Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Ngoại trưởng Áo Beate Meinl-Reisinger đã kêu gọi tổ chức một cuộc thảo luận toàn quốc về việc liệu Áo có nên theo đuổi tư cách thành viên trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) hay không. Điều này đã tạo ra một cuộc tranh luận nóng về chính sách trung lập lâu dài của Áo và vai trò của nước này trong cấu trúc an ninh châu Âu.
Meinl-Reisinger cho rằng chính sách trung lập hiện tại không đủ để đảm bảo an ninh cho Áo, đặc biệt là trong bối cảnh tình hình an ninh châu Âu đang thay đổi nhanh chóng do cuộc xung đột ở Ukraine. Bà nhấn mạnh rằng Áo cần có một cuộc thảo luận toàn diện về chính sách an ninh và vai trò của nước này trong các liên minh quốc phòng, bao gồm cả NATO. Tuy nhiên, bà cũng thừa nhận rằng hiện tại không có đa số trong nghị viện hoặc công chúng Áo ủng hộ việc gia nhập NATO.
Áo đã duy trì chính sách trung lập về mặt hiến pháp kể từ năm 1955. Mặc dù tham gia vào các chương trình hợp tác quốc phòng với Liên minh châu Âu (EU) và Đối tác vì Hòa bình của NATO, nước này chưa bao giờ theo đuổi tư cách thành viên đầy đủ trong liên minh quân sự này. Sự trung lập của Áo đã trở thành một phần quan trọng của bản sắc quốc gia và là nền tảng cho vai trò ngoại giao của nước này trong nhiều thập kỷ qua.
Trong bối cảnh hiện nay, Áo đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng về việc phải củng cố vị thế quốc phòng để ứng phó với những thay đổi sâu sắc trong tình hình an ninh châu Âu, đặc biệt là sau cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Các quốc gia châu Âu vốn có chính sách trung lập khác cũng đang đánh giá lại các liên kết chiến lược của mình và xem xét các bước đi mới để đảm bảo an ninh quốc gia.
Áo dự kiến sẽ tăng chi tiêu quốc phòng trong những năm tới, nhưng sự ủng hộ của công chúng đối với việc gia nhập NATO vẫn còn thấp. Một cuộc thăm dò ý kiến gần đây cho thấy chỉ có 21% người Áo ủng hộ việc gia nhập NATO, trong khi 61% phản đối. Điều này cho thấy rằng việc thay đổi chính sách trung lập và theo đuổi tư cách thành viên NATO sẽ đòi hỏi một cuộc tranh luận công khai rộng lớn và sâu sắc.
Nếu Áo quyết định gia nhập NATO, điều này sẽ có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh quốc phòng Trung Âu. Việc Phần Lan và Thụy Điển, hai quốc gia Bắc Âu vốn có truyền thống trung lập, đã từ bỏ lập trường của mình và gia nhập NATO đã tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong cấu trúc an ninh châu Âu. Việc Áo tham gia vào các sứ mệnh quân sự của EU và ký kết La bàn Chiến lược của EU cũng cho thấy nước này đã có những cam kết với an ninh châu lục.
Ngoại trưởng Meinl-Reisinger nhấn mạnh rằng tính trung lập không nên là rào cản ngăn Áo đóng góp vào quá trình hội nhập quốc phòng châu Âu. Bà cũng nhấn mạnh rằng Áo không được tụt hậu trong quá trình này và cần phải có những đóng góp tích cực vào việc xây dựng một nền an ninh chung cho châu lục. Cuộc thảo luận về tư cách thành viên NATO của Áo chắc chắn sẽ tiếp tục trong thời gian tới và có thể sẽ ảnh hưởng đến định hướng chính sách an ninh của nước này trong nhiều năm tới.