Trong bối cảnh chuyển dịch xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, năng lực “tư duy và hành động có trách nhiệm với môi trường” đã được Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) xếp vào tốp 10 kỹ năng việc làm quan trọng nhất từ 2025–2030. Tuy nhiên, tại Việt Nam, lĩnh vực môi trường và bảo tồn thiên nhiên vẫn đang đối mặt với thực trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Việt Nam là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới, nhưng đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái ngày càng gia tăng. Theo Quỹ Bảo tồn thiên nhiên hoang dã (WWF) Việt Nam, trong 17 Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc mà Việt Nam đang nỗ lực đạt được, thì 3 mục tiêu về sinh thái (bao gồm SDG13 – Hành động vì khí hậu; SDG14 – Tài nguyên và môi trường biển; SDG15 – Tài nguyên và môi trường đất liền) vẫn còn đang tiến triển chậm hơn so với lĩnh vực giáo dục chất lượng, xóa nghèo, bình đẳng giới.

Trước thực trạng này, công tác bảo tồn không chỉ là trách nhiệm của ngành môi trường nói riêng, mà còn cần được lồng ghép vào giáo dục, truyền thông, chính sách, hoạt động doanh nghiệp… Tuy nhiên, khi nhu cầu tăng cao thì nguồn nhân lực lại đang bị bỏ ngỏ. Thực trạng sinh viên bảo tồn mới ra trường thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm cần thiết là một vấn đề phổ biến.

Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong tìm việc làm do thiếu kinh nghiệm thực tế, kỹ năng mềm chưa hoàn thiện, thiếu định hướng nghề nghiệp rõ ràng và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường lao động. Bên cạnh đó, nhiều nhà tuyển dụng thường yêu cầu ứng viên có kinh nghiệm, tạo rào cản lớn cho sinh viên mới ra trường. Từ đó dẫn đến một vòng luẩn quẩn: không có kinh nghiệm thì khó tìm việc, không có việc thì không có kinh nghiệm.

Nhận diện rõ khoảng trống này, từ năm 2022, Trung tâm Hành động vì động vật hoang dã Việt Nam (WildAct) đã khởi xướng Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên (SCNC). Sau 3 năm liên tiếp tổ chức (2022–2024), hội nghị đã ghi nhận hàng trăm đơn đăng ký tham dự SCNC đến từ sinh viên, nhà bảo tồn trẻ trên khắp cả nước; hơn 100 đề tài nghiên cứu, sáng kiến được nộp cho SCNC; 30% người tham dự đã tìm được việc làm hoặc có bước tiến trong nghề nghiệp sau hội nghị; 22% người tham dự trở thành học viên cao học, nghiên cứu sinh lĩnh vực liên quan đến bảo tồn sau khi được truyền cảm hứng tại SCNC; 58% người tham dự SCNC là nữ giới, tạo cơ hội và thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các ngành STEM.

Chia sẻ về những rào cản trong phát triển nguồn nhân lực cho ngành bảo tồn, Tiến sĩ Trang Nguyễn – Giám đốc WildAct nhận định: “Nghề bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam đến nay vẫn chưa được hiểu đúng. Đa số mọi người, kể cả giới trẻ, chưa được cập nhật và chưa hiểu rõ công việc bảo tồn thiên nhiên là gì. Các bạn thường nghĩ bảo tồn là công việc dành riêng cho cán bộ bảo vệ rừng, kiểm lâm. Thực tế, nghề bảo tồn rất đa dạng, từ nghiên cứu, khảo sát điều tra, cho đến các hoạt động nâng cao nhận thức, giáo dục, truyền thông ngay cả ở thành thị, không chỉ giới hạn ở công việc thực địa sâu trong rừng núi hay xa xôi ngoài biển đảo.

Do chưa có cái nhìn toàn diện về ngành bảo tồn, việc thu hút nhân lực chất lượng cao cũng bị ảnh hưởng. Nhiều bạn trẻ không nhìn thấy được con đường sự nghiệp rõ ràng trong lĩnh vực này, và điều đó vô hình trung làm giảm sức hấp dẫn của một ngành đang giữ vai trò then chốt trong phát triển bền vững”.

Không chỉ là bệ phóng cho những bạn trẻ theo đuổi sự nghiệp bảo tồn, SCNC các năm còn đóng vai trò lan tỏa tư duy “Environmental stewardship” đến nhiều lĩnh vực khác như luật, truyền thông hay giáo dục.

Chia sẻ về những cơ hội sau SCNC năm 2024, nữ sinh viên Hải Trang cho biết: “Là sinh viên ngành Luật, SCNC đã giúp em trau dồi nhiều kỹ năng, đặc biệt là phân tích và nghiên cứu. Những kiến thức, kỹ năng tại SCNC đã giúp em ứng dụng rất nhiều vào công việc thực tế: nghiên cứu chính sách và pháp luật về môi trường”.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tính đến 2023 Việt Nam có 39 “việc làm xanh” (việc làm bền vững trong mọi lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, hành chính… góp phần bảo tồn, phục hồi và nâng cao chất lượng môi trường), cùng với 88 ngành nghề khác có xu hướng chuyển dịch xanh hóa. Các việc làm xanh được dự báo sẽ tăng vọt lên 41% trong tương lai gần, phản ánh xu hướng phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xanh tại Việt Nam.

