Bát ngọc của vua Tự Đức, nghiên mực của vua Khải Định, ấn của vua Minh Mạng được đánh giá cao trên sàn quốc tế năm nay.
Năm 2022 đánh dấu sự lớn mạnh của cổ vật Việt Nam cả về số lượng và giá cả trên sàn đấu giá quốc tế. Trong năm, tám hiện vật được bán với giá hơn 30.000 euro (758 triệu đồng), trong khi từ năm 2010 đến 2021, chỉ có sáu hiện vật đạt mức này.
Cuối tháng 11, hãng Millon của Pháp rao bán ấn tín của vua Minh Mạng với giá 2 – 3 triệu euro (48 – 72 tỷ đồng). Sau đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đàm phán thành công để chuyển giao ấn tín cho Việt Nam. Câu chuyện ấn tín được coi là một hiện tượng của cổ vật Việt Nam trên thị trường đấu giá, đã được nhiều trang mạng quốc tế như Artnet, Bloomberg… đưa tin.
Cổ vật có nguồn gốc từ triều Nguyễn xuất hiện nhiều trong các phiên đấu giá và đạt mức cao . Chiếc bát ngọc do vua Tự Đức giới thiệu dẫn đầu buổi sưu tập của Nam Phương – hoàng hậu cuối cùng của Việt Nam – Asian Fine Arts của Drouot hồi tháng 6 có giá 845.000 euro (20,7 tỷ đồng). Bát làm bằng ngọc bích, thân bát chạm khắc hình hai con rồng đang bay trong mây tìm ngọc thiêng. Mặt ngoài đáy bát có triện “Tu Đức niên tạo”.
Cũng trong phiên này, chiếc nghiên của vua Khải Định, xuất xứ từ cung An Định, Huế, đạt mức giá 286.000 euro (7,02 tỷ đồng). Cặp hộp ngọc hình thú thế kỷ 18, 19 có giá 221.000 euro (5,4 tỷ đồng). Hai tách trà men lam dưới triều vua Thiệu Trị được bán với giá 104.000 euro (2,6 tỷ đồng).
Chào giá bằng ấn vàng, Millon đã bán thành công chiếc bát vàng của vua Khải Định với giá 680.000 euro (16,7 tỷ đồng) chưa bao gồm thuế. Thẻ vàng thời vua Duy Tân (1907-1916) lên tới 70.000 euro (1,7 tỷ đồng), gấp 8,7 lần so với dự đoán ban đầu.
Trong phiên đấu giá Nghệ thuật châu Á 5.000 năm của Sotheby’s Paris hồi tháng 4, chiếc long bào được cho là của triều Nguyễn, thế kỷ 20 được bán với giá 35.549 euro (897 triệu đồng). Hai sắc phong ghi là của triều Nguyễn, thế kỷ 20, được bán với giá 2.394 euro (60 triệu đồng). Theo Sotheby’s , một tấm có kích thước 48,5×120,1cm, đề ngày 6/4, Bảo Đại năm thứ tư (tức 1929). Một tờ khổ 49,2×112 cm, đề ngày 18 tháng 3 năm Khải Định thứ 2 (1917). Hai hiện vật trong bộ sưu tập tư nhân của Pháp.
Cổ vật từ các thời kỳ khác nhau cũng được bán với giá cao. Tượng Phật Bà Quan Âm bằng đồng mạ vàng, niên đại thế kỷ 18 của Việt Nam, được bán với giá 31.500 euro trong phiên đấu giá Christie’s Art d’Asie hôm 16/12. Tượng ngồi trong tư thế anh hùng (virasana), nhắm mắt, hai tay đưa trước ngực, 20 cánh tay dang rộng sang hai bên, thực hiện các thủ ấn khác nhau.
Bát sứ trắng xanh thế kỷ 19 được Aguttes bán với giá 23.750 euro (599 triệu đồng) vào ngày 3/10. Chiếc bình gốm tráng men xanh trắng từ thế kỷ 15-16 của Việt Nam được bán với giá 5.292 bảng Anh (152 triệu đồng) trong thời Joseph Phiên Bộ sưu tập Cá nhân của Hotung vào ngày 13 tháng 12 tại Sotheby’s London. Trong phần giới thiệu, nhà đấu giá lưu ý rằng cổ vật được Hotung – một doanh nhân, nhà sưu tập nghệ thuật và nhà từ thiện người Hồng Kông – mua vào ngày 7/5/1979.
Các chuyên gia cho rằng thị trường đồ cổ Việt Nam đang phát triển và là mảnh đất màu mỡ cho các nhà sưu tập . Nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn cho rằng, xuất phát từ nhu cầu thị trường, khi ngày càng nhiều người thích sưu tầm đồ cung đình, cổ vật triều Nguyễn được đưa lên sàn ngày càng nhiều do giá trị cao.
Nhà nghiên cứu cổ vật Trần Đức Anh Sơn dự báo, nhiều cổ vật sẽ đạt giá cao trong thời gian tới. “Cổ vật triều Nguyễn, bất cứ chất liệu nào, đang được giới sưu tập trong nước và quốc tế đặc biệt quan tâm và mua bán với giá cao ngất ngưởng. Đây là tín hiệu đáng mừng cho những nhà sưu tập sở hữu cổ vật triều Nguyễn”, ông nói.
Nhà nghiên cứu Philippe Truong, sống tại Pháp, cho biết thị trường đồ cổ Việt Nam tuy chậm hơn các nước nhưng đã tăng trưởng đáng kể trong hơn một năm qua. Anh nhiều lần được các nhà đấu giá hay người mua tư vấn, cho ý kiến về hiện vật trước khi vào phiên. Bên cạnh những mặt hàng thật, có nguồn gốc rõ ràng thì cũng có không ít hàng giả. “Cổ vật ngày càng được bán với giá cao nên việc làm giả là điều khó tránh khỏi. Quan trọng nhất, người mua phải tỉnh táo, tìm hiểu hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi đấu giá”. , anh ấy nói.
Bên cạnh cổ vật, tranh Việt tiếp tục được chú ý trên sàn quốc tế. Bức Shape in the Garden của Lê Phổ đạt 2,28 triệu USD, cao thứ hai trong lịch sử đấu giá tranh Việt Nam , tại phiên đấu giá Modern Evening Auction ở Sotheby’s Hong Kong vào tháng Tư. 781.200 SGD (hơn 13 tỷ đồng) vào tháng 8. Bức tranh Mẹ và con của Lê Thị Lựu được bán với giá 573.925 USD (hơn 13 tỷ đồng). Bức tranh sơn mài La famille de bergers của họa sĩ Nguyên Khang có giá 501.240 euro đã bao gồm thuế.
Hiểu Con Người