Nhật Bản, một quốc gia với nền văn hóa phong phú và đa dạng, đã được nhìn nhận và diễn giải theo nhiều cách khác nhau bởi những người phương Tây. Hai thái cực khác nhau trong cách tiếp cận và hiểu biết về Nhật Bản được thể hiện qua hai tác phẩm: ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của Roland Barthes và ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ của Arthur Golden. Những tác phẩm này không chỉ phản ánh cách nhìn nhận của phương Tây về Nhật Bản mà còn cho thấy sự đa dạng trong cách tiếp cận và hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt.
Roland Barthes, một nhà văn và triết gia nổi tiếng của thế kỷ 20, đã đến Nhật Bản với tư cách là một nhà ký hiệu học. Ông đã nhìn nhận và diễn giải các ký hiệu văn hóa của Nhật Bản theo cách riêng của mình, tạo nên một bức tranh vừa đẹp đẽ vừa độc đáo về đất nước này. Tác phẩm ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của ông là một tập hợp 26 bài viết, mỗi bài viết là một sự mô tả và diễn giải về một khía cạnh khác nhau của văn hóa Nhật Bản. Thông qua tác phẩm này, Barthes đã mang đến một Nhật Bản vừa xa lạ vừa độc đáo, khiến người đọc phải suy ngẫm về bản chất của văn hóa và cách nhìn nhận về nó.
Ngược lại, Arthur Golden đã viết ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ dựa trên hồi ức của Mineko Iwasaki, một Geisha thực sự. Tuy nhiên, cuốn sách đã bị chỉ trích vì cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Geisha, với nhiều người cho rằng ông đã lãng mạn hóa và xuyên tạc về nghề nghiệp này. Cuốn sách của Golden đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn về cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Nhật Bản, đặc biệt là về nghề Geisha.
Sự khác biệt giữa hai cách tiếp cận này cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt có thể là một thách thức. Tuy nhiên, cũng chính sự khác biệt này đã tạo ra một cơ hội để chúng ta nhìn nhận và hiểu biết về thế giới theo nhiều cách khác nhau. Roland Barthes đã xác định rằng ông không cố gắng mô tả lại hay phân tích bất cứ điều gì về Nhật Bản, mà chỉ đơn thuần dịch lại những gì ông cảm thấy, một cách vô cùng cá nhân, vô cùng tự sự của chính ông. Điều này đã giúp ông tránh được những cáo buộc về chiếm dụng văn hóa hay làm lệch lạc về văn hóa.
Trong khi đó, Arthur Golden đã bị chỉ trích vì cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Geisha. Ông đã bị buộc tội xuyên tạc và phỉ báng, và đã phải trả một khoản tiền không tiết lộ để giải quyết vụ việc. Sự khác biệt trong cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Nhật Bản giữa Barthes và Golden đã cho thấy tầm quan trọng của việc hiểu biết và tôn trọng bản chất của văn hóa.
Nhìn chung, hai tác phẩm này đã cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt đòi hỏi sự tinh tế và thông minh. Chúng ta cần phải có khả năng nhìn nhận và diễn giải các ký hiệu văn hóa theo cách riêng của mình, mà không làm mất đi bản chất của văn hóa đó. Đi du lịch và khám phá các nền văn hóa khác biệt là một cách để chúng ta kích hoạt khả năng dùng đôi mắt của mình để đọc thế giới bằng thị giác. Khi ta không chỉ ngắm nhìn thế giới mà ta đang đọc nó, ta sẽ dễ dàng chèn vào đó những cảm quan rất riêng mà chỉ một mình ta có.
Tóm lại, ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của Roland Barthes và ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ của Arthur Golden là hai ví dụ khác nhau về cách tiếp cận và hiểu biết về Nhật Bản. Trong khi Roland Barthes mang đến một Nhật Bản vừa xa lạ vừa độc đáo, thì Arthur Golden lại bị chỉ trích vì cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Geisha. Sự khác biệt này cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt đòi hỏi sự tinh tế và thông minh, và rằng mỗi cách tiếp cận đều có thể mang lại một góc nhìn mới và độc đáo về thế giới.