Cũng theo Tiến sĩ Trang Nguyễn, hiện SCNC 2025 mùa thứ 4 của Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên đã chính thức mở đơn đăng ký chào đón sự tham gia của sinh viên, nhà bảo tồn trẻ, chuyên gia đầu ngành, cùng các tổ chức và doanh nghiệp quan tâm đến phát triển bền vững và môi trường.

Hội nghị dự kiến diễn ra vào tháng 10/2025 tại TP Hồ Chí Minh, dự kiến sẽ bao gồm các phiên thuyết trình, trình bày poster, tọa đàm chuyên đề, workshop kỹ năng và hoạt động thực địa tại. Những đề tài xuất sắc nhất sẽ được trao giải nhằm ghi nhận nỗ lực nghiên cứu của các bạn trẻ.

Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, vừa có phản ứng chính thức liên quan đến tình trạng động vật hoang dã tấn công gia súc của người dân tại xã Núa Ngam, tỉnh Điện Biên. Thông tin ban đầu cho thấy các loài động vật này được nghi là Chó rừng (Canis aureus) hoặc Sói đỏ (Cuon alpinus), thuộc Danh mục nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IB theo Thông tư số 27 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Theo phản ánh của báo chí, tình trạng động vật hoang dã tấn công gia súc tại xã Núa Ngam đang gây ra nhiều lo ngại cho người dân địa phương. Trước tình hình này, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đã đề nghị Chi cục Kiểm lâm Điện Biên phối hợp với UBND xã Núa Ngam và các cơ quan liên quan để kiểm tra, xác minh thông tin và tìm biện pháp xử lý kịp thời. Mục tiêu là đảm bảo an toàn cho người dân và bảo vệ động vật hoang dã theo đúng quy định của pháp luật.

Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm yêu cầu các cơ quan chức năng áp dụng các biện pháp xử lý theo đúng quy định tại Điều 9 của Thông tư số 27. Trong đó, bao gồm các biện pháp ngăn chặn, xua đuổi, hạn chế gây tổn thương đến động vật. Nếu động vật nguy cấp, quý, hiếm trực tiếp tấn công con người ở ngoài các khu rừng đặc dụng, khu bảo tồn thiên nhiên, UBND cấp xã sẽ quyết định và trực tiếp chỉ đạo tổ chức việc bắt giữ động vật đó.

Đặc biệt, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm nghiêm cấm việc đặt bẫy, săn bắt chó sói trái pháp luật. Đồng thời, đề nghị Chi cục Kiểm lâm Điện Biên tăng cường truyền thông, hướng dẫn người dân địa phương có biện pháp phòng tránh, không xâm phạm vào khu vực rừng nghi là nơi sinh sống tự nhiên của động vật hoang dã. Việc này nhằm giảm thiểu xung đột giữa con người và động vật hoang dã, cũng như bảo vệ cả người dân và động vật.

Để đảm bảo hiệu quả trong công tác bảo vệ động vật hoang dã và an toàn cho người dân, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đang tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan để theo dõi và xử lý tình hình. Thông tin chi tiết về các biện pháp cụ thể sẽ được cung cấp khi có thông tin chính thức từ các cơ quan chức năng.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Tổng cục Thống kê sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về tình hình động vật hoang dã và các biện pháp bảo vệ môi trường.

Câu chuyện thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành vấn đề xã hội nóng hổi. Một bên ủng hộ việc thu phí để bảo tồn và phát huy giá trị của những di tích quý giá này. Một bên khác lại phản đối, cho rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của cả dân tộc, không thể đem ra mua bán.

Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tọa lạc tại tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về việc thu phí tham quan di tích lịch sử. Với vị trí cách khu vực dân cư chỉ 5 cây số, nơi đây thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc. Tuy nhiên, việc vận hành và quản lý khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.

Một tấm vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ bé, mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích lịch sử. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận, bởi nhiều người cho rằng di tích lịch sử là tài sản chung của cả dân tộc.

Để việc thu phí tham quan di tích lịch sử trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Điều này sẽ giúp tạo niềm tin từ công chúng và đảm bảo rằng khoản thu phí được sử dụng đúng mục đích.

Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương. Điều này không chỉ thể hiện sự nhân đạo mà còn giúp đảm bảo rằng di tích lịch sử mở cửa cho tất cả mọi người, không phân biệt阶层 hay tuổi tác.

Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Chỉ khi đạt được sự cân bằng và thấu hiểu, việc thu phí tham quan di tích lịch sử mới thực sự được chấp nhận và ủng hộ rộng rãi.

Di tích lịch sử Hòn Vọng Phu tại Thanh Hóa đang được chính quyền địa phương tích cực bảo tồn và gia cố nhằm ngăn chặn nguy cơ đổ sập. Theo thông tin từ Báo Lao Động, di tích quốc gia đặc biệt này đã nhiều lần hứng chịu những thiệt hại do sét đánh gây ra và đang đứng trước nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào.

