung cấp nhiều tin tức có giá trị chiến lược, chiến thuật, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân lần lượt đánh bại các chiến lược của đế quốc Mỹ. Thông tin được cung cấp bởi lực lượng tình báo Công an nhân dân đã giúp các lực lượng vũ trang của ta có những quyết định chính xác và kịp thời, góp phần vào chiến thắng cuối cùng.

Bên cạnh đó, công tác xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong thời kỳ này luôn được Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm xây dựng, củng cố, phát triển. Lực lượng Công an nhân dân đã được xây dựng trở thành công cụ chuyên chính sắc bén, tuyệt đối trung thành với Đảng. Sự quan tâm và đầu tư của Đảng và Nhà nước đã giúp lực lượng Công an nhân dân ngày càng lớn mạnh, đủ sức để hoàn thành nhiệm vụ nặng nề của mình.

Hàng trăm tập thể, cá nhân cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và danh hiệu ‘Dũng sĩ diệt Mỹ’. Những chiến công đặc biệt xuất sắc của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã ghi tiếp vào truyền thống vẻ vang của Công an nhân dân những trang vàng oanh liệt.

Ngày nay, khi nhìn lại chặng đường lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chúng ta càng tự hào về truyền thống đấu tranh của lực lượng Công an nhân dân. Đó là một biểu tượng của tinh thần chiến đấu, của ý chí và sức mạnh Việt Nam. Lực lượng Công an nhân dân đã thể hiện vai trò là một phần quan trọng của khối đại đoàn kết toàn dân, một cánh tay hữu lực của Đảng, góp phần vào chiến thắng vĩ đại của dân tộc.

Bãi biển Barcelona, một trong những điểm du lịch nổi tiếng bậc nhất của Tây Ban Nha, đang phải đối mặt với thách thức nghiêm trọng từ tình trạng xâm thực bờ biển. Sự kết hợp giữa nước biển dâng và các cơn bão mạnh ngày càng tăng đã đẩy nhanh quá trình xói mòn, khiến diện tích bãi cát tại đây liên tục giảm sút. Mặc dù chính quyền địa phương đã thực hiện các biện pháp can thiệp như đổ cát để phục hồi, nhưng những nỗ lực này chỉ mang lại hiệu quả tạm thời, với khoảng một phần ba diện tích được khôi phục.

Cơ quan Đô thị Barcelona nhận định rằng giải pháp dài hạn và hiệu quả để bảo vệ bờ biển là xây dựng các công trình chắn sóng. Đây là biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn sự mất cát và đảm bảo sự ổn định cho 42 km bờ biển của thành phố. Tình trạng tại Barcelona không phải là một trường hợp biệt lệ, khi các chuyên gia và nhà khoa học đã đưa ra cảnh báo rằng hơn 65% bãi biển tại quần đảo Balearic của Tây Ban Nha có nguy cơ biến mất vĩnh viễn vào cuối thế kỷ này do hậu quả của biến đổi khí hậu.

Những dự báo này dựa trên kịch bản biến đổi khí hậu tồi tệ nhất, nhưng các nỗ lực nhằm giảm thiểu lượng khí thải carbon có thể giúp giảm đáng kể mức độ nước biển dâng trên toàn cầu. Điều đáng chú ý là tốc độ dâng của mực nước biển tại khu vực này đang tăng nhanh gấp 4 lần so với thập niên 1990, và dự kiến có thể tăng ít nhất 1m vào cuối thế kỷ. Từ việc mất cát đến những tác động trực tiếp và sâu sắc lên đời sống của người dân và hệ sinh thái ven biển, tình hình tại Barcelona và các khu vực khác là minh chứng rõ ràng cho tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu.

Trước những thách thức này, việc tìm kiếm các giải pháp bảo vệ bờ biển và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đang trở thành ưu tiên hàng đầu của các cơ quan chức năng và cộng đồng địa phương. Điều này không chỉ liên quan đến việc bảo vệ các điểm du lịch nổi tiếng như bãi biển Barcelona mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững và an toàn cho người dân sống trong các khu vực ven biển.