Israel – Một Quốc Gia Đổi Mới Toàn Diện: Hành Trình Từ Khởi Nghiệp Đến Công Nghệ Cao
Chính phủ Israel đã thực hiện một chiến lược quốc gia đúng đắn để trở thành một cường quốc công nghệ, bất chấp những hạn chế về tài nguyên và thị trường nội địa. Kể từ những năm 1990, chính phủ đã triển khai một loạt các biện pháp nhằm thu hút người nhập cư có trình độ cao, đặc biệt từ Liên Xô cũ, và thực hiện cải cách tài chính. Song song đó, họ đã xây dựng một nền tảng vững chắc cho nghiên cứu và phát triển (R&D).
Chương trình Yozma, ra đời vào năm 1992, đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư mạo hiểm và xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp tại Israel. Mô hình “góp vốn – chia sẻ rủi ro – thoái vốn có lợi” đã giúp Israel nhanh chóng sở hữu một hệ sinh thái đầu tư mạo hiểm sôi động, thu hút cả dòng vốn toàn cầu và giới khởi nghiệp bản địa. Hệ quả của mô hình này là Israel đã trở thành quốc gia có mật độ quỹ đầu tư mạo hiểm và startup cao nhất thế giới tính theo đầu người.
Làn sóng khởi nghiệp trong lĩnh vực viễn thông, chip, phần mềm nhúng và bảo mật đã tạo ra làn sóng IPO đầu tiên trên NASDAQ. Ngành công nghệ cao hiện đóng góp hơn 20% GDP và hơn một nửa giá trị xuất khẩu của Israel. Với tư duy toàn cầu, các startup Israel đã phát triển nhanh, linh hoạt và có tầm nhìn vượt biên giới quốc gia.
Mặc dù phải đối mặt với xung đột và bất ổn địa chính trị, ngành công nghệ Israel vẫn duy trì được đà tăng trưởng mạnh. Các startup không chỉ tồn tại, mà còn đang vươn lên mạnh mẽ – đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao và quốc phòng.
Chính phủ Israel đã xác định khoa học – công nghệ là trụ cột phát triển quốc gia. Thay vì can thiệp hành chính, chính phủ đóng vai trò “kiến trúc sư hệ sinh thái đổi mới”, với chính sách đồng bộ, dài hạn và thích ứng theo thời cuộc. Israel cũng hỗ trợ tài chính không hoàn lại cho startup, ưu đãi thuế lớn cho trung tâm R&D của hơn 400 tập đoàn toàn cầu như Intel, Google, Apple. Hệ thống giáo dục STEM được chú trọng từ phổ thông đến đại học, kết nối chặt chẽ với thị trường và công nghiệp.
Hiện nay, Israel đang chuyển mình từ “Quốc gia khởi nghiệp” thành “Quốc gia đổi mới toàn diện” – nơi đổi mới sáng tạo không chỉ phục vụ thương mại mà còn hướng đến giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, chăm sóc sức khỏe và năng lượng tái tạo. Sự chuyển mình này là kết quả của một hệ sinh thái trưởng thành, nơi doanh nghiệp, chính phủ, viện nghiên cứu và nhà đầu tư phối hợp để giải quyết các bài toán liên ngành.
Quỹ đầu tư và chính sách công cũng dần chuyển hướng: hỗ trợ các công ty deep tech (công nghệ chuyên sâu), climate tech, hoặc các dự án công nghệ phục vụ cộng đồng. Với cách tiếp cận này, Israel đang tiếp tục củng cố vị trí của mình như một quốc gia đổi mới toàn diện, đóng góp vào việc giải quyết các thách thức toàn cầu và tạo ra một tương lai bền vững.