Trong bối cảnh thời đại công nghệ phát triển không ngừng, việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đã trở thành một hướng đi quan trọng cho Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Sự kết hợp giữa công nghệ và di sản văn hóa không chỉ giúp giữ gìn những giá trị quý báu cho thế hệ tương lai mà còn giúp lan tỏa những giá trị đó đến với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Hà Nội, với lịch sử ngàn năm văn hiến, sở hữu một kho tàng di sản văn hóa phong phú và đa dạng. Những công trình kiến trúc cổ kính, hiện vật lịch sử không chỉ là biểu tượng của thành phố mà còn là linh hồn và bản sắc không thể tách rời của người dân Hà Nội. Vì vậy, việc tìm ra các giải pháp để bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa là một nhiệm vụ quan trọng.

Ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản đang được xem là một giải pháp hiệu quả. Một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi mà mọi tư liệu và hiện vật lịch sử được số hóa và trình bày một cách sinh động, sẽ là một điểm đến hấp dẫn không chỉ với người dân địa phương mà còn với du khách. Điều này không chỉ giúp bảo tồn di sản mà còn giúp giới trẻ tiếp cận và tìm hiểu về lịch sử một cách dễ dàng và thú vị hơn.

Bên cạnh đó, công nghệ thực tế ảo (VR) đang mở ra một kỷ nguyên mới trong việc trải nghiệm di tích. Thông qua VR, du khách và người dân có thể thực hiện một chuyến “du hành thời gian” về quá khứ và khám phá không gian di tích được phục dựng một cách sống động như thật, cùng với việc nghe những câu chuyện lịch sử chân thực. Điều này không chỉ mang lại trải nghiệm mới mẻ mà còn giúp nâng cao nhận thức và sự trân trọng đối với di sản văn hóa.

Ngoài ra, việc phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến đáng chú ý. Với một chiếc điện thoại thông minh, bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh. Điều này không chỉ thuận tiện cho du khách mà còn giúp người dân địa phương tìm hiểu sâu hơn về di sản văn hóa của mình.

Người dân Thủ đô tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng một cách thông minh và chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được “làm sống lại” trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Việc biến những giá trị nghìn năm tuổi thành động lực phát triển mới sẽ giúp khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa. Sự kết hợp giữa công nghệ và di sản văn hóa sẽ mở ra một tương lai tươi sáng cho việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản của thành phố.

Cuối cùng, việc ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đòi hỏi sự tham gia tích cực của cả cơ quan quản lý, chuyên gia và cộng đồng. Sự hợp tác và đồng thuận trong việc ứng dụng công nghệ sẽ góp phần tạo ra những giải pháp sáng tạo và bền vững cho việc bảo tồn di sản văn hóa trong thời đại công nghệ số.

 

Nghệ thuật Rô băm, một di sản văn hóa phi vật thể quý giá của người Khmer, đã và đang được bảo tồn và phát huy tại xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng. Gia đình nghệ nhân ưu tú Lâm Thị Hương ở ấp Bưng Chông, xã Tài Văn, đã tiếp tục duy trì đoàn múa Rô băm theo hình thức ‘cha truyền con nối’, một truyền thống đã kéo dài qua 6 thế hệ.

Đoàn Rô băm Bưng Chông được thành lập từ năm 1933 và đã trải qua nhiều thăng trầm. Tuy nhiên, với sự nỗ lực và đam mê của nghệ nhân Lâm Thị Hương và cả gia đình, đoàn múa Rô băm vẫn tiếp tục tồn tại và phát triển đến ngày hôm nay. “Cha mẹ tôi luôn dặn dò phải giữ gìn nghệ thuật này. Tôi rất yêu Rô băm. May mắn là con cháu trong gia đình vẫn tiếp nối nên đoàn mới còn được duy trì đến ngày hôm nay”, nghệ nhân Lâm Thị Hương tâm sự.

Trong những năm qua, các cấp, các ngành đã triển khai nhiều giải pháp bảo tồn Rô băm. Đoàn Rô băm ở Tài Văn đã được Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam tại Hà Nội mời ra phục dựng sân khấu cổ Rô băm, giúp giới thiệu rộng rãi hơn về nghệ thuật này. Đặc biệt, Đề án ‘Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghệ thuật Rô băm của người Khmer và Lễ hội Nghinh Ông tại huyện Trần Đề, giai đoạn 2023-2028’ đã được UBND tỉnh Sóc Trăng phê duyệt. Đề án không chỉ hướng đến việc gìn giữ, mà còn khai thác giá trị di sản phục vụ phát triển kinh tế – xã hội bền vững, tạo nền tảng cho phát triển du lịch văn hóa đặc sắc của địa phương.

Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cũng đã giúp xã Tài Văn thành lập Câu lạc bộ múa Rô băm với 18 thành viên, chủ yếu ở độ tuổi 15-18. Chị Thạch Na Qui, con gái nghệ nhân ưu tú Lâm Thị Hương, hiện là diễn viên của Đoàn Nghệ thuật Khmer Sóc Trăng và là người trực tiếp truyền dạy nghệ thuật múa Rô băm cho các thành viên Câu lạc bộ múa Rô băm xã Tài Văn. “Các bạn trẻ rất yêu thích múa Rô băm nên học rất nhanh và có đam mê thật sự”, chị Na Qui phấn khởi nói.

Ông Thạch Quốc Thái, Trưởng Phòng Văn hóa – Xã hội xã Tài Văn, cho biết nghệ thuật Rô băm đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Xã sẽ tiếp tục quảng bá loại hình nghệ thuật này, từng bước đưa Câu lạc bộ múa Rô băm tham gia trình diễn tại các sự kiện, lễ hội lớn. Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghệ thuật Rô băm sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch văn hóa tại địa phương, tạo ra những trải nghiệm văn hóa đặc sắc cho du khách.

Với những nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghệ thuật Rô băm, tỉnh Sóc Trăng hy vọng sẽ giữ gìn được bản sắc văn hóa của người Khmer, đồng thời khai thác giá trị di sản phục vụ phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Nghệ thuật Rô băm sẽ tiếp tục được truyền tải đến các thế hệ sau, như một biểu tượng của văn hóa và tinh thần đoàn kết của người Khmer.