Một khám phá gần đây tại Siberia đã làm sáng tỏ bí mật về kỹ thuật xăm cổ xưa thông qua việc phát hiện một xác ướp phụ nữ từ nền văn hóa du mục Pazyryk. Xác ướp này, được tìm thấy trong một gò đất lớn gọi là ‘kurgan’, đã được bảo quản trong tình trạng gần như nguyên vẹn nhờ điều kiện băng vĩnh cửu và kỹ thuật ướp xác sớm.
Các nhà khảo cổ đã sử dụng công nghệ chụp ảnh cận hồng ngoại độ phân giải siêu cao để nghiên cứu xác ướp và phát hiện ra những hình xăm phức tạp trên cánh tay của người phụ nữ. Những hình xăm này mô tả các cảnh động vật chiến đấu kỳ ảo như hổ, báo và hươu. Đặc biệt, hình xăm trên cánh tay phải của người phụ nữ, người được cho là khoảng 50 tuổi lúc qua đời, đã được tạo nên bằng những nét vẽ đều nhau, cho thấy trình độ tay nghề vượt trội của nghệ nhân thời cổ đại.
Qua việc phân tích kỹ lưỡng, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng hình xăm được thực hiện bằng nhiều loại dụng cụ. Một số đường nét được tạo ra bằng công cụ châm đa điểm, số khác lại do một dụng cụ đơn điểm tinh tế hơn. Việc các đường nét chồng lên nhau hé lộ quá trình xăm diễn ra theo từng giai đoạn, với nghệ nhân tạm dừng và tiếp tục sau đó.
Rất nhiều nền văn hóa trên thế giới từng sử dụng gai cây hay gai động vật để xăm mình. Các nhà nghiên cứu hình dung công cụ đa điểm có thể là một chùm gai nhỏ được bó chặt bằng chỉ hoặc gân thú. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có hiện vật công cụ xăm nào được tìm thấy, có thể vì chúng được làm từ vật liệu dễ phân hủy theo thời gian.
Kết quả nghiên cứu này không chỉ giúp ta hiểu về nghệ thuật xăm mà còn xem chúng như những dấu ấn cá nhân và biểu tượng văn hóa đặc sắc của từng con người thời cổ. Việc áp dụng công nghệ hiện đại vào nghiên cứu khảo cổ đã mở ra những cánh cửa mới để khám phá và hiểu sâu hơn về các nền văn hóa cổ xưa.
Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng những khám phá như thế này sẽ tiếp tục giúp làm sáng tỏ các bí mật về quá khứ của nhân loại, và góp phần vào việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di sản văn hóa.