Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, vai trò của người có ảnh hưởng (KOL) trên môi trường số ngày càng trở nên quan trọng. Không chỉ đơn thuần là những người lan tỏa thông tin và truyền cảm hứng, KOL còn đóng vai trò kết nối cộng đồng và định hình xu hướng trong xã hội. Tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động của KOL hiệu quả và có trách nhiệm, việc thiết lập cơ chế quản lý phù hợp là rất cần thiết.
Tại tọa đàm ‘Kiến tạo niềm tin số’ do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức vào ngày 28/7, các chuyên gia đã thảo luận về vai trò và trách nhiệm của KOL trong thời đại số. Theo các chuyên gia, tại nhiều nước, KOL không chỉ là công cụ marketing mà đã trở thành biểu tượng của ‘sức mạnh mềm’, có ảnh hưởng lớn trong xã hội. Vai trò này không thể tách rời trách nhiệm, khi KOL cần được tạo điều kiện để phát huy sức ảnh hưởng tích cực, đồng thời phải có cơ chế quản lý để định hướng hành vi và tăng cường trách nhiệm xã hội.
Thực trạng hiện nay cho thấy không ít KOL đã lợi dụng sức ảnh hưởng để lan truyền thông tin sai lệch, cổ súy những nội dung độc hại hoặc quảng cáo sản phẩm kém chất lượng. Trong môi trường số, một phát ngôn thiếu kiểm chứng hoặc nội dung lệch chuẩn có thể gây tác động tiêu cực không nhỏ đến cộng đồng và xã hội. Chính vì vậy, việc quản lý và kiểm soát hoạt động của KOL đang trở thành một vấn đề cấp thiết.
Nhiều nước đã xây dựng các khuôn khổ pháp lý và chính sách nhằm khuyến khích minh bạch thông tin, chuẩn hóa nội dung quảng bá và tăng cường quản lý KOL. Tại Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) là cơ quan chính chịu trách nhiệm đưa ra các hướng dẫn cho hoạt động của KOL, với nguyên tắc cốt lõi là tính minh bạch và ‘sự thật trong quảng cáo’. Các yêu cầu công khai của FTC rất rõ ràng: KOL phải luôn làm rõ cho người theo dõi nếu một bài đăng, video hoặc tuyên bố có nội dung quảng cáo.
Tại Thái Lan, KOL và YouTuber được xếp hạng trong số 10 nghề nghiệp mơ ước hàng đầu của thanh thiếu niên, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của nghề nghiệp này trong nền kinh tế số. Trước thực tế đó, Thái Lan đã đề xuất ban hành luật quản lý người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, bao gồm hệ thống đăng ký cho những người có ảnh hưởng và các chính sách hỗ trợ liên quan đến nghề nghiệp cho KOL.
Ở Việt Nam, sự phát triển của KOL cũng vô cùng mạnh mẽ. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều KOL không công khai rõ ràng tính chất thương mại của bài đăng, dẫn đến nguy cơ vi phạm pháp luật và làm giảm niềm tin của người tiêu dùng. Để phát huy vai trò của KOL đối với sự phát triển đất nước, bên cạnh việc hoàn thiện hành lang pháp lý và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của cơ quan chức năng đối với hoạt động của KOL, việc xây dựng cộng đồng KOL gắn kết, trách nhiệm, có tinh thần dân tộc với các cơ chế tự kiểm soát mạnh mẽ là rất quan trọng.
Các chuyên gia cho rằng, để đảm bảo hoạt động của KOL trên môi trường số hiệu quả và trách nhiệm, cần thiết phải có cơ chế quản lý phù hợp, bao gồm việc xây dựng các quy tắc, chuẩn mực và tiêu chuẩn cộng đồng. Đồng thời, việc tăng cường quản lý và kiểm soát hoạt động của KOL sẽ giúp ngăn chặn những hệ lụy tiêu cực từ nội dung sai lệch và đảm bảo sự minh bạch thông tin trên môi trường số.
Vietnamnet