Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ một báo cáo và xin ý kiến về đề xuất xây dựng chung cư cao tầng để nuôi lợn, một ý tưởng đang thu hút sự quan tâm của nhiều người. Trong báo cáo của mình, Bộ NN&MT đã dẫn chứng một loạt các văn bản pháp lý hiện hành liên quan đến lĩnh vực chăn nuôi, trong đó nhấn mạnh sự khuyến khích đối với các cơ sở chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao và tiên tiến. Mục tiêu chính là nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và bảo đảm an toàn sinh học cũng như bảo vệ môi trường.
Chăn nuôi lợn hiện là ngành chủ lực của Việt Nam, đóng góp khoảng 62-65% tổng sản lượng thịt hơi các loại. Tính đến năm 2024, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng đã đạt gần 5,2 triệu tấn, chiếm 4,3% tổng sản lượng thịt lợn toàn cầu và đứng thứ 6 thế giới. Tuy nhiên, ngành chăn nuôi lợn đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là trong giai đoạn 2019-2020 khi chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Các chỉ tiêu kinh tế và kỹ thuật trong chăn nuôi còn thấp, chưa đáp ứng tốt các tiêu chuẩn về an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh.
Việc bùng phát dịch tả lợn châu Phi vào thời điểm đó đã gây ra tổn thất nghiêm trọng, với hơn 9 triệu con lợn bị tiêu hủy và thiệt hại kinh tế lên tới hơn 30.000 tỷ đồng. Đến tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất chuồng đã tăng lên mức kỷ lục 105.000 đồng/kg tại một số thời điểm, tác động trực tiếp lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong nước, khiến CPI tăng tới 6,73%.
Hai doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực chăn nuôi, Công ty Cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam và Công ty Cổ phần Xuân Thiện Thanh Hóa, đã có văn bản gửi Bộ NN&MT xin ý kiến về việc triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng. BAF Việt Nam đề xuất dự án tổ hợp trại chăn nuôi lợn 6 tầng thông minh tại Tây Ninh, với quy mô lên tới 64.000 lợn nái sinh sản và sản xuất 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm. Tổng mức đầu tư cho dự án này ước tính hơn 12.000 tỷ đồng.
Bộ NN&MT cho biết đã tiến hành nghiên cứu mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Trung Quốc, một quốc gia đã triển khai hơn 2.000 mô hình tương tự với gần 4.500 tòa nhà cao tầng nuôi lợn. Mô hình này tích hợp công nghệ hiện đại và chăn nuôi thông minh, sử dụng AI, Blockchain, và hệ thống giám sát bằng cảm biến. Những công nghệ này giúp thu thập hình ảnh và âm thanh của từng cá thể lợn theo thời gian thực, nhằm phân tích và cảnh báo sớm dịch bệnh.
Mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng thể hiện nhiều ưu điểm nổi trội so với phương pháp chăn nuôi truyền thống. Đặc biệt, mức độ an toàn sinh học và an toàn dịch bệnh được nâng cao thông qua hệ thống xử lý nước thải, chất thải và khí thải thông minh. Ngoài ra, mô hình còn giúp tiết kiệm diện tích đất và hạ tầng dùng chung, rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng và tăng hiệu quả sử dụng đất lên đến 4,3 lần. Một ưu điểm quan trọng khác là giảm nhu cầu nhân công, khi một người có thể giám sát tới 2.000 con lợn.
Trước những lợi ích tiềm năng của mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng, Bộ NN&MT đang xin ý kiến của Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép triển khai mô hình này tại Việt Nam. Mục đích chính là nhằm giải quyết các thách thức liên quan đến an ninh lương thực, an toàn dịch bệnh và bảo vệ môi trường trong chăn nuôi lợn, đồng thời mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững của ngành chăn nuôi.