Sự cố gần nhất xảy ra vào ngày 15/6/2022, khi một khối đá lớn ở khu vực di tích bị sạt lở do ảnh hưởng của sét đánh. Sự cố này đã gây ra mối quan ngại lớn về sự an toàn của di tích và nhu cầu cấp thiết phải có các biện pháp bảo tồn hiệu quả.

Trước tình trạng đáng báo động này, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức một hội thảo khoa học vào cuối năm 2023. Hội thảo tập trung đánh giá hiện trạng của di tích Hòn Vọng Phu và thảo luận để tìm kiếm các giải pháp bảo tồn phù hợp. Tại hội thảo, nhiều chuyên gia và nhà khoa học đã đóng góp ý kiến, phân tích tình hình và đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm bảo vệ di tích.

Đáp ứng những kiến nghị và giải pháp được đưa ra tại hội thảo, vào giữa năm 2024, UBND TP Thanh Hóa đã quyết định đầu tư vào hệ thống chống sét tại di tích Hòn Vọng Phu. Dự án này có tổng kinh phí lên tới hơn 800 triệu đồng, thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc bảo tồn di sản văn hóa và đảm bảo an toàn cho công trình.

Với những nỗ lực đang được triển khai, hy vọng di tích Hòn Vọng Phu sẽ được bảo tồn hiệu quả, không chỉ giữ gìn được giá trị lịch sử và văn hóa lâu đời mà còn trở thành điểm đến an toàn cho du khách trong và ngoài nước. Sự bảo tồn thành công của di tích không chỉ mang lại lợi ích về mặt văn hóa, mà còn đóng góp vào sự phát triển của du lịch địa phương.

Di tích Hòn Vọng Phu hiện nay vẫn đang tiếp tục được bảo tồn và đã đầu tư hệ thống chống sét , mọi thông tin và hình ảnh chi tiết sẽ tiếp tục và thường xuyên được cập nhật .

Ngày 26-7, ông Mai Văn Dưỡng, Giám đốc Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi thuộc Ban quản lý rừng đặc dụng TP Đà Nẵng, cho biết đơn vị này vừa phát hiện một voi con qua hệ thống bẫy ảnh được lắp đặt trong lâm phận của khu bảo tồn. Đây là một tín hiệu đáng mừng về quá trình sinh sản tự nhiên của đàn voi hoang dã đang sinh sống trong khu bảo tồn.

Phát hiện này cũng là động lực tinh thần lớn lao đối với những lực lượng đang ngày đêm bảo vệ rừng và các loài động vật hoang dã. Đầu năm 2025, Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi nhận được tin báo từ người dân về dấu hiệu sinh sản của voi con tại khu vực Nà Lau. Ngay lập tức, ban quản lý đã xây dựng kế hoạch và tổ chức đặt 30 bẫy ảnh ở 15 vị trí tại các khu vực đàn voi hay di chuyển.

Kết quả lần thu ảnh thứ nhất không phát hiện hình ảnh voi mới, nhưng đơn vị không bỏ cuộc và tiếp tục thực hiện đặt lại các bẫy ảnh tại các khu vực tiềm năng khác. Từ ngày 20-7 đến 23-7, lực lượng nhân viên của khu bảo tồn đã thu bẫy ảnh và khi kiểm tra hình ảnh, mọi người đã vỡ òa khi phát hiện hình ảnh một voi con.

Hình ảnh chú voi con đang tung tăng bên voi mẹ là ‘quả ngọt’ cho những ngày tháng miệt mài bảo vệ rừng xanh của lực lượng bảo vệ rừng tại Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi. Hình ảnh ghi nhận voi con di chuyển linh hoạt và luôn được voi mẹ theo sát bảo vệ.

Việc ghi nhận sự xuất hiện của voi con đánh dấu một tín hiệu đáng mừng về quá trình sinh sản tự nhiên của đàn voi hoang dã đang sinh sống trong khu bảo tồn. Phát hiện này không chỉ mang ý nghĩa đối với công tác bảo tồn, mà còn là động lực tinh thần lớn lao đối với những lực lượng đang ngày đêm bảo vệ rừng và các loài động vật hoang dã.

Đây cũng là tín hiệu tích cực cho thấy công tác bảo tồn voi nơi đây đã và đang đi đúng hướng, góp phần bảo tồn loài voi châu Á đang có nguy cơ tuyệt chủng. Theo Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi, đến nay, theo ghi nhận, có ít nhất 9 con voi ở lâm phận khu bảo tồn này.

Vào năm 2020, với sự hỗ trợ của dự án Trường Sơn Xanh, Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi Quảng Nam (cũ, nay là Đà Nẵng) cũng đã ghi nhận sự xuất hiện của một voi con khoảng 1 tuổi.

Hiện nay, quần thể voi hoang dã tại đây có cấu trúc đàn đầy đủ gồm voi đực, cái và con non. Điều này cho thấy công tác bảo tồn voi tại khu bảo tồn này đã đạt được những kết quả tích cực và cần được tiếp tục duy trì và phát triển trong tương lai.